Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης- ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Αύριο Τρίτη, στην πιο καθοριστική συνεδρίαση των τελευταίων ετών, η Εκκλησία της Κρήτης καλείται να χαράξει τη στάση της ενόψει των αποφάσεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μετά τη μετάθεση του Μητροπολίτη Λάμπης και Σφακίων Ειρηναίου στη Μοσχονησίων.
Το γεγονός αυτό δημιούργησε ταυτόχρονα κενό σε δύο Μητροπόλεις του νησιού, οδηγώντας τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ. Ευγένιο να συγκαλέσει αύριο, Τρίτη 9 Δεκεμβρίου, Συνοδική Σύσκεψη με στόχο την πλήρη αποτίμηση της κατάστασης και τη διαμόρφωση κοινής γραμμής που θα σταλεί στο Φανάρι.
Η συνεδρίαση αυτή δεν είναι τυπική. Συνδέεται άμεσα με την επόμενη φάση των εκκλησιαστικών διαδικασιών, καθώς είναι πλέον πιθανή η άμεση αποστολή Εξαρχίας, η έναρξη διαδικασιών για εκλογή νέων μητροπολιτών και η τελική θεσμική αποτύπωση της στάσης της Κρητικής Εκκλησίας απέναντι στη συνοδική απόφαση του Οικουμενικού Θρόνου.
Η ενημέρωση από τον Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου στο επίκεντρο
Αύριο, κατά την έναρξη της συνεδρίασης, θα ζητηθεί πλήρης ενημέρωση από τον Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου κ. Ανδρέα, ο οποίος βρέθηκε στο Φανάρι κατά τη συνεδρίαση της Πατριαρχικής Συνόδου, χωρίς να συμμετάσχει στην ψηφοφορία. Θα παρουσιάσει τα πραγματικά δεδομένα, τις τοποθετήσεις, αλλά και το κλίμα που επικράτησε στην Κωνσταντινούπολη.
Κληρικός που γνωρίζει την κατάσταση εκ των έσω δηλώνει:
«Η σύσκεψη δεν μπορεί να είναι τυπική. Όλοι ζητούν να μάθουν τι ειπώθηκε. Ποιο είναι το εκκλησιαστικό σκεπτικό της μετάθεσης. Και κυρίως, τι ζητά τώρα το Πατριαρχείο από την Κρήτη».
Κατά πληροφορίες, πολλοί αναμένουν ότι η ενημέρωση του κ. Ανδρέα θα καθορίσει και το ύφος της απόφασης.
Το κρίσιμο ζήτημα: θα ζητηθεί γραπτή δήλωση στήριξης;
Κύκλοι κληρικών δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να προταθεί συλλογική δήλωση στήριξης προς τον Ειρηναίο. Αν συμβεί αυτό, η κίνηση θα εκληφθεί αυτόματα ως έμμεσο μήνυμα προς το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο τυπικά εποπτεύει τις αποφάσεις που αφορούν ζητήματα που επικυρώνονται μέσω κρατικών διοικητικών πράξεων.
Ωστόσο, ανώτερη πηγή με γνώση εκκλησιαστικής διπλωματίας σχολιάζει:
«Τυχόν δημόσια δήλωση από την Κρήτη υπέρ του Ειρηναίου θα ερμηνευθεί όχι ως συμπαράσταση, αλλά ως αμφισβήτηση του Πατριαρχείου. Και αυτό θεωρείται επικίνδυνο».
Το σενάριο αυτό, μέχρι στιγμής, δεν θεωρείται επικρατέστερο.
Η θέση του Ειρηναίου και οι αντιδράσεις από κληρικούς
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ο Ειρηναίος έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα αποδεχθεί τη μετάθεσή του. Κληρικοί και πιστοί που τον ακολουθούν θεωρούν ότι δεν πρέπει να μετακινηθεί χωρίς δική του συναίνεση. Παράλληλα, εκκλησιαστικές πηγές επισημαίνουν ότι «το βάρος πέφτει σε λάθη που δεν προκάλεσε ο ίδιος».
Πνευματικό του τέκνο έλεγε χθες σε τοπικό μέσο:
«Πληρώνει ένα λάθος που δεν είναι δικό του. Όμως η σύγκρουση δεν θα ωφελήσει κανέναν».
Το Φανάρι δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης
Κοντά σε κύκλους που παρακολουθούν τις εξελίξεις, επισημαίνεται πως η θέση του Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου είναι οριστική και δεν θα τροποποιηθεί. Οι διαδικασίες για Εξαρχία θεωρούνται προχωρημένες και η επιβεβαίωση αναμένεται να γίνει αμέσως μετά τις επίσημες ανακοινώσεις.
Πηγή με γνώση της διαδικασίας σημείωνε:
«Το Φανάρι δεν συζητά εκ νέου το ζήτημα. Ζητά μόνο διαδικαστική συνέπεια από την Κρήτη».
Παράλληλα, η υψηλή κυβερνητική παρακολούθηση του θέματος είναι δεδομένη, καθώς η επόμενη κίνηση αναμένεται να καταγραφεί και επίσημα μέσω του Εθνικού Τυπογραφείου, εφόσον πρόκειται για αλλαγές θρησκευτικών διοικητικών πράξεων.
Το σχέδιο που εξετάζεται για να κλείσει η κρίση
Σύμφωνα με πληροφορίες εκκλησιαστικών παραγόντων, το πιθανό τελικό σενάριο έχει ως εξής:
1. Παραίτηση του Ειρηναίου
2. Άμεση σύγκληση Εξαρχίας
3. Εκλογή δύο νέων μητροπολιτών
4. Τέλος της κρίσης χωρίς δημόσιο ρήγμα
Κληρικός αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Χρειάζεται ψυχραιμία και όχι αντιπαράθεση. Εάν γίνει το παραμικρό λάθος, η Κρήτη θα μείνει ανοιχτή πληγή για χρόνια».
Η αυριανή ημέρα είναι αποφασιστική
Αύριο Τρίτη, αναμένεται:
• αξιολόγηση επιλογών
• διαμόρφωση κοινής γραμμής
• αποτύπωση της θέσης απέναντι στο Φανάρι
• πιθανή ανακοίνωση με διαβαθμισμένο ύφος
Το πολιτικό σύστημα, σύμφωνα με κύκλους στο Υπουργείο Εσωτερικών, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς δύο εκκρεμείς μητροπόλεις επηρεάζουν θεσμικές λειτουργίες της Εκκλησίας.
Όπως είπε εμπειρότατος παρατηρητής:
«Η Τρίτη μπορεί να αποδειχθεί ημέρα συμφιλίωσης ή ημέρα ρήξης. Η Εκκλησία της Κρήτης καλείται να αποφασίσει ποιο δρόμο θα ακολουθήσει».
