Στη σημασία του εορτασμού της σημερινής ημέρας αναφέρεται ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος, με σχετικό μήνυμα το οποίο εξέδωσε.
“Η εορτή της 28ης Οκτωβρίου, που είναι γνωστή ως εορτή της Αγίας Σκέπης, είναι στην ουσία μια μετάθεση της εορτής, η οποία τιμάται από την Εκκλησία μας την 1η Οκτωρίου, στην 28η Οκτωβρίου. Όλες οι άλλες μη ελληνόφωνες Εκκλησίες τιμούν την εορτή της Αγίας Σκέπης την 1η Οκτωβρίου.
Επειδή όμως συνδυάζεται το γεγονός της 28ης Οκτωβρίου 1940, που εσχάτως πέρασε μέσα από τον οργανισμό της ζωής του Ελληνισμού, και επειδή η Εκκλησία με μαρτυρίες αγίων και απλών ανθρώπων θεώρησε πως αυτή η νέα σελίδα της ιστορικής δόξης του Ελληνισμού είχε σαν βάση της την παρέμβαση της Υπεραγίας Θεοτόκου, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος ζήτησε από τον τότε Μεγάλο Υμνογράφο μοναχό Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη, μία σχετική προσαρμογή της ακολουθίας της Αγίας Σκέπης και το 1953 μετέθεσε τον εορτασμό της Αγίας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου από την 1η Οκτωβρίου στην 28η Οκτωβρίου, συνδυάζοντας έτσι την εθνική με αυτήν την μεγάλη θεομητορική εορτή.
Η εορτή αυτή αναφέρεται στα χρόνια του αγίου Ανδρέου του διά Χριστόν Σαλού και του μαθητού του Επιφανίου. Αυτοί μία μέρα ευρίσκοντο στην Κωνσταντινούπολη προσευχόμενοι στον ναό της Παναγίας των Βλαχερνών και με τα πεντακάθαρα μάτια της αγίας ψυχής τους είδαν ένα όραμα.
Αυτό το όραμα τιμά η Εκκλησία, όχι τόσο ως γεγονός της ζωής των δύο ανθρώπων, αλλά ως αλήθεια που σφραγίζει την ζωή του κάθε χριστιανού και ολόκληρης της Εκκλησίας.
Είδαν την Παναγία να υπερίπταται κατά κάποιον τρόπο πάνω από την Κωνσταντινούπολη, να προσεύχεται στον Υιό της και Θεό και αφού έσκυψε, έβγαλε το ωμόφορό της, το σάλι που έφερε στους ώμους της, και με αυτό εκάλυψε ολόκληρη την πόλη. Αυτό το όραμα η Εκκλησία το αντιλαμβάνεται ως μια φανέρωση και αποκάλυψη της θεικής σοφίας, όπως αυτή παρουσιάζεται μέσα στη ζωή της και συνδέεται με το πανάγιο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Η Παναγία είναι η σκέπη μας, σκέπη δε της Θεοτόκου για την Εκκλησία και για τον καθένα μας σημαίνει τέσσερα πράγματα. Το πρώτο είναι αυτό που δικαιολογεί την μεταφορά της εορτής από την 1η Οκτωβρίου στην 28η Οκτωβρίου. Είναι το σκέπασμα, η προστασία από τις θλίψεις, από τους κινδύνους, από τις ασθένειες, από τις ανάγκες. Είναι αυτή η προστασία που ζητούμε για να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες μας, να ξεφύγουμε την αποπνικτική ατμόσφαιρα της καθημερινής ζωής του ο καθένας μας. Έχουμε πολλά να αντιπαλέψουμε: εμπόδια που μας προκύπτουν εκεί που δεν τα περιμένουμε, προβλήματα που σημαδεύουν την βιολογική πορεία μας σε αυτόν το κόσμο, θέματα τα οποία δυσκολεύουν το επάγγελμα μας, την καθημερινότητά μας, τις σχέσεις μας με τους συνανθρώπους μας, την ίδια την επιβίωσή μας. Καί τότε προστρέχουμε στο πρόσωπο της Παναγίας. Όχι γιατί έτσι μας έμαθαν να κάνουμε, αλλά διότι έτσι μας δίδαξε η εμπειρία της Εκκλησίας να κάνουμε: «Ουδείς προστρέχων επί σοι, κατησχυμένος από σού εκπορεύεται, αγνή Παρθένε Θεοτόκε», ψάλλουμε. Δεν υπάρχει αίτημα το οποίο κατατίθεται εν ταπεινώσει στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου και παραμένει αναπάντητο.
