Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου – ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Μπορεί μία δεσμευτική απόφαση της αιγυπτιακής Δικαιοσύνης να ακυρωθεί απλώς και μόνο με μία πολιτική διαβεβαίωση; Μπορεί η συνάντηση δύο ηγετών, έστω και στο ανώτατο διπλωματικό επίπεδο, να παρακάμπτει το δικαστικό σύστημα μιας χώρας;
Ή μήπως βρισκόμαστε μπροστά σε έναν θεσμικό εμπαιγμό, όπου οι δηλώσεις γίνονται για το «φαίνεσθαι», ενώ στο παρασκήνιο έχουν ήδη δρομολογηθεί ριζικές ανατροπές στο καθεστώς της Ιεράς Μονής Σινά;
Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα που γεννά η αιφνιδιαστική απόφαση της αιγυπτιακής Δικαιοσύνης για την αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά — μια απόφαση που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις διαβεβαιώσεις που είχε δώσει προ μηνών ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Αλ-Σίσι στον Έλληνα Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Πολιτική συμφωνία… σε σύγκρουση με το δίκαιο
Όπως δήλωσε επίσημα το Υπουργείο Εξωτερικών, κατά την επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στο Κάιρο είχαν δοθεί εγγυήσεις πως το καθεστώς της Μονής Σινά παραμένει απαραβίαστο. Οι δηλώσεις αυτές καθησύχασαν τότε το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τους εκκλησιαστικούς κύκλους, αλλά και την ελληνική κοινή γνώμη. Σύμφωνα με πηγές στο vimaorthodoxias.gr, η διαβεβαίωση του Προέδρου Αλ-Σίσι μεταφέρθηκε ως «προσωπική δέσμευση» προς την Ελλάδα.
Και όμως, λίγες εβδομάδες μετά, η Δικαιοσύνη της Αιγύπτου εκδίδει απόφαση που υπάγει τη Μονή στον άμεσο έλεγχο του αιγυπτιακού κράτους, παραβλέποντας αιώνες εκκλησιαστικής αυτονομίας, αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, και φυσικά τη διεθνή αναγνώριση της Μονής ως πνευματικού και πολιτιστικού κέντρου. Πού ακριβώς στηρίζεται, λοιπόν, η ελληνική διπλωματία όταν εμφανίζει μια πολιτική συμφωνία ως εγγύηση υπεράνω δικαστικής κρίσης;
Το δίκαιο είναι πάνω από τη ρητορεία
Καμία πολιτική συμφωνία δεν μπορεί να ακυρώσει μια δικαστική απόφαση. Αυτό είναι βασικό θεσμικό αξίωμα στις δημοκρατίες που σέβονται τον διαχωρισμό των εξουσιών. Μια τέτοια απόφαση μπορεί να προσβληθεί μόνο με νομικά μέσα, ή να ανατραπεί μέσω ανώτερου δικαστηρίου ή νομοθετικής ρύθμισης — όχι με φωτογραφίες ηγετών και διπλωματικά χαμόγελα.
Όπως υπογραμμίζουν νομικοί κύκλοι, ακόμη και αν η εκτελεστική εξουσία της Αιγύπτου επιθυμεί τη διατήρηση του υπάρχοντος καθεστώτος, δεν μπορεί να παρακάμψει το δικαστικό σώμα χωρίς συνταγματική σύγκρουση, εκτός αν υπάρξει νέος νόμος που να ανατρέπει τις επιπτώσεις της απόφασης. Μέχρι τότε, η Μονή παραμένει εκτεθειμένη, όπως επισημαίνουν πηγές στο vimaorthodoxias.gr.
Η Μονή Σινά: σύμβολο που δεν μπορεί να «μουσειοποιηθεί»
Η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά δεν είναι απλώς μοναστήρι. Είναι ένα από τα ιστορικότερα και ιερότερα μοναστικά κέντρα του ελληνορθόδοξου πολιτισμού, με συνεχή λειτουργία 15 αιώνων, ανυπολόγιστης πνευματικής και πολιτισμικής σημασίας.
Από τη «Διαθήκη του Μωάμεθ», που εγγυήθηκε την προστασία των μοναχών επί μουσουλμανικής εξουσίας, έως τα συγγίλια των Πατριαρχών του Οικουμενικού Θρόνου που κατοχύρωσαν την αυτονομία της, και από τα εκκλησιαστικά έγγραφα της Αρχιεπισκοπής Σινά έως τις ζωντανές μαρτυρίες των μοναχών της, η Μονή έχει διαμορφώσει ένα ιδιαίτερο καθεστώς – ούτε πλήρως ελληνικό, ούτε απλώς αιγυπτιακό, αλλά οικουμενικά σεβαστό.
Η επιμονή ορισμένων να τη μετατρέψουν σε «μουσείο» ή να την υπαγάγουν σε κρατικό μηχανισμό αποτελεί όχι μόνο θεσμική παραβίαση, αλλά και πολιτισμική ασέβεια προς έναν χώρο που επιβίωσε από Αυτοκρατορίες, κατακλυσμούς και αιρέσεις, παραμένοντας φάρος Ορθοδοξίας και ελληνοχριστιανικής ταυτότητας.
Η απόφαση να μετατραπεί —σύμφωνα με φήμες— ακόμη και σε μουσείο, συνιστά πνευματική προσβολή και ιστορικό βανδαλισμό. Και είναι απορίας άξιο πώς η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει ακόμα ενεργοποιήσει μηχανισμούς μέσω της UNESCO ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να προστατευθεί αυτός ο μοναδικός πυρήνας του Ορθόδοξου Μοναχισμού.
Μήπως τελικά μας εμπαίζουν;
Αν δεν υπάρξει άμεση αντίδραση, επίσημη προσφυγή ή δημόσια πολιτική τοποθέτηση για την αναίρεση της δικαστικής απόφασης, το μήνυμα που στέλνεται είναι ένα: οι πολιτικές υποσχέσεις δεν έχουν καμία αξία όταν δεν συνοδεύονται από πράξεις. Και ο ελληνικός λαός, η Εκκλησία, ο Ορθόδοξος κόσμος ολόκληρος δεν αξίζει να εμπαίζεται.
Γιατί αν μια απόφαση Δικαιοσύνης ακυρώνεται με «διμερείς χαμόγελα», τότε δεν μιλάμε για κράτος δικαίου — αλλά για παρασκήνιο και σιωπηρές εκχωρήσεις. Και η Μονή του Σινά, με την ιερότητα και την ιστορία της, δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο τέτοιου εμπορίου.
Η αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο εάν προσθέσετε ενεργό σύνδεσμο στη πηγή του άρθρου