ΟΠΕΚΕΠΕ: Ο νέος προϋπολογισμός του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) για την περίοδο 2023-2027 φέρνει σημαντικές περικοπές, προκαλώντας έντονη ανησυχία στους αγρότες και τις αγροτικές επιχειρήσεις που εξαρτώνται από τις επιδοτήσεις και τα επενδυτικά προγράμματα.
Του Γιάννη Παπανικολάου
ΕΚΤΑΚΤΟ – ΟΠΕΚΕΠΕ – Πληρωμές επιδοτήσεων σε εξέλιξη εδώ και λίγες ώρες – Εκτός οι ενστάσεις
News: Σε μια περίοδο όπου η οικονομική αβεβαιότητα κυριαρχεί και το κόστος παραγωγής αυξάνεται, η μείωση των κονδυλίων κατά 45% αποτελεί ένα σοβαρό πλήγμα για τον αγροτικό τομέα.
Σε αντίθεση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο, όπου υπήρξε μεγαλύτερη ευελιξία στις προσκλήσεις και ένταξη πολλών επιλαχόντων, οι διαθέσιμοι πόροι για τα πιο σημαντικά Μέτρα είναι πλέον περιορισμένοι, και οι ευκαιρίες ένταξης λιγότερες.
Στο Μέτρο «Νέοι Αγρότες», το οποίο είχε λάβει ισχυρή στήριξη την περασμένη περίοδο με τρεις προσκλήσεις και συνολικές εντάξεις άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, οι αλλαγές είναι εμφανείς. Η φετινή πρόσκληση ανέρχεται μόλις σε 420 εκατομμύρια ευρώ, μειώνοντας τις ευκαιρίες για τους νέους που θέλουν να ενταχθούν στην αγροτική παραγωγή.
Το ίδιο ισχύει και για τη Βιολογική Γεωργία, όπου οι πέντε προηγούμενες προσκλήσεις, συνολικού ύψους 1,4 δισ. ευρώ, δίνουν τη θέση τους σε μία πρόσκληση ύψους 306 εκατομμυρίων ευρώ, και αυτή με περιορισμένη διάρκεια και συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Η προσθήκη των eco-schemes αυξάνει τον συνολικό προϋπολογισμό, αλλά δεν καλύπτει το κενό που αφήνουν οι μειωμένες επιδοτήσεις.
Η Μεταποίηση, άλλοτε ένα σημαντικό εργαλείο ενίσχυσης της αγροτικής οικονομίας, δέχεται και αυτή σοβαρό πλήγμα. Από τα 565 εκατομμύρια ευρώ της προηγούμενης περιόδου, η νέα πρόσκληση διαμορφώνεται στα 135 εκατομμύρια ευρώ, ενώ ορισμένα προγράμματα, όπως το Μέτρο 4.2.2 για επενδύσεις σε μη γεωργικά προϊόντα, καταργούνται εντελώς. Η απόφαση αυτή μειώνει τις δυνατότητες των αγροτών να διαφοροποιήσουν την παραγωγή τους και να ενισχύσουν την κερδοφορία τους μέσω της μεταποίησης.
Τα Σχέδια Βελτίωσης, επίσης, έχουν αισθητή μείωση στους διαθέσιμους πόρους. Αντί των 766 εκατομμυρίων ευρώ της περασμένης περιόδου, φέτος διατίθενται μόλις 270 εκατομμύρια ευρώ, που περιλαμβάνουν και κονδύλια για αρδευτικά και ενεργειακά έργα. Αν και η απορρόφηση για το πρόγραμμα θερμοκηπίων με προϋπολογισμό 300 εκατομμύρια ευρώ προσφέρει κάποια ελπίδα, η συνολική μείωση των πόρων περιορίζει σημαντικά τις δυνατότητες βελτίωσης της παραγωγικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
ΕΛΕΟΣ!! Ο ΟΠΕΚΕΠΕ ξέφυγε – Απλήρωτοι αγρότες και ανακοινώσεις για κλάματα! Δείτε τι συμβαίνει !
Στα γεωργοπεριβαλλοντικά προγράμματα, όπως το Κομφούζιο και η Απονιτροποίηση, οι εντάξεις της προηγούμενης περιόδου έφτασαν τα 530 εκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, ο δεσμευμένος προϋπολογισμός μειώνεται στα 370 εκατομμύρια ευρώ, καθιστώντας πιο δύσκολη την υιοθέτηση και την εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών από τους αγρότες.
Η γενική εικόνα δείχνει έναν αγροτικό τομέα που κινείται προς την κατεύθυνση της λιτότητας, με σαφείς περικοπές σε επενδυτικά και περιβαλλοντικά μέτρα. Ο συνολικός προϋπολογισμός για την περίοδο 2023-2027 διαμορφώνεται στα 4,36 δισεκατομμύρια ευρώ, έναντι των 5,63 δισεκατομμυρίων της περιόδου 2014-2020. Η έλλειψη ενός μεταβατικού κανονισμού και η πιθανότητα μεταφοράς πόρων από τον δεύτερο πυλώνα στις άμεσες ενισχύσεις επιδεινώνει την κατάσταση, καθώς μειώνει περαιτέρω τους διαθέσιμους πόρους για διαρθρωτικά έργα.
Το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι πώς θα καταφέρουν οι αγρότες να ανταπεξέλθουν στις νέες συνθήκες. Η μείωση των κονδυλίων σημαίνει λιγότερες προσκλήσεις, περιορισμένες ευκαιρίες για επενδύσεις και αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ των επιλαχόντων. Οι εποχές των γενναίων υπερδεσμεύσεων ανήκουν στο παρελθόν, και το μέλλον προδιαγράφεται δύσκολο, με πολλούς αγρότες να αντιμετωπίζουν την πιθανότητα αποκλεισμού από τα προγράμματα.
ΟΠΕΚΕΠΕ – Τι θα πληρώσει έως τα Χριστούγεννα 2024
Οι πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2024 περιλαμβάνουν σημαντικές ενισχύσεις για τους αγρότες:
- Συνδεδεμένες Ενισχύσεις: Αυτές αφορούν συγκεκριμένες καλλιέργειες και προϊόντα, όπως βαμβάκι, όσπρια, ρύζι, και διάφορα ζωικά προϊόντα. Η καταβολή τους γίνεται σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, που ορίζονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, και είναι κρίσιμες για τη διατήρηση της παραγωγής.
- Εξισωτική Αποζημίωση: Σημαντική πληρωμή που αφορά αγρότες ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, με στόχο την αντιστάθμιση του αυξημένου κόστους παραγωγής σε δύσκολες γεωργικές συνθήκες. Αυτή η πληρωμή αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου.
- Βασική Ενίσχυση και Πρασίνισμα: Οι τελικές δόσεις της Βασικής Ενίσχυσης και του Πρασινίσματος, που ξεκίνησαν από τον Οκτώβριο, θα ολοκληρωθούν μέχρι τον Δεκέμβριο. Οι πληρωμές αυτές αντιστοιχούν στο 70% της συνολικής ενίσχυσης.
- Αποζημιώσεις για Θεομηνίες: Αυτές οι πληρωμές καλύπτουν ζημιές από φυσικές καταστροφές, όπως πλημμύρες και πυρκαγιές, και αφορούν τους παραγωγούς που υπέστησαν απώλειες στις καλλιέργειές τους.
Οι πληρωμές αυτές είναι απαραίτητες για την ενίσχυση των παραγωγών και των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, ειδικά σε μια περίοδο αυξημένων προκλήσεων για τον αγροτικό τομέα.
