ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ: Ήθελαν νά κλείσουν τίς εκκλησίες. Νά ξεριζώσουν τήν πίστη από τήν ψυχή τού λαού. Όχι όμως μέ κάποιον φανερό καί αιματηρό διωγμό, όπως παλαιότερα, αλλά μέ ύπουλο τρόπο, μέ σύστημα καί τέχνη. Ψήφισαν λοιπόν νέους νόμους, δημιούργησαν ειδικές Επιτροπές καί άρχισαν τό έργο τους.
Ένας από τούς νόμους έλεγε ότι ναός πού δέν λειτουργεί γιά έξι μήνες, πρέπει νά κλείνει. Έστελναν λοιπόν στό χωριό μία υγειονομική Επιτροπή γιά νά εξετάσει όλους τούς χωρικούς. Εξέταζαν καί τόν ιερέα, έβγαζαν διάγνωση ότι «είναι φυματικός» καί έδιναν τήν εντολή: «πρέπει νά απομονωθεί στό Σανατόριο. Θά παραμείνει εκεί τουλάχιστον ένα χρόνο. Στό διάστημα αυτό η εκκλησία του θά είναι κλειστή»1!
Άλλος νόμος έλεγε ότι πρέπει νά αναστέλλεται κάθε «δραστηριότητα πού εξασκείται κάτω από τό κάλυμμα τής διδασκαλίας θρησκευτικών δογμάτων ή τής τελέσεως θρησκευτικών τελετών καί η οποία είναι δυνατόν νά προκαλέσει βλάβη στήν υγεία τών πολιτών». «Η οργάνωση καί διοίκηση ομάδας (πού εξασκεί τέτοιες δραστηριότητες) όπως καί η στρατολόγηση ανηλίκων σέ τέτοια ομάδα έχει ως συνέπεια τή στέρηση τής ελευθερίας γιά πέντε χρόνια»2. Στόν Βορρά, εκεί πού οι θερμοκρασίες κατά τή διάρκεια τού χειμώνα έπεφταν πολύ κάτω από τό μηδέν, υπήρχαν ναοί πού δέν μπορούσαν νά προμηθευθούν καύσιμα, διότι δέν τούς τό επέτρεπε τό κράτος. Σύμφωνα μέ τόν νόμο, έπρεπε νά σταματήσουν τίς θείες Λειτουργίες. Ο ιερέας όμως λειτουργούσε καί ο λαός συμμετείχε έστω καί μέ -20οC! Ακολουθούσε λοιπόν σύλληψη καί φυλάκιση τού ιερέως καί κλείσιμο τού ναού3. Στό Γκόρκι (Gorki) είχαν μείνει ανοικτοί μόνο τρείς ναοί γιά νά εξυπηρετούν 120.000 Ορθόδοξους Χριστιανούς! Κι ήταν συγκινητικό νά βλέπει κανείς τούς ναούς αυτούς κατάμεστους καί χιλιάδες πιστούς νά στέκονται έξω ακόμη καί μέ άγριο χειμώνα , νά αρρωσταίνουν από τό κρύο καί παρ όλα αυτά νά μήν παύουν νά εκκλησιάζονται4.
Βέβαια τό σοβιετικό καθεστώς συνέχιζε τόν ύπουλο διωγμό επιστρατεύοντας διάφορα μέτρα: βαριά φορολογία γιά τήν Eκκλησία, μεταθέσεις ιερέων καί παύση διορισμών, απαγόρευση νά εξυπηρετούν οι ιερείς περισσότερες από μία ενορία κ.ά. Σέ άλλη περίπτωση έκλεινε τίς εκκλησίες μέ εντολή τής πολεοδομικής υπηρεσίας, η οποία χαρακτήριζε τό κτήριο τού ναού απαρχαιωμένο καί ακατάλληλο, ενώ αλλού τολμούσε ακόμη καί τό γκρέμισμα ναών, προκειμένου νά κτισθούν σχολεία, γυμναστήρια, κινηματογράφοι κλπ.
