ΟΠΕΚΕΠΕ: Οι αγρότες και κτηνοτρόφοι της χώρας βιώνουν μία από τις πιο δύσκολες χρονιές όσον αφορά τις πληρωμές κοινοτικών ενισχύσεων.
Ρεπορτάζ : Γιώργος Θεοχάρης
News: Η καθυστέρηση στα προγράμματα του 2024, σε συνδυασμό με τις αποκαλύψεις για αδιαφανείς πρακτικές στον ΟΠΕΚΕΠΕ, δημιουργεί εκρηκτικό κλίμα, ενώ ο συνολικός λογαριασμός των εκκρεμοτήτων ξεπερνά τα 308,8 εκατ. ευρώ.
Καθυστερήσεις χωρίς προηγούμενο
Σύμφωνα με πληροφορίες από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, το φετινό χρονοδιάγραμμα εξόφλησης για τα μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και την ενιαία ενίσχυση έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου. Ωστόσο, οι έλεγχοι της Οικονομικής Αστυνομίας στη Δομοκού, μετά από εισαγγελική έρευνα για αιτήσεις της περιόδου 2019–2024, καθυστέρησαν όλες τις διαδικασίες.
Ιδιαίτερα οι πληρωμές των νέων βιολογικών φυτικής παραγωγής (130 εκατ. ευρώ) και των Σπάνιων Φυλών (18,8 εκατ. ευρώ) έχουν τεθεί σε προτεραιότητα, καθώς οι σχετικές πιστώσεις έχουν εγκριθεί. Ωστόσο, άλλοι κλάδοι όπως η βιολογική κτηνοτροφία και η μελισσοκομία μετατίθενται για τον Οκτώβριο. Στη μελισσοκομία, μάλιστα, οι αιτήσεις ξεπέρασαν κατά δέκα φορές τους διαθέσιμους πόρους – 180 εκατ. ευρώ αντί για 18 εκατ. ευρώ.
Eco-schemes και υπόλοιπα βασικής ενίσχυσης
Τα οικολογικά σχήματα (eco-schemes), μαζί με υπόλοιπα από τη βασική ενίσχυση και ορισμένες συνδεδεμένες (όπως στο καλαμπόκι), θα πληρωθούν επίσης τον Οκτώβριο. Το πρόβλημα επιτείνεται από περιπτώσεις όπου οι έμποροι δεν ανέβασαν τα απαιτούμενα τιμολόγια στην ηλεκτρονική εφαρμογή, με αποτέλεσμα να μπλοκάρουν οι εκταμιεύσεις.
Εκτός πληρωμής μένουν προς το παρόν και οι δικαιούχοι που βρίσκονται στον επιτόπιο έλεγχο του 5%. Αν και είχε αναφερθεί ότι θα υπάρξει ενδιάμεση πληρωμή, η πίεση είναι να συμπεριληφθούν στην επερχόμενη πίστωση έως τα τέλη του μήνα, ώστε να μην πάνε και αυτοί στον Οκτώβριο.
Το «πακέτο Μητσοτάκη» των 178 εκατ. ευρώ
Παράλληλα, καθυστερεί και το Μέτρο 23, γνωστό ως «αγροτικό πακέτο Μητσοτάκη», ύψους 178 εκατ. ευρώ. Η πληρωμή μετατίθεται για τον Σεπτέμβριο, πιθανότατα για να συμπέσει με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Για να πιστωθούν τα ποσά, πρέπει να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των αιτήσεων, να εκδοθούν οι προσωρινοί πίνακες, να γίνουν οι ενστάσεις και να δημοσιευτεί η τελική λίστα δικαιούχων. Το μέτρο θέτει ως προϋπόθεση τεκμηριωμένη απώλεια τουλάχιστον 30% της παραγωγής, ενώ αν οι επιλέξιμες αιτήσεις ξεπεράσουν τον διαθέσιμο προϋπολογισμό, το ποσό θα μειωθεί αναλογικά.
Το ανώτατο ποσό ενίσχυσης είναι 42.000 ευρώ ανά δικαιούχο, ενώ για μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες περιορίζεται στο 50%.
