Γράφει ο Φώτης Μιχαήλ, ιατρός
Ο Μέγας Βασίλειος δεν είναι μονάχα ο Άγιος Ιεράρχης της αγάπης, των θεοφώτιστων διδαχών, των γραμμάτων και των επιστημών, της άσκησης και της αρετής. Είναι ταυτόχρονα και ο τολμηρός ομολογητής της Πίστεως, ο αυστηρότατος διώκτης των αιρέσεων, ο άγρυπνος Επίσκοπος, ο όντως ποιμήν.
Στα χρόνια του Μεγάλου Βασιλείου, η Εκκλησία ταλανιζόταν από την διάδοση δύο κυρίως αιρέσεων: Του Αρείου και του Σαβελλίου. Η αίρεση του Αρείου είχε καταδικασθεί ήδη από την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο (325).Εντούτοις, κατά τα χρόνια του αγίου Μεγάλου Βασιλείου (330-379), οι οπαδοί των κακοδοξιών του Αρείου είχαν τόσο πληθυνθεί, ώστε κατάφεραν και πήραν στα χέρια τους το σύνολο σχεδόν των Ιερών Ναών.
Το γεγονός αυτό αποκαλύπτεται σε μια επιστολή του Αγίου, η οποία απευθύνεται ‘’τοις Δυτικοίς Επισκόποις’’. Στην επιστολή του αυτή ο Μέγας Βασίλειος περιγράφει λεπτομερώς όλα τα βάσσανα, που υπέστησαν οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί εξ αιτίας της άρνησής τους να αποδεχθούν τις κακοδοξίες του Αρείου. Τα λόγια του είναι τόσο επίκαιρα! Θαρείς και γράφτηκαν για να περιγράψουν επακριβώς τις διώξεις και την κατασυκοφάντηση των ομολογητών της Πίστεως των ημερών μας. Εκείνων, δηλαδή, των Πιστών, που αγωνίζονται σήμερα με φιλότιμο εναντίον του οικουμενισμού, διακόπτοντας κάθε κοινωνία με τους φορείς αυτής της δαιμονικής παναιρέσεως. Γράφει ο Άγιος: Τα πλήθη, αφού εγκατέλειψαν τους οίκους της προσευχής, συναθροίζονται στις ερημιές. Το θέαμα είναι ελεεινό: Γυναίκες και παιδιά και γέροντες και άλλοι ασθενείς, κάτω από ραγδαίες βροχές και χιονοπτώσεις και ανέμους και χειμωνιάτικους παγετούς, αλλ’ επίσης και το καλοκαίρι κάτω από τον φλογερό ήλιο, ταλαιπωρούνται στο ύπαιθρο. ‘’Και ταύτα πάσχουσι διά το της πονηράς ζύμης Αρείου γενέσθαι μη καταδέχεσθαι’’. Και τα υποφέρουν όλα αυτά, διότι δεν δέχτηκαν την πονηρή ζύμη (την αίρεση) του Αρείου.
Σε άλλη επιστολή του ο Μέγας Βασίλειος, απευθυνόμενος ‘’τοις υφ’ εαυτόν ασκηταίς’’, δίνει γραμμή στα πνευματικά του παιδιά και διδάσκει με σαφήνεια ποια ακριβώς πρέπει να είναι η στάση μας απέναντι στους αιρετικούς. Γράφει ο Άγιος: ‘’Ημείς γαρ ομοίως και τους τα Σαβελλίου νοσούντας και τους τα Αρείου δόγματα εκδικούντας ως ασεβείς αποφεύγομεν και αναθεματίζομεν’’.
Εμείς αποφεύγουμε εξίσου ως ασεβείς και αναθεματίζουμε τόσο εκείνους που πάσχουν από τη νόσο (την αίρεση) του Σαβελλίου, όσο και εκείνους που υποστηρίζουν τα δόγματα του Αρείου.
Η πονηρία και η δολιότητα των αιρετικών (χαρακτηριστικά όλων των αιρετικών, όλων των εποχών) είναι στοιχεία, που δεν διαφεύγουν της προσοχής του Μεγάλου Βασιλείου.
Σε επιστολή του, που απευθύνεται ‘’τοις Αλεξανδρεύσιν’’, μεταξύ των άλλων γράφει σχετικά: Επειδή ο διάβολος είδε ότι με τους διωγμούς η Εκκλησία πληθύνεται και ακμάζει περισσότερο, άλλαξε την γνώμη του και δεν πολεμάει πλέον φανερά. Τι κάνει; Τοποθετεί για τους πιστούς κρυφά καρτέρια, σκεπάζοντας την δολιότητα των αίρετικών με το όνομα του χριστιανού που περιφέρουν. ‘’Κεκρυμμένα ημίν τα ένεδρα τίθησι καλύπτων αυτών την επιβουλήν διά του ονόματος ο περιφέρουσι… Το Χριστιανών όνομα έχει και τους διώκοντας’’. Εφόσον και οι διώκτες μας λένε ότι είναι τάχα Χριστιανοί, ενώ θα πάθουμε τα ίδια με τους πατέρες μας, εντούτοις δεν θα φαίνεται ότι πάσχουμε για τον Χριστό.
Η συμμετοχή μας στο λεγόμενο παγκόσμιο συμβούλιο εκκλησιών (στην κουρελού του διαβόλου, όπως έλεγε και ο Άγιος γέροντάς μας Παίσιος), όπως επίσης και οι περιβόητοι ‘’διαχριστιανικοί διάλογοι’’ δεν μένουν στο απυρόβλητο από τον πανεπίκαιρο Μέγα Ιεράρχη Βασίλειο. Για τους αφελείς των Ορθοδόξων που ,μέσω αυτών των πρακτικών, προσδοκούν μετάνοια και επιστροφή των κακοδόξων αιρετικών, γράφει ο Άγιος ( Επιστολή προς Θεόσδοτον, Επίσκοπον Νικοπόλεως): ‘’Ούτε ο Αιθίοψ αλλάξει ποτέ το δέρμα αυτού, ούτε ο εν διαστρόφοις δόγμασι συντραφείς αποτρίψασθαι δύναται το κακόν της αιρέσεως’’. Ούτε ο Αιθίοπας θα αλλάξει ποτέ το δέρμα του, ούτε εκείνος, που ανατράφηκε με διεστραμμένα δόγματα, θα αποτινάξει το κακό της αιρέσεως.
Και συμπληρώνει ο Μέγας Βασίλειος σε επιστολή, που την απευθύνει προς τον Επίσκοπο Σαμοσάτων Ευσέβιον: ‘’Εάν μεν ούν πεισθώσι σοι, ταύτα άριστα. Ει δε μη, γνωρίσατε τους πολεμοποιούς και παύσασθε ημίν του λοιπού περί διαλόγων επιστέλλοντες’’
Αν, λοιπόν, σας ακούσουν οι αιρετικοί και πεισθούν, αυτό είναι το άριστο. Αν, όμως, δεν πεισθούν, μάθετε ποιοί είναι οι αίτιοι του πολέμου και πάψτε στο εξής να μου γράφετε για συμφιλίωση.
Ο υμνογράφος της Εκκλησίας μας, σε ιδιόμελο στιχηρό, γράφει για τον Άγιο Ιεράρχη Μέγα Βασίλειο: ‘’Τως θεοστυγών αιρέσεων τας βλασφημίας κατέτρωσας’’. Τις βλασφημίες, τις συκοφαντίες των θεομίσητων αιρέσεων τις κατατρόπωσες, τις διέλυσες.
_________________________________________________________________
ΠΗΓΗ: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, του Βασιλείου Χαρώνη.