Μεγάλη δοκιμασία γιά τούς Χριστιανούς τής Ρωσίας πού υπέστησαν αυτόν τόν διωγμό γιά εβδομήντα δύο ολόκληρα χρόνια (1917-1989). Τό πιό τραγικό όμως είναι ότι, ενώ συνέβαιναν όλα αυτά, από τή διοίκηση τής Εκκλησίας δέν υπήρχε καμία ουσιαστική αντίδραση. Έγραφαν τότε μέ πόνο δύο ιερείς σέ μνημειώδη επιστολή τους πρός τόν τότε Πατριάρχη Μόσχας: «Οι περισσότεροι από τούς Επισκόπους τής Ρωσικής Εκκλησίας δέν βρήκαν τό θάρρος νά αναλάβουν τήν υπεράσπιση τών πιστών τους Είχαν καθήκον νά υπερασπίσουν τίς εκκλησίες Είχαν ελευθερία όχι μόνο γιά νά διαβιβάσουν τίς διαμαρτυρίες τών πιστών στούς αρμοδίους, αλλά ακόμη νά προβούν καί οι ίδιοι σέ ενέργειες πρός τίς πολιτικές Αρχές γιά νά σταματήσουν τήν παρανομία Τό παράδειγμα ενός Επισκόπου όπως ο Σεβασμιώτατος Ερμογένης, Αρχιεπίσκοπος τής Καλούγκα (σ.σ. πρωτύτερα διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Τασκένδης), στήν περιφέρεια τού οποίου ούτε ένας ναός δέν έχει κλείσει, αποδεικνύει ότι εκεί όπου ο Επίσκοπος έδειχνε αρκετό θάρρος καί ζήλο πρός υπεράσπιση τού ποιμνίου του, η παρανομία υποχωρούσε. Δέκα χιλιάδες ναοί καί δεκάδες μοναστηριών κλεισμένων μαρτυρούν, κατά τρόπο αναντίρρητο, ότι τό Πατριαρχείο Μόσχας δέν εξεπλήρωσε τό καθήκον του απέναντι τού Χριστού καί τής Εκκλησίας, διότι οι άθεοι, μόνο αφού βεβαιώθηκαν ότι οι εκκλησιαστικές αρχές θά σιωπήσουν, μπόρεσαν νά κλείσουν τούς ναούς τού Θεού»5.
Ενώ όμως η εκκλησιαστική διοίκηση πλήν φωτεινών εξαιρέσεων υποτάχθηκε άνευ όρων, οι απλοί άνθρωποι, κλήρος καί λαός, δέν έμειναν αδρανείς. Διαμαρτύρονταν μέ κάθε νόμιμο τρόπο καί ορισμένες φορές προέβαιναν σέ δυναμική υπεράσπιση τών χώρων λατρείας. Συγκλονιστικό ήταν τό θέαμα απλών γιαγιάδων, οι οποίες ξάπλωναν κατά δεκάδες στούς δρόμους, προκειμένου νά εμποδίσουν τίς μπουλντόζες νά περάσουν καί νά κατεδαφίσουν τούς ναούς. Πόσοι ναοί σώθηκαν από τή σθεναρή καί θαρραλέα στάση αυτών τών γυναικών6! Στό Κίεβο, όταν έγινε γνωστό ότι υπήρχε σχέδιο νά κατεδαφισθεί ο ιερός ναός τού Αγίου Ανδρέου, συγκεντρώθηκαν περί τίς 100 γυναίκες, κλείσθηκαν μέσα στόν ναό καί δέν εννοούσαν μέ τίποτε νά τόν εγκαταλείψουν. Οι κρατικές αρχές στήν αρχή τίς άφησαν, όμως ύστερα από λίγες ημέρες αστυνομικό απόσπασμα τίς έβγαλε έξω μέ τή βία καί οδήγησε τίς μέν νέες σέ καταναγκαστικά έργα, τίς δέ γερόντισσες σέ ψυχιατρεία7
Τέσσερις γυναίκες στό Ιβάνοβο τής Σοβιετικής Ενώσεως άρχισαν τήν άνοιξη τού 1989 απεργία πείνας πρό τών πυλών τού ενοριακού ναού τους, απαιτώντας από τίς Σοβιετικές Αρχές νά επιτρέψουν τήν εκ νέου λειτουργία του. Εκατοντάδες στήν αρχή κι έπειτα χιλιάδες πιστοί τάχθηκαν στό πλευρό τών γυναικών πού απεργούσαν, κατορθώνοντας νά κινητοποιήσουν τήν παγκόσμια κοινή γνώμη γιά τό δίκαιο αίτημά τους Κι ενώ τίς τέσσερις πρώτες γυναίκες πού είχαν αρχίσει τήν απεργία πείνας τίς έκλεισαν σέ ψυχιατρείο γιά θεραπεία, τό αίτημά τους συνέχιζε νά απασχολεί τόν διεθνή τύπο, μέχρι πού μεταδόθηκε η θριαμβευτική είδηση: Ο χριστιανικός ναός δέν θά κατεδαφισθεί, δέν θά μετατραπεί σέ μουσείο αντίθετα, θά επισκευασθεί καί θά λειτουργήσει καί πάλι ως Οίκος Θεού καί ιερός χώρος θείας Λατρείας8.
