Περιφέρεστε άσκοπα στο σπίτι με το θερμόμετρο υπό μάλης, ο βήχας δεν σας αφήνει να κλείσετε μάτι τη νύχτα και τα χαρτομάντιλα που έχετε καταναλώσει εξαιτίας της ακατάσχετης καταρροής και του συνεχόμενου φτερνίσματος είναι τόσα που ισοδυναμούν με… οικολογικό έγκλημα!
Αν η συγκεκριμένη περιγραφή όχι μόνο σας είναι γνωστή, αλλά επαναλαμβάνεται και σε τακτά χρονικά διαστήματα κάθε χειμώνα, μάλλον ήρθε ο καιρός να αναλάβετε δράση… ή να αφήσετε τη φύση να αναλάβει δράση για εσάς.
Πώς θα ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας
Ένας από τους σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος είναι η σωστή διατροφή. Αυτό σημαίνει ότι όσοι κάνουν εξαντλητικές δίαιτες, με αποτέλεσμα η πρόσληψη καθημερινής ενέργειας μέσω της τροφής να είναι ανεπαρκής, εμφανίζουν μεγαλύτερη πιθανότητα να προσβληθούν από ιούς και λοιμώξεις. Το ίδιο συμβαίνει και σε όσους είναι παχύσαρκοι και περιλαμβάνουν πολλά λίπη στην καθημερινή τους διατροφή, καθώς με αυτό τον τρόπο επιβαρύνουν το συκώτι τους, η καλή λειτουργία του οποίου συμβάλλει σημαντικά στην προστασία μας από τις ασθένειες.
Ακόμη όμως κι αν ακολουθούμε μια ισορροπημένη διατροφή είναι πολύ πιθανό να «κολλήσουμε» μία από τις άπειρες ιώσεις που κυκλοφορούν το χειμώνα ή να κρυώσουμε. «Παλιότερα οι άνθρωποι προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν τις ασθένειες με όσα “έβγαζε” ο κήπος τους. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, έπιναν χαμομήλι για να μαλακώσουν το λαιμό τους, ενώ στην Κύπρο χρησιμοποιούσαν το ζαμπούκο, γιατί αυτό διέθεταν σε αφθονία στη γη τους.
Σήμερα, τα σύνορα έχουν πέσει και σε αυτό τον τομέα. Βότανα, ρίζες και φυτά που δεν φύονται στην ελληνική ύπαιθρο πωλούνται πλέον σε φαρμακεία και εξειδικευμένα καταστήματα, με αποτέλεσμα οι τρόποι και τα μέσα αντιμετώπισης να έχουν πολλαπλασιαστεί», μας λέει ο κ. Στέλιος Κακαγιάννης, φαρμακοποιός και μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Εθνοφαρμακολογίας. Αφού, λοιπόν, διαθέτουμε ένα τόσο ισχυρό «φυσικό οπλοστάσιο», ας μάθουμε να το χρησιμοποιούμε προς όφελός μας!
Φάρμακα από τη γη
Εχινάκεια: Πριν από μερικά χρόνια, η εχινάκεια ήταν άγνωστη στους Έλληνες. Σήμερα αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή βότανα στην αντιμετώπιση των ιώσεων και της γρίπης. Διαθέτει ισχυρή αντιμικροβιακή και αντικαταρροϊκή δράση και θεωρείται πολύ δραστική στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Θα τη βρείτε σε διάφορες μορφές: ως ρίζα, βάμμα ή ως αποξηραμένη δρόγη σε κάψουλα. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως έγχυμα, αν και πιο δραστική θεωρείται όταν λαμβάνεται σε βάμμα.
Για προληπτικούς λόγους, συστήνεται καθημερινή χρήση για 10 έως 20 ημέρες το μήνα, με μια δεκαήμερη διακοπή πριν αρχίσετε ξανά τη λήψη της. Πρέπει να γνωρίζετε ότι η συνεχής χρήση της για παρατεταμένα διαστήματα μπορεί να προκαλέσει αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων και κάμψη του ανοσοποιητικού, οπότε χρησιμοποιήστε τη με μέτρο!
