Ο Οικ. Πατριάρχης επί τη εορτή της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, προέστη και εφέτος, δι’ έκτην συνεχή φοράν, της πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας εν τη εν Τραπεζούντι παλαιφάτω και σεβασμία Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Παναγίας Σουμελά, εν τοις περιχώροις της Ματσούκας (Maçka), κατόπιν ειδικής προς τούτο αδείας του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Χώρας.
Ο Παναγιώτατος, συνοδευόμενος υπό των Σεβ. Μητροπολιτών Ταλλίνης και πάσης Εσθονίας κ. Στεφάνου, επί κεφαλής της Αυτονόμου, υπό το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, Εκκλησίας ταύτης, Ιταλίας και Μελίτης κ. Γενναδίου και Κωνσταντίας-Αμμοχώστου κ. Βασιλείου, εκ της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου, και του Πανοσιολ. Δευτερεύοντος κ. Θεοδώρου, ανεχώρησεν αεροπορικώς εκ της Πόλεως το απόγευμα της Παρασκευής, 14ης Αυγούστου, εις Τραπεζούντα, προπεμφθείς υπό του Σεβ. Μητροπολίτου Καλλιουπόλεως και Μαδύτου κ. Στεφάνου, Πρωτοσυγκελλεύοντος.
Εν τω αερολιμένι της Τραπεζούντος και προ της μεταβάσεώς Του εις το Ξενοδοχείον «Novotel» της περιοχής, ένθα και κατέλυσε μετά της συνοδείας Του, ο σεπτός Προκαθήμενος της Εκκλησίας ωμίλησε προς εκπροσώπους ελληνικών και τουρκικών τηλεοπτικών σταθμών και εξέφρασε την χαράν Του διά την παρουσίαν Του εις τον Πόντον και κατά το παρόν έτος, εξήρε τα κοσμούντα τον πεπροικισμένον λαόν αυτού ιδιαίτερα χαρίσματα, και επανέλαβε την ιδιαιτέραν διά τους Ορθοδόξους Χριστιανούς σημασίαν της θρησκευτικής εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η οποία ωδήγησε και εφέτος Αυτόν και εκατοντάδας πιστών εις την φερώνυμον Ιεράν Μονήν Σουμελά ως πρέσβεις ειρήνης, αδελφωσύνης και καταλλαγής.
Την επομένην, 15ην Αυγούστου, ο Πατριάρχης ανήλθεν εις την Ιεράν Μονήν Παναγίας Σουμελά, ένθα υπεδέχθησαν Αυτόν διά θερμών εκδηλώσεων πλήθη πιστών εξ Ελλάδος, Ρωσσίας, Ουκρανίας, Γεωργίας και άλλων Παρευξεινίων Χωρών, ως και εξ Εσθονίας και Κύπρου, και ετέλεσεν εντός ατμοσφαίρας θρησκευτικής εξάρσεως πανηγυρικήν Θείαν Λειτουργίαν εν τω αυλείω χώρω της λελαξευμένης επί του Όρους Μελά ιστορικής Μονής ταύτης, εν συλλειτουργία μετά των Σεβ. Μητροπολιτών Ταλλίνης και πάσης Εσθονίας κ. Στεφάνου και Κωνσταντίας-Αμμοχώστου κ. Βασιλείου, ενώ παρέστησαν συμπροσευχόμενοι ο Σεβ. Μητροπολίτης Ιταλίας κ. Γεννάδιος, ο Εξοχ. κ. Παναγιώτης Σκουρολιάκος, Βουλευτής του ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ., εκπροσωπών την Βουλήν των Ελλήνων, οι Εξοχ. κ. Κυριακός Λουκάκης και Εντιμ. κ. Ευάγγελος Σέκερης, Πρέσβυς εν Αγκύρα και Γεν. Πρόξενος εν τη Πόλει, αντιστοίχως, της Ελλάδος, ο Εξοχ. κ. Ιβάν Σαββίδης, πρώην Βουλευτής της Ρωσσικής Δούμα-Επιχειρηματίας, και λοιποί επίσημοι, του Εντιμ. κ. Koray Kochan, Δημάρχου Ματσούκας, κωλυθέντος ίνα παραστή αυτοπροσώπως, λόγω της κατ’ αυτάς πραγματοποιουμένης επισκέψεως του Εξοχ. κ. Recep Tayyip Erdoğan, Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, εν τη ευρυτέρα περιοχή.
