Ιερομόναχος Σάββας Αγιορείτης
Αποτέλεσμα εικόνας για το πλησίασμα και η συναναστροφή με ένα άγιο φέρνει αγιοσύνη
Το μυστήριο της Μετανοίας είναι το μυστήριο της αληθινής ψυχο-θεραπείας.

Ο μετανοών αυτομέμφεται, αυτοκατηγορείται, ταπεινώνεται οπότε ελκύει τη Θεία Χάρη. Η κορύφωση της μετάνοιας είναι η εξομολόγηση σε Πνευματικό Οδηγό όλης μας της ζωής. Η προσοχή μετά την εξομολόγηση, ώστε να μην επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος και η προσπάθεια να πράξουμε τα αντίθετα καλά και σωστά ολοκληρώνει την ψυχοθεραπευτική διαδικασία.

Η εξομολόγηση όλης μας της ζωής, καλό είναι να επαναλαμβάνεται από καιρού εις καιρόν. Η γενική αυτή εξομολόγηση, δίδασκε ο πολυχαρισματούχος και σοφός όσιος Γέροντας Πορφύριος, θεραπεύει τον άνθρωπο όχι μόνο από τις βλάβες των προσωπικών του αμαρτιών, αλλά και από τα ποικίλα ψυχολογικά τραύματα καθώς και από τα βιώματα των προγόνων του. Την γενική αυτή εξομολόγηση ο άγιος Γέροντας την ονόμαζε θεία ψυχανάλυση.

Αυτή η σπουδαία λειτουργία του Μυστηρίου της εξομολόγησης (δηλ. η θεραπεία των ψυχολογικών τραυμάτων του ανθρώπου), μας αποκαλύφθηκε από τον Άγιο Γέροντα Πορφύριο.

Διηγείται πνευματικό του παιδί: «Ο Γέροντας έβλεπε μέσα στην ψυχή των ανθρώπων ο,τι του αποκάλυπτε ο Θεός. Για ένα γνωστό μου, μου είπε: «Βλέπω μέσα στην ψυχή του, όχι πολύ καθαρά, ένα κακό πράγμα. Είναι τραύμα, είναι παλιό, είναι δαιμονικό. Δεν ξέρω τι ακριβώς είναι αυτό. Μπορεί ο Θεός να μου το φανερώσει αργότερα». Και μετά από μερικές εβδομάδες: «Αυτό το κακό πράγμα, που είδα στην ψυχή του, μπορεί να φύγει, αλλά μόνο αν εκείνος αγιασθεί. Με την αγιότητα αλλάζει ο άνθρωπος. Όσο αμαρτωλός κι αν είναι, φεύγουν τα ψυχικά τραύματα. Σήμερα οι γιατροί τα λένε ψυχασθένειες, ενώ στην πραγματικότητα είναι δαιμονική επίδραση και οφείλεται στις αμαρτίες»[1].

Μαζί με την άφεση των αμαρτιών του, ο άνθρωπος όταν εξομολογείται, μετανοεί και διορθώνεται-εξαγιάζεται λαμβάνει την ίαση από τις πληγές, που του προξένησε ο πονηρός, ο κόσμος και η δική του αμέλεια και ραθυμία.

«Δόξα τω εν Τριάδι Θεώ» παρατηρεί ο π. Σαράντης Σαράντος, «που θεσμοθέτησε αυτόν τον τρόπο συγχωρήσεως των ανθρώπων και εντάξεώς τους στην αγία Ποίμνη της Εκκλησίας μας. Δόξα τω εν Τριάδι Θεώ που έδειξε και αδιάκοπα δείχνει το άμετρο έλεός Του και προετοιμάζει το φθαρτό πλάσμα του στην αιώνια προσωπική επικοινωνία μαζί Του, ξεκινώντας από το λυτρωτικό διάλογο της ιεράς εξομολογήσεως.

Άνθρωποι στιγματισμένοι με ηθικά, ψυχολογικά, νευρολογικά, κοινωνικά, συζυγικά και οικογενειακά ή άλλα προσωπικά προβλήματα θεραπεύονται και προοδευτικά ετοιμάζονται για να συμμετάσχουν στη νέα απέραντη οικογένεια της Βασιλείας των Ουρανών»[2].

Η θεραπευτική ενέργεια του μυστηρίου της Ιεράς Εξομολογήσεως αγκαλιάζει ολόκληρη την ψυχοσωματική ύπαρξη του ανθρώπου.

«Την ώρα που τα λες στον εξομολόγο» δίδασκε ο Άγιος Γέροντας Πορφύριος, «έρχεται η Θεία Χάρη και σε απαλλάσει απ΄όλα τα άσχημα βιώματα και τις πληγές και τα ψυχικά τραύματα και τις ενοχές, διότι, την ώρα που τα λες, ο εξομολόγος εύχεται θερμά στον Κύριο για την απαλλαγή σου»[3]. Υπάρχουν καταστάσεις, που ζεί ο άνθρωπος ή «συμπεριφορές» στις οποίες υποδουλώνεται, και οι οποίες οφείλονται σε τραύματα της εμβρυικής ή παιδικής του ηλικίας.