Θαυμαστή είναι καί η περίπτωση τής μητέρας πού έντυνε τή δωδεκάχρονη κόρη της γριούλα, βάζοντάς της μακριά φουστάνια, σκεπάζοντας μέ ένα σάλι τό κεφάλι της καί δίνοντάς της νά βαστά ένα ραβδί στό χέρι, προκειμένου νά ξεφύγει από τήν απαγόρευση τής συμμετοχής παιδιών σέ οποιονδήποτε εκκλησιασμό9.
Αναρίθμητα είναι τά περιστατικά πού φανερώνουν τήν ακλόνητη πίστη τών ανθρώπων εκείνων σέ περίοδο είτε φανερού είτε κρυφού διωγμού.
Αυτά στή Σοβιετική Ένωση τότε
.
1. Σόλωνος Γ. Νινίκα, Ο νέος διωγμός κατά τής θρησκείας εις τήν Σοβιετικήν Ρωσίαν, Αθήναι 1966, σελ. 11.
2. Εφημερίδα «Σοβιετικής Κυβερνήσεως» Ιούλιος 1962, άρθρον 227 στό: Σόλ. Γ. Νινίκα, ό.π., σελ.11.
3. Εφημερίδα «La Croix» (19-3-1964) στό: Σόλ. Γ. Νινίκα, ό.π., σελ. 11.
4. Νικολάου Π. Βασιλειάδη, Τό λυκόφως τού Μαρξισμού, Αθήναι 19866, σελ. 358-359.
5. Νικολάι Εσλίμαν, εφημ. Ι. Ν. Παναγίας Μεσιτρίας & Γκλέμπ Γιακουνίν, εφημ. Ι. Ν. Εικόνος Παναγίας Καζάν, Ανοικτή Επιστολή πρός τόν Αγιώτατον Πατριάρχην Μόσχας καί πάσης Ρωσίας Αλέξιον, στό: Σόλωνος Γ. Νινίκα, «Αγιώτατε! Τά τού Θεού τώ Θεώ» (Τρείς χαρακτηριστικαί επιστολαί δύο Ρώσων ιερέων πρός τόν Πατριάρχην Αλέξιον καί τήν Ιεραρχίαν), Αθήναι 1968, σελ. 22-23.
6. Τό μαρτύριο καί η μαρτυρία τής Ορθοδοξίας στήν Ρωσία σήμερα (μτφρ. εκ Ρωσικής Ησυχίου μοναχού), Αθήναι 1984, σελ. 95-96.
7. Σόλωνος Γ. Νινίκα, Η πνευματική αντίσταση τού ρωσικού λαού, Αθήναι 1991, σελ. 88.
8. Σόλωνος Γ. Νινίκα, ό.π., σελ. 88-89.
9. F. George Gr. Palmer, Αυτοί δέν υπέκυψαν, εκδ. «Η Δαμασκός», Αθήναι 1954, σελ. 196.
Ορθόδοξο Περιοδικό Ο ΣΩΤΗΡ, aktines.blogspot.com
-250x180.jpg)