Είναι συνείδηση του έθνους μας, έτσι οικονόμησε ο Πανάγαθος Θεός, με τις πρεσβείες της Θεοτόκου, εκεί που η λογική και η αίσθησή μας έλεγε πως θα συντριβούμε και θα καταστραφούμε, να ζήσουμε το θαύμα της ελευθερίας μας. Εμείς λοιπόν το αποδίδουμε αυτό στην προστασία, στη σκέπη της Υπεραγίας Θεοτόκου στο έθνος μας, όχι εθνικιστικά ξεχωρίζοντάς το από τα άλλα με μια νοοτροπία άδικης εύνοιας του Θεού, αλλά ομολογώντας ότι το Ορθόδοξο έθνος μας, ποτισμένο από το αίμα των μαρτύρων, εμπνευσμένο από τις προσευχές των αγίων, βαπτισμένο μέσα στην παράδοση και τη ζωή της αγίας μας Εκκλησίας ανέπεμψε αυτήν την προσευχή και την δέηση εκείνη τη δύσκολη στιγμή και η Παναγία διά του Υιού της απήντησε. Αυτή είναι η μία έννοια της σκέπης.
Η δεύτερη αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη• είναι η νεφέλη, που συνόδευε και σκέπαζε τους Εβραίους καθώς επορεύοντο στην έρημο και που συνδέεται με το πρόσωπο της Θεοτόκου. Αυτό το ιερό κάλυμμα προσφέρει θαλπωρή στη ζωή του κάθε χριστιανού.
Μας λένε οι επιστήμονες ότι κατά τις ανέφελες νύκτες του χειμώνα, το κρύο είναι πιο τσουχτερό. Όταν όμως υπάρχει ένα σύννεφο, δημιουργείται το φαινόμενο του θερμοκηπίου και κατά κάποιο τρόπο διατηρείται μια ζεστασιά, μια θαλπωρή. Λειτουργεί όλος ο κόσμος σαν ένα θερμοκήπιο το οποίο ευνοεί την άνθιση των λουλουδιών, την καρποφορία των οπωροφόρων δένδρων κ.ο.κ.
Έτσι η παρουσία της Θεοτόκου σ᾿ αυτόν τον κόσμο, καθώς ακόμη βρίσκεται και κυκλοφορεί ανάμεσά μας, προσφέρει αυτή τη γλύκα, αυτή τη ζεστασιά που τη χρειαζόμαστε τόσο πολύ ο καθένας μας, μέσα στον χειμώνα της προσωπικής μας ιστορίας. Πνευματική ζωή χωρίς χαρά ούτε αντέχεται ούτε υπάρχει. Καί η πηγή της χαράς, της θαλπωρής, της ελπίδας, αυτή που μας δίνει τόνωση στον δύσκολο αγώνα μας και θάρρος στις απογοητεύσεις μας είναι το πρόσωπο, όπως προανέφερα, της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Η σκέπη, το κάλυμμα, δεν προσφέρει μόνο ζεστασιά, αλλά κάνει και κάτι παραπάνω• αποκρύπτει την γύμνωσή μας. Καί η Παναγία, ως σκέπη μας, αποκρύπτει την πτωτική γυμνότητα του ανθρωπίνου γένους και σαν το φύλλο της συκής στον παράδεισο σκεπάζει με ένα ωραιότατο ένδυμα το αμαρτωλό σώμα και το παρουσιάζει με ένα πρόσωπο τέτοιο που να μπορεί να σταθεί απέναντι του Θεού. Αυτό οφείλεται στην αγιότητά της. Γι᾿ αυτό και την ονομάζουμε Παναγία, Υπεραγία Θεοτόκο. Το πρόσωπο της Θετόκου αποτελεί ένα πρότυπο υπέρτατης αγιότητος και στο επίπεδο της ηθικής και στο επίπεδο των πνευματικών αρετών.
Το τρίτο λοιπόν στοιχείο που έχει η έννοια της σκέπης της Θεοτόκου, είναι ότι αποτελεί το ένδυμα που καλύπτει τη γυμνότητα μετά από την αμαρτία και την πτώση της ανθρώπινης φύσης. Ένα ένδυμα που καθιστά την ανθρώπινη φύση ικανή να σταθεί ενώπιον του Θεού, ένα ένδυμα που την ομορφαίνει.
