ΟΠΕΚΕΠΕ: Με ένα μεγάλο πακέτο πληρωμών ύψους 487,9 εκατ. ευρώ επιχειρείται να κλείσει πριν τις γιορτές ένα από τα πιο δύσκολα κεφάλαια του αγροτικού έτους 2025.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σε συνεργασία με τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τον ΕΛΓΑ, σχεδόν 486.000 μοναδικοί δικαιούχοι βλέπουν από την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου χρήματα στους λογαριασμούς τους, μέσα από την εξόφληση της Βασικής Ενίσχυσης, την Αναδιανεμητική, το πριμ Νέων Γεωργών και τις προκαταβολές αποζημιώσεων για τις ζημιές του 2025.
Πρόκειται για μια ενοποιημένη πίστωση, με σαφή πολιτικό και κοινωνικό αποτύπωμα, καθώς έρχεται σε μια περίοδο έντονης κινητικότητας και πιέσεων από τον αγροτοκτηνοτροφικό κόσμο.
Ποια ποσά πιστώνονται και σε ποιους
Αναλυτικά, το «πακέτο» της 16ης Δεκεμβρίου περιλαμβάνει:
• 208,6 εκατ. ευρώ για την εξόφληση της Βασικής Ενίσχυσης σε 482.853 δικαιούχους
• 142,9 εκατ. ευρώ για την Αναδιανεμητική Ενίσχυση σε 285.214 δικαιούχους
• 14,9 εκατ. ευρώ για την Ενίσχυση Γεωργών Νεαρής Ηλικίας σε 33.473 δικαιούχους
• 121,5 εκατ. ευρώ από τον ΕΛΓΑ, ως προκαταβολή 75% για πορίσματα ζημιών του 2025, σε 27.605 πληγέντες
Υπενθυμίζεται ότι κάθε αγρότης μπορεί να εμφανίζεται σε περισσότερες από μία πληρωμές, γεγονός που εξηγεί γιατί ο αριθμός των δικαιούχων δεν ταυτίζεται με τα ΑΦΜ.
Η «εξόφληση» της Βασικής και οι αδικίες που διορθώνονται
Η εξόφληση της Βασικής Ενίσχυσης αφορά όσους είχαν ήδη λάβει προκαταβολή στα τέλη Νοεμβρίου, αλλά και παραγωγούς για τους οποίους έγιναν διορθώσεις μετά από ελέγχους. Στο ποσό αυτό ενσωματώνεται και μέρος της συμπληρωματικής κατανομής σε κτηνοτρόφους που είχαν αδικηθεί από τον μαθηματικό τύπο, παρότι πληρούσαν τα παραγωγικά τεκμήρια (γάλα, κρέας, ζωοτροφές).
Εδώ εντάσσεται και το μεγάλο ζήτημα των περίπου 13.500 κτηνοτρόφων με “λειψό” βοσκότοπο, οι οποίοι βρέθηκαν με μειωμένα ή μηδενικά ποσά λόγω αστοχιών στη χαρτογράφηση και στις κατανομές. Οι σημερινές πιστώσεις δεν αποκαθιστούν πλήρως την αδικία, αλλά σηματοδοτούν ότι το σύστημα αρχίζει να «μαζεύει» τις πιο εξόφθαλμες περιπτώσεις.
Monitoring (AMS) και μεταβιβάσεις: ποιοι ξεμπλοκάρουν
Καθοριστικό ρόλο στις διορθώσεις παίζουν δύο παράγοντες:
Πρώτον, οι περιπτώσεις του ελέγχου monitoring (AMS), όπου η ηλεκτρονική βάση δεδομένων επανερμήνευσε δορυφορικά ευρήματα που αρχικά είχαν «κόψει» παραγωγούς.
Δεύτερον, οι μεταβιβάσεις αγροτικής γης που έγιναν μετά τις 31 Μαΐου 2025 και πέρασαν κανονικά στα στοιχεία των παραγωγών, σε διασύνδεση με την ΑΑΔΕ και το Ε9. Εκεί όπου η εικόνα ιδιοκτησίας αποτυπώθηκε σωστά, ανοίγει ο δρόμος για πίστωση.
ΕΛΓΑ: Προκαταβολή 75% χωρίς προϋπόθεση εισφοράς
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει και η πληρωμή των 121,5 εκατ. ευρώ από τον ΕΛΓΑ, που αφορά προκαταβολές 75% της εκτιμηθείσας ζημιάς για τις καταστροφές του 2025 (κυρίως από εαρινούς παγετούς). Με βάση τη σχετική νομοθετική ρύθμιση, η καταβολή γίνεται χωρίς να απαιτείται η εξόφληση της εισφοράς ΕΛΓΑ 2025, με την προθεσμία να μεταφέρεται έως τις 30 Ιουνίου 2026.
Παράλληλα, θεσπίζεται μηχανισμός «εξπρές» προκαταβολών για όσους δεν είχαν έτοιμο πόρισμα, με δυνατότητα πίστωσης έως 80% μόλις ολοκληρωθεί η εκτίμηση, το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2026.
Ποιοι μένουν ακόμη εκτός και γιατί
Παρά τον όγκο των πληρωμών, η επόμενη μέρα δεν βρίσκει όλους δικαιωμένους. Δεκάδες χιλιάδες αγρότες παραμένουν χωρίς τσεκ για το 2025, κυρίως λόγω:
• Εκπρόθεσμων δηλώσεων ΟΣΔΕ
• Εκκρεμών ενστάσεων
• Ατελών διασταυρώσεων στοιχείων
• Ανοικτών θεμάτων σε βοσκότοπους και δικαιώματα
Για αυτούς, το υπουργείο αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο νέων διορθωτικών πληρωμών μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026.
Το πολιτικό μήνυμα και τα ανοιχτά μέτωπα
Η ενοποίηση των πληρωμών λειτουργεί και ως μήνυμα «καλής θέλησης» προς τους αγροτοκτηνοτρόφους, την ώρα που στο τραπέζι του διαλόγου παραμένουν ζητήματα όπως η επιστροφή ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο, η ανακατανομή αδιάθετων ενισχύσεων και το αγροτικό ρεύμα, με τη ΔΕΗ να επεξεργάζεται σενάρια διευκολύνσεων.
Το βέβαιο είναι ότι τα 487,9 εκατ. ευρώ δίνουν ανάσα στην αγορά της υπαίθρου. Το αν θα αποκαταστήσουν και την εμπιστοσύνη, θα φανεί από το πόσοι τελικά θα δουν το «χρώμα του χρήματος» και πόσοι θα συνεχίσουν να περιμένουν.
