Να κρατάς αδιάκοπα την ψυχή σου σε κατάστασι μετανοίας και πένθους. Διαπίστωσε και τις πιο ασήμαντες αδυναμίες σου και πολέμησέ τες. Αν αδιαφορήσης για τις μικρές πτώσεις και τα μικρά αμαρτήματα, να είσαι βέβαιος ότι θα δης κάποτε τον εαυτό σου ν᾿ αδιαφορή και για τα μεγάλα. Από την πιο φευγαλέα και λεπτή αμαρτωλή σκέψι γεννιέται κάποτε το πιο σοβαρό αμάρτημα.

Αρχή της σωτηρίας είναι η αρχή της μετανοίας. Αρχή της μετανοίας είναι η αποχή από την αμαρτία. Αρχή της αποχής από την αμαρτία είναι η καλή πρόθεσις, η αγαθή προαίρεσις.

Η αγαθή προαίρεσις γεννά τους κόπους. Οι κόποι γεννούν τις αρετές. Οι αρετές γεννούν την πνευματική εργασία. Η πνευματική εργασία, τέλος, όταν είναι συχεχής και επίμονη, μονιμοποιεί στην ψυχή την αρετή και την κάνει φυσική κατάστασί της. Όταν φθάσης σ᾿ αυτή την τελευταία βαθμίδα, λίγο θ᾿ απέχης από την ψηλάφησι του Θεού!

Άκουσε με πολλή προσοχή πως ορίζει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος την αληθινή μετάνοια:
Μετάνοια σημαίνει ανανέωσις του βαπτίσματος.
Μετάνοια σημαίνει συμφωνία με τον Θεό για νέα ζωή.
Μετάνοια σημαίνει οριστική αποχή από την αμαρτία.
Μετάνοια σημαίνει βαθιά συντριβή και ταπείνωσις,
Μετάνοια σημαίνει μόνιμη απομάκρυνσις από κάθε σωματική απόλαυσι.

Μετάνοια σημαίνει διαρκής αυτοκατάκρισις.
Μετάνοια σημαίνει αδιαφορία για τα πάντα και ενδιαφέρον μόνο για τη σωτηρία της ψυχής σου.
Μετάνοια σημαίνει έργα αρετής αντίθετα προς τις προηγούμενες αμαρτίες.
Μετάνοια σημαίνει κάθαρσις της σκοτισμένης συνειδήσεως.
Μετάνοια σημαίνει θεληματική υπομονή όλων των θλίψεων,από ανθρώπους και από δαίμονες.
Μετάνοια σημαίνει αυτοτιμωρίες και συνεχείς ταλαιπωρίες της σάρκας.
Μετάνοια σημαίνει κάψιμο των αμαρτιών με τη φωτιά της αδιάλειπτης δακρύρροης προσευχής.

Όλα αυτά αποτελούν την αληθινή μετάνοια. Είναι όμως γνωρίσματα της δικής σου μετανοίας;

Αυτός ο κόσμος, που ξέχασε τον Θεό, δεν είναι παρά κοιλάδα της αμαρτίας και λαβύρινθος του θρήνου. Δεν έχει τίποτε καλό, τίποτε αξιέπαινο. Παντού βασιλεύει η αμαρτία, η παρανομία, η αποστασία· αλλά και οι άφευκτες συνέπειές τους: ο πόνος, η θλίψις, ο στεναγμός. «Πάσα κεφαλή εις πόνον και πάσα καρδία εις λύπην. Από ποδών έως κεφαλής ουκέστιν εν αυτώ ολοκληρία… ουκ έστι μάλαγμα εποθήναι ούτε έλαιον ούτε καταδέσμους» (Ησ. 1. 5). Γι᾿ αυτό εσύ, αδελφέ μου, «κατάγαγε ως χειμάρρους δάκρυα ημέρας και νυκτός· μη δώςέκνηψιν σεαυτώ μη σιωπήσαιτο ο οφθαλμός σου» (πρβλ. Θρην. Ιερεμ. 2. 18).

Όλοι οι άγιοι έκλαψαν και πένθησαν πολύ, μετανοώντας για τις αμαρτίες τους, κι ας ήταν λιγότερες από τις δικές σου. «Εγενήθησαν τα δάκρυα αυτών αυτοίς άρτος ημέρας και νυκτός»και «το πόμα αυτών μετά κλαυθμού εκίρνων» (πρβλ. Ψαλμ. 41. 4 &101. 10). Και ο Κύριος έκλαψε, όχι γιατί είχε ανάγκη από τα δάκρυα της μετανοίας, αλλά για να θρηνήση την αμετανοησία και τη σκληροκαρδία των ανθρώπων: «Ιδών την πόλιν (την Ιερουσαλήμ)έκλαυσεν επ᾿ αυτή, λέγων ότι ει έγνως και συ, και γε εν τη ημέρα σου ταύτη, τα προς ειρήνηνσου! νυν δε εκρύβη από οφθαλμών σου» (Λουκ. 19. 41-42). Πως να μην κλάψης όταν η ζωή σου είναι γεμάτη από δοκιμασίες, θλίψεις, πόνο, συμφορές;«Ποία του βίου τρυφή διαμένει λύπης αμέτοχος; Ποία δόξα έστηκεν επί γης αμετάθετος; Πάντα σκιάς ασθενέστερα, πάντα ονείρων απατηλότερα· μία ροπή, και ταύτα πάντα θάνατος διαδέχεται». Πως να μη θρηνήσης όταν και την άλλη ζωή, την αιώνια, κινδυνεύης να τη χάσης; Αυτή θα είναι η πιο μεγάλη συμφορά. Κανείς δεν ξέρει τι θα του συμβή εκεί.

Καμμιά είδησις, καμμιά πληροφορία… Θα έρθη σαν κλέφτης ο θάνατος, θα χωρισθή η ψυχή από το σώμα και θ᾿ ακολουθήση ο φοβερός τελωνισμός της από τα πονηρά πνεύματα. Ω, ποία ώρα τότε! Θα πάη η ψυχή εκεί που ποτέ δεν ήταν. Θα δη εκείνα που ποτέ δεν εγνώρισε. Θ᾿ ακούση όσα ποτέ δεν άκουσε.

Κλάψε. Λοιπόν. Μετανόησε και προσκόμισε στον Κύριο τα δάκρυά σου σαν μύρο μετανοίας. Το δάκρυ καθαρίζει την ψυχή και την ξεπλένει από κάθε κηλίδα, λαμπικάρει τη συνείδησι, φωτίζει τον νού, σπάζει τα δεσμά των παθών, σχίζει τα χειρόγραφα της αμαρτίας.

Κλάψε και θρήνησε με μετάνοια, για να ξεπλυθής κι εσύ από τις αμαρτίες σου, για να καθαρίσης τον ρύπο της ψυχής σου, για να θεραπευθής από την πνευματική τύφλωσι, για να πνίξης στη θάλασσα των δακρύων τον νοητό διώκτη Φαραώ, για να σβήσης με τους κρουνούς των ματιών σου τη φλόγα της γεένης και ν᾿ αξιωθής της αιωνίας ζωής εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών.

Αγίου Δημητρίου του Ροστώφ
Από το βιβλίο : “Πνευματικό Αλφάβητο”
Εκδόσεις: ”Ιεράς Μονής Παρακλήτου Ωρωπού Αττικής