Pau d’arco: Πρόκειται για το φλοιό ενός φυτού που φύεται στη Νότια Αμερική και ενισχύει την άμυνα του οργανισμού. Η δράση του είναι τόσο προληπτική όσο και θεραπευτική. Θα το βρείτε στα φαρμακεία ως βάμμα ή σε κάψουλες και σε καταστήματα βοτάνων. Μπορείτε, επίσης, να το χρησιμοποιήσετε ως αφέψημα βράζοντας τον αποξηραμένο φλοιό μαζί με νερό για 10 περίπου λεπτά. Καλό είναι να μην το χρησιμοποιείτε για περισσότερο από μία συνεχόμενη εβδομάδα, εκτός και αν λάβετε διαφορετικές οδηγίες από το γιατρό ή το βοτανοθεραπευτή που σας παρακολουθεί.
Αστράγαλος: Πρόκειται για ένα βότανο με αντιοξειδωτική δράση κατά των ελεύθερων ριζών που έχει πολύ καλά αποτελέσματα στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Στα ελληνικά λέγεται «Αστράγαλος ο Μεμβρανώδης», ενώ στην κινεζική βοτανοθεραπεία αναφέρεται ως «Huang qi». Σύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική, βελτιώνει την ανοδική κίνηση της ενέργειας στο σώμα, ενισχύει το στοιχείο της φωτιάς και επιφέρει τόνωση, έλκοντας το γιανγκ προς τα επάνω. Η πιο συνηθισμένη μορφή που θα το βρείτε είναι σε κάψουλες, αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την αποξηραμένη ρίζα του για να φτιάξετε αφέψημα (περίπου 9-12 γρ. του βοτάνου για 1 κούπα νερό). Θα το πιείτε για περίπου 3 εβδομάδες, με 1 εβδομάδα διακοπής στο τέλος του μήνα.
Προσοχή, όμως! Δεν πρέπει να το καταναλώνετε αν έχετε ανεβάσει πυρετό, καθώς ενδέχεται να εντείνει τα συμπτώματα της αρρώστιας. Γι’ αυτό χρησιμοποιήστε το προληπτικά ή στην ανάρρωση.
Γλυκόριζα: Μπορείτε για προληπτικούς λόγους να πίνετε αφέψημα γλυκόριζας μία φορά την ημέρα. Στα φαρμακεία θα τη βρείτε ως βάμμα –που είναι πιο δραστικό-, ενώ κυκλοφορούν και καραμέλες για τον πονόλαιμο και το βήχα. Η γλυκόριζα σε βάμμα ή ως συστατικό μείγματος (που καθορίζεται από το γιατρό σας) χρησιμοποιείται κυρίως για να αντιμετωπίσει συμπτώματα ασθένειας που έχει ήδη εκδηλωθεί. Η χρήση της θα πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση.
Πρόπολη: Αυτό το θαυματουργό μείγμα κηρωδών και ρητινωδών ουσιών, που αποτελεί την αποκλειστική τροφή της βασίλισσας μέλισσας, είναι γνωστό εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ωστόσο, μόλις τις τελευταίες δεκαετίες μελετήθηκαν συστηματικά οι ιδιότητές του. Πρόκειται για μια πολυδύναμη δρόγη με αντιοξειδωτική και αντιβιοτική δράση που αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τους ιούς, τόσο σε προληπτικό επίπεδο όσο και κατά την εκδήλωσή τους. Ως εκχύλισμα θεωρείται ιδανικό για γαργάρες και ψεκασμούς του λαιμού για την απομάκρυνση των μικροβίων. Κυκλοφορεί επίσης σε σκόνη και μπορείτε να διαλύετε 1 κουταλάκι του γλυκού σε 1 φλιτζάνι ζεστό νερό και να το πίνετε κάθε μέρα.
Ginseng: Το σιβηριανό ginseng δεν αυξάνει ιδιαίτερα την πίεση -αντίθετα με το κοινό ginseng- και θεωρείται ότι έχει πολύ καλά αποτελέσματα ως ενισχυτικό του ανοσοποιητικού συστήματος. Για να το χρησιμοποιήσετε ως αφέψημα, βράστε τη ρίζα (μαζί με το νερό). Μπορείτε να καταναλώνετε 1-2 φλιτζάνια την ημέρα για 1 μήνα. Μπορείτε να το βρείτε επίσης και σε κάψουλες.