«Ο κάθε άνθρωπος έχει πάρει μέσα του και τα βιώματα των γονέων του και ειδικά της μητέρας»[4]. Η Χάρη του Θεού, που «ακτινοβολείται» από τον πνευματικό, στην διάρκεια μιάς Γενικής Εξομολόγησης, επουλώνει αυτές τις ανοιχτές αιμορροούσες πληγές.

«Η Θεία Ψυχανάλυση», όπως αποκαλούσε ο όσιος Γέροντας, την ανωτέρω διαδικασία της Γενικής εξομολόγησης, είναι αυτή, που οδηγεί στην αληθινή ψυχοθεραπεία. Εξωτερικά η Γενική Εξομολόγηση, όπως την περιγράφει ο Γέροντας, μοιάζει με την ψυχανάλυση. Στην πραγματικότητα είναι κάτι πάρα πολύ ανώτερο και αποτελεσματικότερο. Στην «κοσμική ψυχανάλυση» γίνεται μία αναμόχλευση της ψυχής του ανθρώπου, χωρίς όμως δυνατότητα θεραπείας. Είναι μία «ατέλειωτη κουβέντα» που δεν οδηγεί πουθενά, αλλά αντίθετα μπορεί και να βλάψει.

Διά της «κοσμικής ψυχανάλυσης» γίνεται και ζημία, αφού όταν κανείς:

α) θυμάται το παρελθόν και
β) ασχολείται με τα όνειρα
(και τα δύο αυτά οι άγιοι Πατέρες μας απαγορεύουν να τα κάνουμε) δεν κάνει τίποτε άλλο από το να ανακατεύει τον βούρκο. Σαν αποτέλεσμα έχουμε το θόλωμα της ψυχής και την ανάδοση δυσωδών αναθυμιάσεων, που μολύνουν ακόμη περισσότερο τον άνθρωπο.

Η Γενική Εξομολόγηση όμως, επειδή διοχετεύει την θεραπευτική Χάρη, στο συνειδητό και το ασυνείδητο του ανθρώπου, ενεργεί σαν μία «θεία ψυχανάλυση και ψυχοθεραπεία αληθινή».

Ο π. Πορφύριος αναφέρει τέτοιες περιπτώσεις θεραπείας διά της Γενικής Εξομολόγησης.

Για μία κυρία που την εξομολόγησε έλεγε: «Την παρακολουθούσα (την ώρα που την εξομολογούσε) μέσα στην ψυχή της κι “έβλεπα” ότι πήγαινε Χάρη μέσα της, όπως τήνε κοίταζα εγώ»[5].

Ο πνευματικός όταν εύχεται εκπέμπει ακτίνες θείας Χάρης που θεραπεύουν τον εξομολογούμενο. «Όλοι οι πνευματικοί, οι εξομολόγοι, έχουν αυτήν την χάρη» έλεγε ο Γέροντας «κι όταν εύχονται, την εκπέμπουν ως αγωγοί»[6].

Συμβούλευε κάποτε πνευματικό του παιδί τα εξής:«Να γίνεται, παιδί μου, κατά καιρούς στη ζωή μας και μια γενική εξομολόγηση, διότι διάφορα ψυχολογικά τραύματα ή διάφορα σοβαρά συμβάντα μας δημιουργούν σωματικές ασθένειες. Στην εξομολόγηση να μη λέμε μόνο τα αμαρτήματά μας αλλά και τους διάφορους λογισμούς, π.χ. φόβου, λύπης, χαράς, στενοχώριας που περνάμε από διάφορα γεγονότα ή συμβάντα, όπως σεισμούς, θανάτους, γάμους, ολιγοπιστίες κ.λ.π.»[7]

[1] Κωνσταντίνου Γιαννιτσιώτη, «Κοντά στον γέροντα Πορφύριο». Έκδοση Ιερού Γυναικείου Ησυχαστηρίου η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος, Αθήναι, 1995, σελ. 122
[2] Αρχιμ. Σαράντη Σαράντου, εφημερίου Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Αμαρουσίου, Περί εξομολογήσεως, http://www.orthros.org/Greek/Keimena/K-PeriExomologisews.htm
[3] Βίος και Λόγοι Ζ΄, σελ. 370.
[4] Βίος και Λόγοι Ζ΄, σελ. 369.
[5] Βίος και Λόγοι, Ζ΄,σελ. 371.
[6] Βίος και Λόγοι, Ζ΄,σελ. 372.
[7] Αναστασίου Τζαβάρα, Αναμνήσεις από τον γέροντα Πορφύριο, Αθήνα 2001, σελ. 141.