Θεολογικός λόγος: Θεία Λειτουργία, Αυτός (ο Χριστός) είναι «ο προσφέρων και προσφερόμενος και προσδεχόμενος και διαδιδόμενος».
ΣχετικάΆρθρα
Όσα θα πούμε έχουν σχέση με μία συζήτηση που γίνεται γύρω από θέματα της Θείας Λειτουργίας. Συζήτηση για το πως πρέπει να διαβάζονται οι ιερατικές ευχές. Η παράδοση λέει ότι οι ευχές αυτές διαβάζονται μυστικώς. Κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται ότι πρέπει να διαβάζονται «εις επήκοον πάντων». Όταν σ’ αυτήν την συνάφεια αναφερόμαστε σε παράδοση, εννοούμε την διδασκαλία που σώζεται μέσα σε ερμηνείες της Θείας Λειτουργίας από Πατέρες της Εκκλησίας, αλλά και στην τάξη που ακολουθείται στο Άγιον Όρος, όπου οι περισσότεροι αγιορείτες διαβάζουν τις ευχές μυστικώς.
Γύρω από αυτό το θέμα έχει δημιουργηθεί, θα μπορούσε να πει κανείς, ένας λειτουργικός λαϊκισμός, που είναι στην πραγματικότητα σκληρός κληρικαλισμός. Αυτοί που ισχυρίζονται ότι οι ιερατικές ευχές πρέπει να διαβάζονται «εις επήκοον πάντων», στηρίζουν τον ισχυρισμό τους στην άποψη, ότι ο λαός πρέπει να ακούει τα πάντα, όλα όσα λέγονται στις εκκλησιαστικές τελετουργίες. Ρωτούν: υπάρχουν ευχές τις οποίες δεν πρέπει να ακούει το πλήρωμα της Εκκλησίας; Υπάρχουν ευχές που είναι μόνο για τους ιερείς, οι οποίοι έχουν την πολυτέλεια να προσεύχονται με τα νοήματά τους;
Παραθεωρώντας όλη την υπόλοιπη τελετουργία δίνουν την προσοχή τους μόνον στις μυστικές ευχές των ιερέων, τις οποίες ισχυρίζονται ότι πρέπει να ακούει και ο λαός. Δεν καταλαβαίνουν όμως ότι με αυτόν τον λαϊκιστικό ισχυρισμό τους ουσιαστικά επιβάλλουν στο πλήρωμα της Εκκλησίας έναν λειτουργικό κληρικαλισμό. Δέχονται ότι ο λαός είναι υποχρεωμένος να προσεύχεται με τα λόγια που προσεύχονται οι ιερείς. Αλλά μέσα στον χώρο της Εκκλησίας και μέσα στην λατρεία της ο καθένας έχει το δικό του χάρισμα, την δική του διακονία, και ο καθένας ανάλογα με το χάρισμα, την διακονία και την πνευματική του κατάσταση οφείλει να προσεύχεται με τον ιδιαίτερό του τρόπο.
Αλλιώς προσεύχεται ο ιερέας και αλλιώς ο λαϊκός, που μετέχει στην Θεία Λειτουργία.
Για να καταλάβουμε κάπως το θεμέλιο αυτού του λειτουργικού θέματος, θα δούμε την σημασία της λέξης λειτουργία. Συνήθως η λέξη αυτή ερμηνεύεται ως «έργο του λαού». Πράγματι, ετυμολογικά αυτή είναι η σημασία της, διότι προέρχεται από τις λέξεις λείτος=λαός και έργον. Με θεμέλιο την σημασία αυτή, όσοι θέλουν την «εις επήκοον πάντων» ανάγνωση των ιερατικών ευχών, συμπεραίνουν ότι ο λαός, για να συμμετέχει ενεργά, πρέπει να ακούει τα πάντα μέσα στην Θεία Λειτουργία.
Όμως, αν προσέξουμε λίγο περισσότερο το πως «λειτούργησε» αυτή η λέξη μέσα στην ιστορία, θα διαπιστώσουμε ότι η λέξη «λειτουργία», εκτός από «έργο του λαού», σημαίνει, όπως μας πληροφορεί το λεξικό Liddell Scott: «βαρύ τι δημόσιον έργον η καθήκον, όπερ οι πλουσιότεροι των πολιτών επετέλουν ιδίαις δαπάναις». Αυτή είναι μια πιο εξειδικευμένη σημασία, αλλ’ όμως η πλέον γνωστή από την αρχαία ακόμη Αθήνα. Ήταν βαρύ δημόσιο έργο, που επιτελούσαν με δικές τους δαπάνες οι πλουσιότεροι από τους πολίτες.
Αν δούμε το πως πέρασε μέσα στην ελληνόφωνη Εκκλησία, ως Θεία Λειτουργία, αυτή η σημασία της λέξης «λειτουργία», κατανοούμε ότι, όταν μιλάμε για Θεία Λειτουργία, εννοούμε το έργο του Θεού· το «δημόσιο έργο», θα λέγαμε, του Θεού. Ο πάμπλουτος και πέρα από κάθε πλούτο «πολίτης», ο Χριστός, ο οποίος προσλαμβάνοντας την ανθρώπινη φύση πέρασε μέσα στην δική μας πολιτεία, μέσα στην δική μας ιστορία, για να μας προσφέρει τον εαυτό Του, αυτός ο πάμπλουτος πολίτης κάνει ένα πολύ σημαντικό έργο, το πιο σημαντικό έργο από όλα, το να μας προσλάβει στην δική Του δόξα, να μας δώσει το Σώμα και το Αίμα Του, ώστε να αποκτήσουμε και εμείς εν Πνεύματι Αγίω την δική Του ζωή.
