Ο Γεώργιος Αθ. Τσούτσος αναλύει πώς το ευ ζην των αρχαίων έχει λησμονηθεί προς χάριν της μακροζωίας που υπόσχονται διάφορες δοξασίες.
“Στο τεράστιο αυτό θέμα μόνο λίγες εισαγωγικές σκέψεις μπορούν να γίνουν. Οι δογματικές διαφορές ινδουισμού – Ορθοδοξίας, βουδισμού – Ορθοδοξίας και των διαφόρων ρευμάτων που υπάρχουν ανάμεσά τους παρουσιάζονται εκτενώς στη διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία και μια ιδέα μπορεί κανείς να πάρει κάνοντας απλώς μια μικρή έρευνα στο Διαδίκτυο.
Η μετενσάρκωση, η ύπαρξη των διαφόρων καστών στην Ινδία και η μη αναγνώριση της ατομικής ψυχής είναι λίγες μόνο από τις διαφορές αυτές. Εντούτοις ο βαθύς πολιτισμός αυτών των χωρών, ο έντονος μυστικισμός τους και διάφορες ψυχοσωματικές πρακτικές τους ασκούν έλξη σε πολλούς Χριστιανούς και Ορθοδόξους χωρίς κατ’ ανάγκη να αισθάνονται βουδιστές, ινδουιστές κ.λπ.
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό προϋποθέτει βαθιά θρησκειολογική έρευνα και γενικότερα μια διεπιστημονική προσέγγιση των πολιτιστικών και άλλων στοιχείων που ενώνουν και χωρίζουν την Ορθοδοξία και τις ανατολικές κοσμοθεωρίες. Παρόμοια έρευνα δεν έχει υπάρξει σε ικανοποιητικό βαθμό και για τον λόγο αυτόν η επισήμανση των δογματικών διαφορών για να προστατευθούν οι πιστοί είναι αναγκαία, αλλά όχι ικανή συνθήκη. Γνωρίζουμε μεν τι απορρίπτουμε από δογματικής απόψεως, αλλά δεν γνωρίζουμε τι μας συγκινεί και για ποιο λόγο (αισθητικό, ψυχολογικό κ.λπ.).
Επί παραδείγματι, η αρχαία ελληνική θρησκεία δεν έγινε δεκτή από τη Χριστιανική Αποκάλυψη, αλλά ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός επηρέασε τη θρησκευτική λατρεία και όχι μόνο. Οι βουδιστικοί ύμνοι δημιουργούν θετικούς συνειρμούς σε πολλούς Χριστιανούς από αισθητικής πλευράς, ενώ το περιεχόμενό τους απορρίπτεται χωρίς δισταγμό. Είναι λοιπόν αναγκαίο να μελετηθούν οι πολιτισμοί αυτοί από Ορθοδόξου πλευράς, ώστε σταδιακά να υπάρξει μια ώριμη αντιμετώπισή τους.
Το μασάζ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος ασιατικών θρησκευτικών πρακτικών, αλλά γίνεται αποδεκτό υπό άλλους όρους στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό. Ουδείς χαρακτηρίζεται βουδιστής όταν καταφεύγει σε χειροπρακτικό. Χρειάζεται λοιπόν διάκριση, αλλά τούτο δεν είναι ευχερές, διότι, όπως εγράφη ανωτέρω, πρέπει να προηγηθεί μακρά μελέτη. Η γιόγκα επίσης είναι θεμελιώδες μέρος του ινδουισμού, όπως όμως έχει επισημανθεί από τον Μητροπολίτη Σιγκαπούρης Κωνσταντίνο, είναι ευδιάκριτες οι ασκήσεις που αποβλέπουν στην εκγύμναση του σώματος από εκείνες που έχουν διαφορετικό προορισμό – επομένως χρειάζεται κι εδώ διάκριση.
Είναι γεγονός πάντως ότι στη θολή γλώσσα εκείνων των κέντρων γιόγκα ή διαλογισμού που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αλλού μεν γίνεται ευθέως λόγος για πνευματική αφύπνιση και φωτισμό και αλλού για διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων.
Ακόμη όμως και στην περίπτωση των απλών κέντρων γιόγκα για χαλάρωση, επίλυση κάποιων σωματικών προβλημάτων και καταπολέμηση του άγχους είναι εύκολο να δημιουργηθεί σύγχυση μεταξύ της ψυχοσωματικής ευεξίας και της πνευματικότητας. Σύγχυση επίσης δημιουργείται όταν απλές πρακτικές καταπολέμησης του άγχους βαπτίζονται πνευματικές. Ορισμένοι από τους ευεργετούμενους από αυτές τις πρακτικές τείνουν να πιστέψουν ότι εμβαθύνοντας σε θρησκευτικές μεθόδους θα απολαύσουν ανάλογη ευεξία και τούτο αποτελεί μεγίστη πλάνη.
Προκειμένου, λόγου χάρη, περί του φενγκ σούι, της κατάλληλης διακόσμησης ή οικοδόμησης ενός κτιρίου ή ενός σπιτιού, ώστε να φέρει υποτιθέμενη καλοτυχία ή κακοτυχία στον εφαρμόζοντα τις αρχές αυτής της τέχνης, μπορούμε να πούμε ότι βασικές αρχές υγιεινής ή ψυχολογίας συνυπάρχουν με απαράδεκτες, από Ορθοδόξου πλευράς, δογματικές προϋποθέσεις.
Επί παραδείγματι, ο βαδίζων σε έναν στενό δρόμο με ψηλά κτίρια αισθάνεται διαφορετικά από εκείνον που βαδίζει σε έναν δρόμο με μονοκατοικίες. Πόσοι όμως άγιοι δεν επικοινώνησαν με τον Θεό κλεισμένοι σε ανήλιαγα μπουντρούμια και πόσοι άλλοι, υπό ιδεώδεις συνθήκες φωτισμού και εξαερισμού της οικίας τους, δεν παρέμειναν τυφλοί και κωφοί σε πνευματικές προκλήσεις;
Στην εποχή μας, στην οποία η έννοια της κατάνυξης και του δέους τείνει να καταστεί άγνωστη εκτός της Εκκλησίας, ο μέσος άνθρωπος βομβαρδίζεται νυχθημερόν με μηνύματα που αποβλέπουν στη βελτίωση της σωματικής του εμφάνισης και στην απόκτηση μιας συνεχούς ευεξίας, από την οποία όμως απουσιάζει οποιοδήποτε στοιχείο ηθικής βελτίωσης.
Το ευ ζην των αρχαίων έχει λησμονηθεί προς χάριν της μακροζωίας. Αυτόν λοιπόν τον υλιστικό στόχο καλούνται να υπηρετήσουν οι σύγχρονοι άνθρωποι ακολουθώντας επιμέρους πρακτικές ανατολικών κοσμοθεωριών με ολίγα φληναφήματα πνευματικής ανόδου. Η διάκριση είναι αναγκαία”.
