Κάποια καλογριούλα μου έγραψε, λέει: Γέροντα, ακούμε ότι θα ‘ρθουν οι Τούρκοι και δεν ξέρουμε τι θα κάνουμε.
– Α! άκουσε, παιδάκι μου, της λέω. Δεν έχεις υπακοή. Διότι αν είχες υπακοή, τότε: «Τι με νοιάζει εμένα; Ο,τι μου πεί η Γερόντισσα• ο,τι μου πεί η Γερόντισσα. Δεν είναι Γερόντισσα η Μ.; Ε, ο,τι πεί η Μ., εμένα δεν με νοιάζει». Αυτή είναι υπακοή. Αλλά για να φοβάσαι, έχεις θέλημα μέσα σου, έχεις θέλημα.
***
Ξέρετε πολύ καλά ότι ο Γέροντάς μας (Ιωσήφ) ήταν των άκρων ησυχαστής και της νοεράς προσευχής. Και όμως δεν μας παρέδωσε ως πρώτο την ησυχία η τη νοερά προσευχή, αλλά μας παρέδωσε την υπακοή, το κοινόβιο!
***
Και τα βιβλία των αγίων Πατέρων αν παρακολουθήσετε, θα δείτε ότι πολλοί με ευκολία, με πολλήν άνεση αγίασαν, αγιάσθησαν οι ψυχές των, δίχως να κάνουν κόπους, δίχως να κάνουν θυσίες, δίχως να κάνουν ασκητικούς αγώνας, αλλά τι; Εδιάλεξαν την υπακοή.
***
Η υπακοή φέρει τον άνθρωπο όχι μόνο σε απάθεια σωματική, αλλά και πνευματική.
***
Βολιδοσκοπήσατε από που ξεκινάει, η υπακοή. Από την Τριαδική Θεότητα. Ο Χριστός λέει ότι «ήρθα να κάνω όχι το θέλημα το εμόν, αλλά το θέλημα του πέμψαντός με» (Λούκ. 22, 42). Από εκεί αρχίζει η υπακοή. Γι’ αυτό και όποιος κάνει υπακοή, γίνεται μιμητής του Χριστού!
***
Βεβαιώθηκα με πείρα ότι η υπακοή είναι ανωτέρα της προσευχής.
***
Θέλεις ν’ αποκτήσεις προσευχή; Θέλεις, όταν λες το «Κύριε Ιησού Χριστέ», να τρέχουν τα δάκρυα ποτάμι από τα μάτια σου; Θέλεις να ζήσεις τη ζωή των αγγέλων; «Ευλόγησον», «να ‘ναι ευλογημένο». Υπακοή.
***
Ο μεγάλος αγώνας του ανθρώπου είναι να μην πιστεύει τον λογισμό του. Ε, ο Γέροντας τώρα λείπει, ρώτησε τον αδερφό σου κι ο,τι σου πεί ν’ ακούσεις. Δεν είναι μικρός αγώνας να ρίξεις τον εαυτό σου κάτω, δεν είναι μικρός αγώνας. Μα αλλιώς δεν γίνεται, αλλιώς δεν γίνεται. Αν θέλεις ν’ ακολουθήσεις τον καλογερικό νόμο, εκεί θα πατήσεις.
***
Ερώτησαν κάτι καλογριούλες και τον πατερ-Γεράσιμο, τον Υμνογράφο.
– Πατερ-Γεράσιμε, τι θα πεί τυφλή υπακοή;
– Να σας πω, λέει. Είπε η Ηγουμένη• φέρε, Ευπραξία, ένα ποτήρι νερό. Το ‘φερες. Χυσ’ το. Το ‘χυσες. Βρε παλαβή, γιατί το ‘χυσες το νερό; Ευλόγησον. Να μη δικαιολογηθείς• μα καλά, εσύ δεν μου ‘πες να το χύσω το νερό; Όχι έτσι, λέει. Ευλόγησον, αυτή είναι η τυφλή υπακοή.