Schisandra: Πρόκειται για καρπό που χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, ο οποίος όμως τον τελευταίο καιρό χρησιμοποιείται ευρέως και στη δυτική ιατρική. Είναι πολύ ευεργετικός για τη λειτουργία των πνευμόνων και του ανοσοποιητικού συστήματος. Μπορείτε να βρείτε αυτούσιο τον καρπό και να τον βράσετε ως αφέψημα (περίπου 9 γρ. για 1 φλιτζάνι νερό) ή να τον προμηθευτείτε σε ταμπλέτες. Ως αφέψημα, χρησιμοποιήστε το καθημερινά, για μικρά όμως χρονικά διαστήματα.
Ganoderma: Αυτό το κινεζικό μανιτάρι είναι ιδανικό για την τόνωση του οργανισμού. Θα το βρείτε σε αποξηραμένες φλοίδες, τις οποίες θα βράσετε (περίπου 9 γρ.) μαζί με 1 φλιτζάνι νερό. Μπορείτε να το πίνετε κάθε μέρα.
Σπιρουλίνα: Το «θαυματουργό φύκι» θεωρείται μια πλήρης τροφή. Περιλαμβάνει όλα τα βασικά αμινοξέα, περισσότερες από εκατό πολύτιμες για τον οργανισμό θρεπτικές ουσίες, αντιοξειδωτικά στοιχεία, μεγάλη ποσότητα σιδήρου και πρωτεΐνης. Για όλους αυτούς τους λόγους θεωρείται ότι η λήψη της σπιρουλίνας συμβάλλει και στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Θα τη βρείτε σε σκόνη, νιφάδες, κάψουλες ή σιρόπι. Ως σκόνη ή σε νιφάδες μπορείτε να τη διαλύσετε σε χυμό ή στο φαγητό (προσέξτε να μην είναι καυτό, γιατί ενδέχεται να χάσει μέρος των θρεπτικών της συστατικών).
Φασκόμηλο: Το φασκόμηλο είναι γνωστό και ως «βότανο της μακροζωίας». Τα συστατικά του δρουν ενάντια στις ελεύθερες ρίζες και συστήνεται ιδιαίτερα για την τόνωση της άμυνας του οργανισμού. Θα το βρείτε κυρίως σε αποξηραμένη μορφή. Μπορείτε να πίνετε ένα ποτήρι ρόφημα φασκόμηλο, αφού πρώτα ρίξετε μερικά από τα φύλλα του σε ζεστό νερό και το αφήσετε λίγα λεπτά να ελευθερώσει τα αιθέρια έλαιά του.
Τσάι του βουνού: Όλοι ξέρουμε το τσάι του βουνού, λίγοι είναι όμως αυτοί που γνωρίζουν την ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση του και το γεγονός ότι θεωρείται, μαζί με το φασκόμηλο, από τα πιο σημαντικά ροφήματα που ενισχύουν το ανοσοποιητικό και αντιμετωπίζουν τις ιώσεις και τα κρυολογήματα. Μπορείτε να πίνετε ένα φλιτζάνι τσάι καθημερινά και μάλιστα για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα από ό,τι συνήθως συστήνεται για τα περισσότερα βότανα. Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιείτε πράσινο τσάι, που είναι γνωστό για τις αντιοξειδωτικές του ιδιότητες.
Τι πρέπει να ξέρετε
Καλό είναι, πριν χρησιμοποιήσετε κάποιο από τα βότανα, να συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Καθώς η δοσολογία στα έτοιμα παρασκευάσματα (κάψουλες, βάμμα, ταμπλέτες), που θα βρείτε στο φαρμακείο ή τα καταστήματα με βιολογικά προϊόντα, εξαρτάται από την περιεκτικότητα κάθε σκευάσματος, θα πρέπει πριν από τη λήψη τους να συμβουλευτείτε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας. Μην τα χρησιμοποιείτε σε περίπτωση εγκυμοσύνης, ούτε φυσικά εάν βρίσκεστε σε αγωγή ανοσοκαταστολής.
Ιχνοστοιχεία για δύναμη
Δύο από τα σημαντικότερα ιχνοστοιχεία για την καλή άμυνα του οργανισμού είναι το σελήνιο και ο ψευδάργυρος.