Ο αύλειος χώρος της Μονής και το οδηγούν εις αυτήν κλιμακοστάσιον είχον υπερπληρωθή από ενωρίς υπό πλήθους πιστών, μεταξύ των οποίων πολυπληθής αντιπροσωπεία εκ τε των Ομοσπονδιών Ποντιακών Σωματείων ανά την υφήλιον και εκ της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, οίτινες παρηκολούθησαν την Θείαν Λειτουργίαν εν εντόνω συγκινησιακή φορτίσει, πολλών εξ αυτών μεταλαβόντων των θείων και αχράντων Μυστηρίων, ενώ διά την εξυπηρέτησιν των μη δυνηθέντων να προσεγγίσουν την Μονήν, λόγω των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της δυσβάτου περιοχής, είχον εγκατασταθή εις προσβασίμους χώρους εις τας παρυφάς του Όρους γιγάντιοι οθόναι, δι᾽ ων μετεδίδοντο τηλεοπτικώς απ’ευθείας τα τελούμενα.
Κατά την ομιλίαν Του, μετά την ανάγνωσιν του ιερού Ευαγγελίου, ο Πατριάρχης ανεφέρθη εις το νόημα της εορτής, μνησθείς και των πρωτεργατών του οράματος περί της Ελληνο-Τουρκικής φιλίας και δεηθείς υπέρ της ειρήνης, της καταλλαγής και της συμφιλιώσεως εις την Μέσην Ανατολήν, την Ουκρανίαν, την Αφρικήν και αλλαχού, ως και υπέρ της υπερβάσεως της πολυμόρφου παγκοσμίου κρίσεως. Επίσης, απηύθυνε την πατρικήν Αυτού ευλογίαν προς τους εκκλησιασθέντας πιστούς και τους απανταχού Ποντίους, επικαλεσθείς επ’ αυτούς την χάριν της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Ο Παναγιότατος ωμίλησεν ακολούθως διά βραχέων και τουρκιστί, ευχαριστήσας τας Κυβερνητικάς και τας Τοπικάς Αρχάς επί τη παροχή αδείας προς τέλεσιν της Θείας Λειτουργίας εν τη Μονή και κατά το παρόν έτος και διά τας διευκολύνσεις και εξυπηρετήσεις αυτών, και εξάρας την ιδιαιτέραν σημασίαν του ιστορικού τούτου και των παρομοίων γεγονότων διά την σφυρηλάτησιν σχέσεων καλής γειτονίας μεταξύ της Ελλάδος και της Τουρκίας.
Ο Πατριάρχης, κατά την μνημόνευσιν κατά την Μεγάλην Είσοδον, εδεήθη υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των εκεί αναπαυομένων πατέρων και αδελφών ημών, μνησθείς λειτουργικώς και των αειμνήστων Ιεραρχών του Οικουμενικού Θρόνου Τραπεζούντος Χρυσάνθου, Χαλδίας Κυρίλλου, Ροδοπόλεως Ιερωνύμου, Κολωνείας Γαβριήλ και Αργυρουπόλεως Καλλινίκου.
Την μεσημβρίαν της ιδίας ο Πατριάρχης ηυλόγησε το εν τω Εστιατορίω «Sümela Kamping Sümer» παρατεθέν άριστον, εις ο παρεκάθησαν άπαντες οι προμνημονευθέντες επίσημοι.
Το απόγευμα της ιδίας, ο Πατριάρχης, και αφού κατά την διάρκειαν της παραμονής Του εν τη αιθούση επισήμων του εκεί αερολιμένος έσχεν εθιμοτυπικήν συνάντησιν μετά του Νομάρχου Τραπεζούντος Εντιμ. κ. Abdil Celil Öz, ανεχώρησεν επιστρέφων εις την Πόλιν, υπαντηθείς υπό του Πανοσιολ. Αρχιμ. κ. Βαρθολομαίου Σαμαρά, Αρχιγραμματέως της Αγίας και Ιεράς Συνόδου.
Σημειωτέον, ότι ο Πατριάρχης έσχε βραχείαν συνομιλίαν και μετά της μεθ᾽ ης συνεταξίδευσεν Ευγεν. κ. Emine Erdoğan, συζύγου του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, δι᾽ ης απέστειλε τον χαιρετισμόν και τας ευχάς Του εις την Α. Εξοχότητα.