Αν δεν κάνεις τυφλή υπακοή, δεν ανεβαίνεις απάνω σε πνευματικές σκάλες. Είδες αυτό το Γεροντάκι πως είπε; Αυτή είναι η τυφλή υπακοή, να μη δικαιολογείς τον εαυτό σου. Όχι μόνο στον Γέροντα, και στον αδερφό σου. Και στον αδερφό σου να μη δικαιολογείς τον εαυτό σου, αλλά πάντοτε να τον έχεις τον εαυτό σου κάτω από όλους.
***
Αυτός ο οποίος κάνει υπακοή στον Γέροντά του, μιμείται τον Χριστό, ο Οποίος έκανε υπακοή στον Πατέρα Του. Και υποχρεούται κατά συνέχειαν ο Θεός να ευλογήσει εκείνον, ο οποίος Τον μιμείται.
***
Αν ζητάτε ένα πράγμα από τον Γέροντα, προδιαθέσατε τον λογισμό σας• εάν μεν σας ακούσει, «να ‘ναι ευλογημένο», εάν δεν σας ακούσει, πάλι «να ‘ναι ευλογημένο». Μην προδιαθέτετε τον λογισμό σας ότι θα σας ακούσει ο Γέροντας και αν κατόπιν δεν σας ακούσει, και θα σκουντουφλιάσετε.
***
Πολλές φορές κι εμείς, να πούμε, ως Γέροντες μπορεί να κάνουμε κι ένα λάθος. Εσύ όμως που θα κάνεις υπακοή, θα σου βγεί σε καλό, δεν θα σου βγεί σε κακό! Ποτές η υπακοή δεν βγαίνει σε κακό, διότι είναι μίμησις Χριστού.
***
Έκανες υπακοή, θα πας στον παράδεισο, δεν έκανες υπακοή, δεν πάει να κάνεις νοερά προσευχή, δεν πάει να μεταλαμβάνεις, δεν πάει να λειτουργάς, προορίζεσαι για την κόλαση. Να και ο Αδάμ, να και ο Προφήτης Ελισσαίος, να και ο Γιεζή, όλα αυτά τα παραδείγματα βεβαιώνουν ότι περισσότερο ο Θεός αναπαύεται στην υπακοή παρά στις άλλες αρετές, να πούμε. Και οι άλλες αρετές συνδράμουν• όπως ενεργεί η υπακοή δεν ενεργούν οι άλλες αρετές. Γι’ αυτό περισσότερο επιμεληθείτε την υπακοή.
***
Να σας πω, σ’αυτό το πράγμα, σε μας εξαρτάται αν αυτό το φως που έχουμε μέσα μας, τη χάρη δηλαδή, μπορεί να την αυξήσουμε, μπορεί να την ελαττώσουμε. Αν είναι τώρα πέντε βαθμών, αύριο μπορούμε να την κάνουμε δέκα, τριάντα, πενήντα, εκατό. Από μας εξαρτάται, αν είναι τώρα δέκα βαθμούς, να την κάνουμε οχτώ, πέντε, τρία, ένα, από μας εξαρτάται. Και αυτό είναι από την αυταπάρνηση, από την πεποίθηση, την ευλάβεια, τον σεβασμό που θα ‘χουμε στον Γέροντα. Από την υπακοή που θα ‘χουμε στον Γέροντα αυτό το φως αυξάνει. Και όχι μόνο στον Γέροντα, αλλά και μεταξύ μας να ‘χουμε υπακοή.
***
Μακάριος εκείνος ο αδερφός ο οποίος, προτού να τελειώσει τον λόγο η ο Γέροντας η ο παραδερφός του, «να ‘ναι ευλογημένο». Σε είπεν ένας αδερφός: «Έλα, πάτερ, να με βοηθήσεις εδώ», «να ‘ναι ευλογημένο». Ακολούθησε αυτόν τον δρόμο, να δείς τι θα αισθανθείς μέσα. Τι ειρήνη, τι γαλήνη θα αισθανθείς! Ενώ, «περίμενε πέντε λεφτά κι έρχομαι»…
***
Αν προσέξεις, ο Χριστός πρώτα προσεύχεται στον Πατέρα και ύστερα προβαίνει σε θαυματουργία.
Από το «Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης»
εκδ. Ι. Ησυχαστηρίου «Άγιος Εφραίμ», Κατουνάκια Αγίου Όρους 2000.
