Μάνης Χρυσόστομος: Ο Διαφωτισμός, τόν 17ο καί 18ο αιώνα, στή Δύση, δίνοντας έμφαση μόνον στήν επιστημονική λογική καί απορρίπτοντας τήν μεταφυσική, είχε ως κέντρο τό Παρίσι.
Τού Σεβ. Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ’
Ενώ όμως ευημερούσε η οικονομία, τά γράμματα καί οι τέχνες, η διαφθορά καί τό ψυχικό κενό τών ανθρώπων ήταν σέ καθημερινή βάση. Γι’ αυτό καί έχουμε κοινωνικές επαναστάσεις καί συγκρούσεις. Παρ’ ότι ήλθε τό αυτοκίνητο, τό αεροπλάνο, τό τηλέφωνο, τό γραμμόφωνο, ο κινηματογράφος καί άλλα τεχνολογικά επιτεύγματα, τό ζήτημα τού αληθινού νοήματος τής ζωής τού ανθρώπου παρέμενε ζωτικό. Ο σχολαστικισμός, ο αντικληρικαλισμός, η νομικιστική αντίληψη τής σωτηρίας, ο «κρύος ορθολογισμός» επεκράτησαν. Φυγαδεύτηκε η αγάπη, η ταπεινοφροσύνη, η ειλικρινής πνευματικότητα. Δέν υπήρχαν τά «δάκρυα» στό πρόσωπο, αλλά η «ξηρότητα» τών αισθημάτων τού ατόμου.
Ωστόσο, ειδικά στό Παρίσι, τό κέντρο αυτό τού πολιτισμού ανάμεσα στά καλύτερα μουσεία τού κόσμου εξακολουθούν νά δεσπόζουν καί σήμερα οι θαυμαστοί ναοί όλων τών αρχιτεκτονικών ρυθμών, ήτοι ο μεσαιωνικός ρυθμός, ο αναγεννησιακός, τό μπαρόκ, ο γοτθικός, ο νεοκλασικός, μέ πρώτο τόν Ναό, τήν Παναγία τών Παρισίων στήν Ίλ ντέ λά Σιτέ. Αλλά καί στίς πλούσιες πινακοθήκες ατενίζει ο επισκέπτης έργα τέχνης μέ χριστιανική έμπνευση. Τό ίδιο καί στά συγγραφικά έργα. Δέν ήταν μόνον ο Βολταίρος. Έχουμε καί τούς συγγραφείς καί επιστήμονες πού φωτίζονταν από τήν χριστιανική διδασκαλία, όπως ο Πασκάλ. Έπειτα στήν σύγχρονη εποχή κρατούνται εορτές ως επίσημες αργίες, όπως τά Χριστούγεννα, η Ανάληψη τού Χριστού, τού Αγ. Πνεύματος, η Κοίμηση τής Θεοτόκου, τών Αγίων Πάντων κά.
Είναι γεγονός βέβαια ότι ο Χριστιανισμός διέσωσε καί αναζωογόνησε τόν αρχαίο ελληνικό πολιτισμό καί ενεφύσησε πνοή ζωής. Ειδικά, η ελληνική γλώσσα είναι τό κορυφαίο σημείο τής προσφοράς στό δυτικό πολιτισμό, γιατί ακριβώς σμιλεύει τίς έννοιες καί τήν διάνοια.
*
Έτσι, άν καί μέ τίς εκτροπές από τήν χριστιανική αλήθεια καί κατά συνέπειαν τήν λανθασμένη εκκλησιολογία, ο καθολικισμός βάρυνε τόν χριστιανισμό στή Δύση, εν τούτοις, είναι ανάγκη οι χριστιανικές αξίες νά παραμείνουν ως αναπόσπαστο στοιχείο τού δυτικού πολιτισμού. Οι ρίζες τής Δύσης καί τής Ευρώπης γενικότερα είναι χριστιανικές καί όχι αλλότριες.
Η Δύση πρέπει νά παραμείνει χριστιανική. Τό αυθεντικό ανθρωπιστικό ήθος τού Ευαγγελίου πρέπει νά διαποτίσει εκ νέου τήν δυτική κοινωνία, τήν οικογένεια, τά ευρωπαϊκά συμβούλια, τήν εκπαίδευση, τήν νομοθεσία. Από τήν έννοια τής αξιοπρέπειας τού ανθρώπου είναι αδήριτη ανάγκη νά προχωρήσει η δυτική κοινωνία στήν βαθειά έννοια τής αξίας τού ανθρώπου. Τότε τό τρίπτυχο: Ελευθερία, ισότητα, αδελφωσύνη αποκτά εξαιρετικά ουσιαστικό περιεχόμενο, χωρίς τυπικότητες καί εκπτώσεις.
Έτσι τά μεγάλα κοινωνικά προβλήματα, όπως η μετανάστευση, η κλιματική αλλαγή, τά ανθρώπινα δικαιώματα αλλά καί καθήκοντα, τά οποία λησμονούμε, θά λειτουργούν περισσότερο ευεργετικά γιατί τό υψηλότατο νόημα πού κρύβει ο χριστιανισμός θάχει τήν θετική του επίδραση. Τό Ευαγγέλιο δέν είναι γιά τό ράφι τής βιβλιοθήκης. Αξίζει καί πάλιν νά αναμορφώσει τό ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Τά γράμματα τού Ευαγγελίου άλλωστε είναι διαχρονικά. Μέ τήν θεολογική γλώσσα, «αιώνια ρήματα».
Κρίμα, ο Θεός οίδε, πού τούς περασμένους αιώνες 17ο – 18ο, ο ελληνισμός μέ τήν ορθοδοξία του ήταν καταπιεσμένος από τήν οθωμανική αυτοκρατορία. Δέν δόθηκε η δυνατότητα νά γνωρίσει η Δύση τό βάθος τής ορθόδοξης θεολογίας καί προοπτικής. Άραγε τό σύγχρονο Παρίσι, κέντρο τού δυτικού πολιτισμού, η «πόλη τού φωτός» θά θητεύσει καί στό άλλο φώς, εκείνο τό ιλαρόν; Σέ κάθε περίπτωση, η ορθή δεοντολογία διακελεύει: Η Ευρώπη νά παραμείνει χριστιανική. Η ιστορία της, τό σήμερα μέ τά τόσα προβλήματα καί τό αβέβαιο αύριο, αυτό απαιτούν.
-120x86.jpg)