Υπάρχει και μία τελευταία σημασία της θεομητορικής σκέπης. Ο ρόλος που παίζει στη ζωή της Εκκλησίας το πρόσωπο της Θεοτόκου είναι ίδιος με τον ρόλο που έπαιξε ο γνόφος τη στιγμή που ο Μωϋσής πλησίαζε να αντικρύσει τον Θεό πάνω στο όρος Σινά. Το πρώτο που έκανε ο Μωϋσής ήταν να καλύψει το πρόσωπό του. Καί το δεύτερο ήταν ότι βρέθηκε μέσα σε ένα γνόφο, φωτεινό μεν αλλά μέσα σε ένα νέφος, σαν ομίχλη, που δεν μπορούσε να δεί αλλά μπορούσε να ακούσει• που μπορούσε να πάρει μηνύματα χωρίς να έχει άμεσες εμπειρίες των αισθήσεων. Αυτό κάνει και η Θεοτόκος. Μας κρύβει λίγο το πρόσωπο του Θεού. Όχι βέβαια για να μας εμποδίσει να τον γνωρίσουμε, αλλά για να μην καταστρέψουμε την εικόνα Του μέσα μας με την παρρησία μας. Όπως παρηγοριά μας είναι ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος, επίσης παρηγοριά είναι ότι η Θεοτόκος, άνθρωπος ούσα, έφθασε τόσο ψηλά και τόσο κοντά προς τις ιδιότητες του Θεού, για να μπορέσει κι εμάς να μας ανεβάσει στο δικό της επίπεδο, με το παράδειγμά της, κυρίως όμως με τη χάρι και τις μεσιτείες της.
Ο κάθε χριστιανός, ο κάθε πιστός, γι᾿ αυτό είναι μέλος της Εκκλησίας, για να μπορέσει να ζήσει κάτι από την εμπειρία της θεοπτίας του Μωϋσέως, κάτι από τη χάρι της κεχαριτωμένης Θεοτόκου και έτσι διά αυτής της οδού να μετέχει στο μυστήριο του Θεού.
Η Υπεραγία Θεοτόκος είναι αυτή που συγκεντρώνει τις προσευχές μας, που μας δίνει την αίσθηση του Θεού, αλλά όχι την παρρησία της γνωριμίας μας μαζί Του. Τι φωτισμένα που τα έχει οικονομήσει ο Θεός τα πράγματα για να διατηρούμε κι εμείς ως άνθρωποι την ταπείνωση και μέσα στην ταπεινωμένη καρδιά μας, την προσευχομένη, την σκεπαζομένη από την χάρι της Θεοτόκου να μπορούμε να αντιληφθούμε, να υποψιασθούμε το πρόσωπό Του!
Τέσσερις μεγάλες ευλογίες συνδέουν την σκέπη της Θεοτόκου με την ζωή μας ως Εκκλησίας. Το πρώτο είναι η προστασία και η παρρησία των προσευχών της. Το δεύτερο είναι η θαλπωρή και η ζεστασιά της παρουσίας της. Το τρίτο είναι η συγκάλυψη της γυμνότητος που έφερε η πτώση και αμαρτία, και το οποίο είναι η αγιότητά της. Καί το τέταρτο η χάρις, η οποία καλύπτει, κατά κάποιον τρόπο, προστατεύει τον άνθρωπο από την καυστική σχέση του με τον Θεό. Μιά σχέση που μπορεί να τον κάψει και να τον καταστρέψει, όταν δεν κυριαρχείται από ταπείνωση, θείο φόβο και συστολή, αλλά διεκδικείται με εγωισμό και υπερηφάνεια.
Τέτοια μέρα λοιπόν δοξάζουμε τον Θεό για την ελευθερία μας. Θυμούμεθα την ιστορία, το παρελθόν μας. Ταυτόχρονα όμως Τον δοξάζουμε και για την μεγάλη περιουσία που μας έχει δώσει• το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου. Ας προσευχηθούμε θερμά να μας συνοδεύει η σκέπη της καθ᾿ όλη την έρημο αυτής της ζωής, για να μπορούμε μέσα από το άγιο πρόσωπό της κι εμείς να αντικρύζουμε το πρόσωπο του Κυρίου σ᾿ αυτήν μεν την ζωή «ως δι᾿ εσόπτρου εν αινίγματι», κατά δε την αιώνια συνάντηση μαζί Του στη βασιλεία Του «πρόσωπον προς πρόσωπον». Αμήν”.
-120x86.jpg)
