Ο νέος Πάπας δεν είναι απλά ο πνευματικός ηγέτης μίας εκ των μεγαλύτερων θρησκειών στον κόσμο, αλλά και επικεφαλής του πλουσιότερου ίσως θεσμού στον πλανήτη, της Kαθολικής Eκκλησίας, της οποίας οι συνολικές δαπάνες ισούνται με τα ετήσια εισοδήματα των μεγαλύτερων εταιρικών κολοσσών του κόσμου, ενώ τα περιουσιακά στοιχεία της (η ατέλειωτη ακίνητη περιουσία της, ο Καθεδρικός ναός της Νοτρ-Νταμ, η Πόλη του Βατικανού, τα άπειρα έργα τέχνης κ.α.) είναι ασύγκριτα περισσότερα από οποιουδήποτε άλλου ιδιωτικού η άλλου φορέα.
Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι καθόλου εύκολος ο ακριβής προσδιορισμός του πλούτου της. Και αυτό αφενός γιατί τα χρηματοοικονομικά της εκκλησίας είναι εξαιρετικά πολύπλοκα, αφετέρου επειδή σε πολλές χώρες ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγονται και οι ΗΠΑ, οι εκκλησίες εξαιρούνται από την υποχρέωση κατάθεσης οικονομικών αναφορών και άλλων διαδικασιών στις οποίες υπόκεινται όλοι οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί στον κόσμο.
Ένα από τα λιγοστά βασικά πράγματα που γνωρίζουμε για τα οικονομικά της Καθολικής Εκκλησίας είναι ότι με όρους ρευστότητας, οι ΗΠΑ είναι μακράν το σημαντικότερο παρακλάδι της, καθώς πρόκειται για πλούσια χώρα με πολύ μεγάλο πληθυσμό Καθολικών. Παρ’ όλα αυτά, οι Καθολικοί των ΗΠΑ αποτελούν θρησκευτική μειονότητα, πράγμα που σημαίνει ότι αντί για τη χρήση πολιτικής ισχύος με σκοπό τον επηρεασμό των mainstream κυβερνητικών θεσμών – όπως συμβαίνει σε κατ’ εξοχήν Καθολικές χώρες σαν τη Βραζιλία – στις ΗΠΑ η Καθολική Εκκλησία έχει δημιουργήσει ένα ολόκληρο παράλληλο κράτος: ένα ευρύ δίκτυο σχολείων, νοσοκομείων, πανεπιστημίων και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν εκατομμύρια πελατών.
Η πληρέστερη εικόνα που μπορούμε να έχουμε για το οικονομικό εκτόπισμα του Αμερικανικού Καθολικισμού προέρχεται από μία έρευνα του Economist το 2012, η οποία υπολόγιζε τις ετήσιες δαπάνες της Καθολικής Εκκλησίας σε 170 δισ. δολάρια, εκ των οποίων σχεδόν τα 150 δισ. δολάρια συνδέονται με θυγατρικά νοσοκομεία και πανεπιστημιακούς θεσμούς ανώτερης παιδείας. O προϋπολογισμός για τις κατά τόπους ενορίες ανέρχεται στα 11 δισ. δολάρια – σχετικά μικρό μερίδιο, όπως μικρό μερίδιο είναι κι εκείνο το οποίο αφορά τις φιλανθρωπίες.
Για να καταλάβει κανείς τα μεγέθη, για το οικονομικό έτος 2012, εταιρείες κολοσσοί όπως οι Apple και General Motors παρουσίασαν συνολικά έσοδα περί τα 150 δισ. δολάρια σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο λόγος για τον οποίο τα οικονομικά της Καθολικής Εκκλησίας είναι τόσο πολύπλοκα για να προσδιοριστούν με ακρίβεια, οφείλεται πρώτα απ’ όλα στο γεγονός ότι αυτό που ονομάζουμε «Καθολική Εκκλησία» δεν έχει νομική υπόσταση, με άλλα λόγια δεν υπάρχει: από νομική σκοπιά, κάθε επισκοπή συνιστά ξεχωριστή νομική οντότητα, ενσωματωμένη στα κράτη ή τις πολιτείες στις οποίες επιχειρεί.
Γενικά, οι επισκοπές είναι οργανωμένες ως ανεξάρτητες νόμιμες επιχειρήσεις, ελεγχόμενες από τον επίσκοπο και όχι από κάποιο διοικητικό συμβούλιο, οι οποίες δεν αποτελούν επισήμως μέρος κάποιας ευρύτερης, υπερεθνικής, πνευματικής οργάνωσης.
Δεδομένου του πολυθρησκευτικού χαρακτήρα χωρών όπως οι ΗΠΑ, η Καθολική Εκκλησία δεν είναι η μόνη που εκμεταλλεύεται την Πρώτη Τροπολογία του Αμερικανικού Συντάγματος για να επιδοθεί σε σκοτεινούς και «περίεργους» λογιστικούς χειρισμούς, σαν εκείνους που έχουν έρθει κατά καιρούς στο φως της δημοσιότητας (κυρίως στις ΗΠΑ) με αφορμή την κήρυξη πτώχευσης πολλών επισκοπών, με αποτέλεσμα να αποκαλυφθούν κραυγαλέα κρούσματα εκμετάλλευσης των θρησκευτικών προνομίων προς όφελος των προσωπικών οικονομικών συμφερόντων ηγετών της εκκλησίας. Απλά, σε αυτό το παιχνίδι ο καθολικισμός αποδεικνύεται ο μεγαλύτερος παίκτης, με σπουδαιότερο σύμμαχό του το νομικό πλαίσιο περί θρησκευτικής ελευθερίας, το οποίο επιτρέπει τη διεξαγωγή τέτοιων σκοτεινών «μπίζνες» (λόγου χάρη, ξεπλύματος χρημάτων).
Η θρησκευτικότητα εδώ δεν είναι παρά ένα πρόσχημα, ένα γελοίο προσωπείο που δίνει τη δυνατότητα στις κεφαλές της οργανωμένης θρησκείας να αυξάνουν και να στερεώνουν αποτελεσματικότερα την ισχύ τους, με την συναίνεση εκατοντάδων εκατομμυρίων ανεγκέφαλων πιστών, που σπεύδουν να στριμωχτούν στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, με σημαιάκια και κάμερες, για να γιορτάσουν την πιο βλακώδη περίσταση της ανθρωπότητας.
Όσοι νομίζουν ότι η θρησκεία δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική, δεν γνωρίζουν τίποτα για το τι εστί «θρησκεία»…
Discussion about this post