Η «μαύρη τρύπα» στις μεταβιβάσεις δικαιωμάτων
Την ίδια ώρα, νέα έντονη συζήτηση προκαλεί η πρόσφατη εγκύκλιος του ΟΠΕΚΕΠΕ για τις μεταβιβάσεις δικαιωμάτων από το εθνικό απόθεμα. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, για πρώτη φορά επιτρέπεται η μεταβίβαση ακόμα και σε όσους έχουν λάβει τίτλους από το εθνικό απόθεμα, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα σε παραβάτες να «ξεπλύνουν» τα δικαιώματά τους.
Η κίνηση αυτή δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για τη διαφάνεια, ειδικά όταν εκκρεμούν έρευνες της Αρχής για το Ξέπλυμα Μαύρου Χρήματος και ευρωπαίων δικαστών. Στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ που έχουν κατονομαστεί σε εισαγγελικά πορίσματα συνεχίζουν να διαχειρίζονται κρίσιμες υποθέσεις, προκαλώντας αντιδράσεις στον αγροτικό κόσμο.
Επιπτώσεις στους παραγωγούς
Οι καθυστερήσεις έχουν σοβαρές οικονομικές συνέπειες για χιλιάδες δικαιούχους. Πολλοί αγρότες βρίσκονται αντιμέτωποι με αυξημένα κόστη παραγωγής, ειδικά ενόψει της νέας καλλιεργητικής περιόδου, χωρίς να έχουν λάβει τα χρήματα που δικαιούνται.
Σύμφωνα με αγροτικούς συλλόγους και οργανώσεις, η κατάσταση πλήττει την αξιοπιστία των θεσμών και την ίδια την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού πρωτογενούς τομέα. Όπως δήλωσε εκπρόσωπος σε επικοινωνία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, «οι συνεχείς αναβολές δεν είναι απλώς διοικητικό πρόβλημα, αλλά ζήτημα επιβίωσης για πολλούς παραγωγούς».
Η στάση των αρχών
Παρά τον θόρυβο, οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΟΠΕΚΕΠΕ υποστηρίζουν ότι οι καθυστερήσεις οφείλονται σε «αναγκαίους ελέγχους» για να διασφαλιστεί η ορθή χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Ωστόσο, η εικόνα που διαμορφώνεται στον αγροτικό χώρο είναι πως οι έλεγχοι χρησιμοποιούνται και ως πρόσχημα για να μετατεθούν οι πληρωμές.
Η συχνή παρουσία εισαγγελικών λειτουργών στα γραφεία του Οργανισμού εντείνει την αίσθηση ανασφάλειας, ενώ οι δεσμεύσεις για πληρωμές «μέσα στις επόμενες ημέρες» έχουν διαψευστεί πολλές φορές.
Προοπτικές και επόμενα βήματα
Το μεγάλο στοίχημα για τους παραγωγούς είναι αν οι πληρωμές των νέων βιολογικών και των Σπάνιων Φυλών θα ολοκληρωθούν πράγματι μέχρι τα τέλη Αυγούστου, όπως έχει υποσχεθεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ. Αν δεν συμβεί αυτό, ο κίνδυνος να συσσωρευτούν όλες οι εκκρεμότητες το φθινόπωρο είναι ορατός, κάτι που θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στον κρατικό μηχανισμό πληρωμών.
Στο μεταξύ, οι αγρότες παρακολουθούν με ανησυχία τις πολιτικές εξελίξεις, γνωρίζοντας ότι η παρουσία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ μπορεί να φέρει νέες εξαγγελίες, αλλά όχι άμεση ρευστότητα.
Συνολική εικόνα εκκρεμοτήτων
• Νέα βιολογικά: 130 εκατ. ευρώ
• Σπάνιες Φυλές: 18,8 εκατ. ευρώ
• Πακέτο Μητσοτάκη (Μέτρο 23): 178 εκατ. ευρώ
• Λοιπές εκκρεμότητες eco-schemes και συνδεδεμένων: άγνωστο ποσό, εκτίμηση δεκάδων εκατ. ευρώ
Η αγροτική κοινότητα αναμένει απαντήσεις και πράξεις. Το φθινόπωρο θα είναι καθοριστικό όχι μόνο για τις πληρωμές, αλλά και για την εμπιστοσύνη στον μηχανισμό διαχείρισης των κοινοτικών ενισχύσεων.
-120x86.jpg)