Το σελήνιο το βρίσκουμε κυρίως στα ψάρια, στα μαλάκια, στα σιτηρά, στο κρέας, στα αυγά, στα φιστίκια, στο ρύζι και στους ηλιόσπορους. O ψευδάργυρος βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στα οστρακοειδή, στο κόκκινο κρέας (μοσχάρι, αρνί, χοιρινό), στο συκώτι, στις σαρδέλες, στους κολοκυθόσπορους, στα σιτηρά, στα όσπρια και στα καρύδια.
Συνταγές για ισχυρά μείγματα
Πολλές φορές η συνύπαρξη δύο ή και περισσότερων βοτάνων σε ένα μείγμα έχει ακόμη πιο ευεργετικά αποτελέσματα, καθώς κάθε βότανο ενισχύει την επίδραση των υπολοίπων.
• Αν νιώθετε ότι κάτι σας «τριγυρίζει», μπορείτε να φτιάξετε ένα ρόφημα με θυμάρι και φασκόμηλο. Αν σας ενοχλεί ο λαιμός σας, προσθέστε και λίγο μέλι.
• Αν τελικά αρρωστήσετε, θα σας βοηθήσει ένα ρόφημα εχινάκειας μαζί με φρέσκο χυμό πορτοκάλι, 2-3 φορές τη μέρα.
• Αν ανεβάσετε και πυρετό, θα σας ανακουφίσει ένα ρόφημα από άνθη ζαμπούκο μαζί με χαμομήλι και γλυκόριζα. Μπορείτε να το πίνετε έως 3 φορές τη μέρα για όσο διαρκεί η ασθένεια.
Τρόφιμα που καταπολεμούν τις ιώσεις
Η σωστή διατροφή συμβάλλει επίσης στην καλή άμυνα του οργανισμού ενάντια στα κρυολογήματα και τους ιούς. Τα τρόφιμα που θωρακίζουν την υγεία είναι αυτά που περιέχουν αντιοξειδωτικές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Στη συνέχεια αναφέρονται οι τροφές στις οποίες τα συστατικά αυτά βρίσκονται σε μεγάλη περιεκτικότητα.
• Τα ω-3 λιπαρά οξέα βοηθούν στην τόνωση του οργανισμού. Θα τα βρείτε σε λιπαρά ψάρια, όπως οι σαρδέλες, ο κολιός, το σκουμπρί, ο σολομός και η πέστροφα. Εκτός από τα ψάρια, ανιχνεύονται σε ξηρούς καρπούς, όπως τα φιστίκια, στο σουσάμι και κατά συνέπεια και στο σησαμέλαιο καθώς και στο λιναρόσπορο.
• Η βιταμίνη C είναι ένας από τους καλύτερους συμμάχους του οργανισμού κατά των ιώσεων. Θα τη βρείτε σε μεγάλες συγκεντρώσεις σε ωμές κόκκινες και πράσινες πιπεριές, ακτινίδια, μπρόκολο (στον ατμό), ωμό λάχανο, φράουλες, πορτοκάλια και χυμό ντομάτας.
• Το β-καροτένιο συμβάλλει επίσης στην άμυνα του οργανισμού. Περιέχεται κυρίως σε φρούτα και λαχανικά με έντονο κίτρινο και πορτοκαλί χρώμα, όπως τα καρότα αλλά και η ντομάτα, και στα πράσινα λαχανικά, όπως το μαρούλι, το σπανάκι και το μπρόκολο.
• Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Ε, όπως το ελαιόλαδο, οι ξηροί καρποί, τα σκουρόχρωμα φυλλώδη λαχανικά και το κρασί, είναι επίσης σημαντικές για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
• Το σκόρδο είναι παραδοσιακά μια τροφή που ευεργετεί τον οργανισμό επειδή περιέχει την ουσία αλισίνη, που έχει έντονη αντιμικροβιακή δράση.
• Τέλος, η κατανάλωση μανιταριών shiitake και maitake συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού.
Τι προσφέρουν τα προβιοτικά
Oι τροφές που περιέχουν προβιοτικά θωρακίζουν επίσης την άμυνα του οργανισμού, καθώς τον εφοδιάζουν με ευεργετικά βακτηρίδια που αντιμετωπίζουν και καταπολεμούν τους ιούς. Στη διατροφή μας λαμβάνουμε τα προβιοτικά κυρίως μέσω του γάλακτος, του γιαουρτιού και γενικώς των γαλακτοκομικών προϊόντων που έχουν υποστεί ζύμωση.
