ΑΒΒΑΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ – Ο αββάς Μακάριος διηγήθηκε ότι κάποτε που περπατούσε στην έρημο, βρήκε το κρανίο κάποιου νεκρού ριγμένο στο έδαφος. Το κούνησε με το ραβδί του, που ήταν από φοινικιά, και το κρανίο τού μίλησε
Το ρώτησε τότε:
«Ποιος είσαι εσύ;» και αυτό του αποκρίθηκε: «Εγώ ήμουν αρχιερέας των ειδώλων και των ειδωλολατρών που είχαν απομείνει σε αυτόν τον τόπο· και εσύ είσαι ο Μακάριος ο πνευματοφόρος. Όποια ώρα σπλαχνιστείς αυτούς που είναι στην κόλαση και προσευχηθείς γι’ αυτούς, παρηγοριούνται λίγο».
«Ποια είναι η παρηγοριά», ρώτησε ο γέροντας, «και ποια η κόλαση;» Αποκρίθηκε το κρανίο: «Όσο απέχει ο ουρανός από τη γη, τόσο βάθος έχει η φωτιά που είναι από κάτω μας, και εμείς είμαστε μέσα στη φωτιά από τα πόδια ως το κεφάλι.
Κανένας δεν μπορεί να δει τον άλλον στο πρόσωπο, αλλά το πρόσωπο του ενός είναι κολλημένο στην πλάτη του άλλου. Όταν λοιπόν προσεύχεσαι για εμάς, βλέπει κανείς λίγο το πρόσωπο του άλλου· αυτή είναι η παρηγοριά».
Ο γέροντας έκλαψε τότε και είπε: «Αλίμονο την ημέρα που γεννήθηκε ο άνθρωπος!»
Έπειτα ξαναρώτησε ο γέροντας το κρανίο: «Υπάρχει άλλο βασανιστήριο χειρότερο;» Εκείνο του αποκρίθηκε: «Υπάρχει μεγαλύτερο βασανιστήριο κάτω από εμάς». «Και ποιοι είναι εκεί;» ρώτησε ο γέροντας, και το κρανίο του απάντησε: «Εμείς, καθώς δεν γνωρίζαμε τον Θεό, βρίσκουμε έστω και λίγο έλεος.
Εκείνοι όμως που γνώρισαν τον Θεό και τον αρνήθηκαν βρίσκονται κάτω από εμάς».
Πήρε τότε το κρανίο ο γέροντας και το έθαψε.
Από το βιβλίο: Το Γεροντικό, τόμος Α’, μετάφραση. Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2013, σελ. 186, 203 (Αββάς Μακάριος ο Αιγύπτιος §§ 1, 38).