Χορωδία μοναχών του Αγίου Όρους σε φεστιβάλ με πασχαλιάτικο άρωμα

Του Σεμιόν Κβασά

Η ιδέα ξεκίνησε το 2002, όταν ο διάσημος μαέστρος και καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Μαριίνσκι, Β. Γκεργκίεφ, και ο πρώην Δήμαρχος της Μόσχας, Γ.Λουζκόφ, σκέφτηκαν να μεταφέρουν την πετυχημένη πρακτική πολλών ευρωπαϊκών Φεστιβάλ που διοργανώνονται μέσα στην εβδομάδα του Πάσχα, στη ρωσική πραγματικότητα, οργανώνοντας πασχαλινές συναυλίες στις καλύτερες αίθουσες συναυλιών και σε πλατείες της ρωσικής πρωτεύουσας.

Αυτή η ιδέα, είχε την ένθερμη υποστήριξη του Πατριάρχη Μόσχας. Μια πολύ εύστοχη κίνηση, τη στιγμή που δεν θα ήταν και τόσο «πρέπον», να διοργανώνονται εκδηλώσεις διασκέδασης στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής.

Το 2003, το Φεστιβάλ διεξήχθη για πρώτη φορά σε εθνικό επίπεδο. Αλλά, ας μην ξεχνάμε και την εξής ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: Πολύ συχνά, η Ημέρα της Νίκης στη Ρωσία (9 Μαΐου, νίκη επί των ναζί), που είναι η κύρια εθνική – παλλαϊκή γιορτή, και επίσημη κρατική αργία, πέφτει μέσα στην εβδομάδα του Πάσχα. Έτσι, αναπόφευκτα, το Πασχαλινό Φεστιβάλ παίρνει ένα στρατιωτικο – πατριωτικό περιεχόμενο. Αυτό συνέβη το 2005 και το 2010, όταν τα Φεστιβάλ ήταν αφιερωμένα στην 50η και την 55η επέτειο της Ημέρας της Νίκης. Το ίδιο θα συμβεί και φέτος, που στη Ρωσία εορτάζεται η 70η επέτειος της μάχης του Κουρσκ, η οποία κερδήθηκε σε μια κρίσιμη στιγμή στην πορεία των Συμμάχων για τη Νίκη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Υψηλές προδιαγραφές

Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ περιλαμβάνει συμφωνική μουσικη, και βέβαια εκκλησιαστική, μουσική δωματίου, χορωδιακά έργα και το πιο ενδιαφέρον, σκοπούς που συνθέτουν με καμπανοκρουσίες από διάφορες εκκλησιές

Από τη αρχή σχεδόν του θεσμού, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, το Φεστιβάλ περιλαμβάνει τέσσερα προγράμματα: Συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, χορωδιακά έργα και το πιο συμπαθητικό και χαριτωμένο απ’ όλα, οι καμπανοκρουσίες. Οι μουσικές εκδηλώσεις περιλαμβάνουν συναυλίες στις αίθουσες και στις πλατείες, με υποχρεωτικό άνοιγμα και κλείσιμο των εκδηλώσεων στο μοσχοβίτικο λόφο, Ποκλόναγια, ένα πάρκο αφιερωμένο στη Νίκη, στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο (Β’Παγκόσμιος). Ο Δήμος της Μόσχας αναλαμβάνει σε περίπτωση «άσχημων» καιρικών συνθηκών, να διαλύσει τα σύννεφα πάνω από την πόλη, ώστε να διεξαχθούν απρόσκοπτα οι εκδηλώσεις.

Ξεκινώντας από το Β’ Φεστιβάλ, το πρόγραμμα επεκτάθηκε και εκτός Μόσχας, σε όλη τη Ρωσία. Ο αρχιμουσικός, Βαλέρι Γκεργκίεφ, η συμφωνική ορχήστρα, οι σολίστ και η χορωδία του θεάτρου Μαριίνσκι, ταξιδεύουν στην αχανή ρωσική ενδοχώρα με ένα τρένο και δίνουν συναυλίες σε πρωτεύουσες Περιφερειών και μικρές επαρχιακές πόλεις. Τα συνθήματα του Φεστιβάλ είναι: Εκπαίδευση, Διαφώτιση και Φιλανθρωπία. Έτσι, οι συναυλίες στην επαρχία είναι συνήθως δωρεάν.

Σε μερικά από τα πασχαλινά Φεστιβάλ στη Ρωσία, συμμετείχαν διάσημοι Δυτικοί καλλιτέχνες, όπως ο βαθύφωνος -βαρύτονος Bryn Terfel, ο τσελίστας Mischa Maisky, ο μαέστρος Philippe Herreweghe, ο πιανίστας Lang Lang και άλλοι. Και φέτος θα μετάσχουν πολλοί.
Η γεωγραφία

Εκτός των υπέροχων ρωσικών χορωδιών και ορχηστρών, φέτος στη Μόσχα θα εμφανιστεί για μια ακόμη φορά η χορωδία Μοναχών του Αγίου Ορους, χορωδίες από τη Σερβία, την Τσεχία, και την Αρμενία. 

Αλλά η έμφαση του Φεστιβάλ, δίνεται στη γεωγραφία. Ο Γκεργκίεφ, η συμφωνική ορχήστρα, η χορωδία και οι σολίστ του θεάτρου Μαριίνσκι, στους ώμους των οποίων πέφτει το μεγαλύτερο φορτίο του Φεστιβάλ, θα πραγματοποιήσουν συναυλίες στο Σμολένσκ και στο Πσκοφ στα δυτικά, στο Νίζνι Νόβγκοροντ στα ανατολικά, στο Τσερεποβέτς και στο Μούρμανσκ στα βόρεια, στο Μπέλγκοροντ, στο Στάρι Οσκόλ, στο Γιέλετς και στο Λιπέτσκ, τις σημαντικότερες πόλεις της μάχης του Κουρσκ.

Ο Γκεργκίεφ θα παρουσιάσει μια σειρά από όπερες σε εκτέλεση συναυλίας. Στο Νίζνι Νόβγκοροντ και στη Μόσχα στο κλείσιμο του φεστιβάλ, θα εκτελέσει την όπερα του Μπερλιόζ «Benvenuto Cellini», στο Τσερεποβέτς και στη Μόσχα τον «Αττίλα» του Βέρντι, στην Κοστρομά τη «Ρουσάλκα» («Γοργόνα») του Νταργκομίζκι.
Σαν μέρος του προγράμματος των χορωδιών, έρχονται στη Μόσχα για άλλη μια φορά, η χορωδία μοναχών του Αγίου Όρους, η κρατική χορωδία της Αμπχαζίας, η φοιτητική χορωδία της Ακαδημίας Μουσικής της Λευκορωσίας, η τσεχική χορωδία Boni Pueri του Hradec Kralove, 

Ένα από τα πιο αγαπημένα μέρη του προγράμματος για τους μοσχοβίτες, είναι η εβδομάδα των καμπανοκρουσιών. Αυτή η παράδοση υπάρχει από την εποχή της τσαρικής Ρωσίας: Την εβδομάδα του Πάσχα, οι καμπάνες ηχούσαν στη Μόσχα συνεχώς. Και στην πόλη, των «σαράντα φορές το σαράντα» εκκλησιών, οι καμπανοκρουσίες δεν σταματούσαν σχεδόν ποτέ. Επιπλέον, είχε αποφασιστεί ότι στην περίοδο της γιορτής των καμπανών, θα επιτρέπεται στα παιδιά να εισέρχονται στο καμπαναριό και να κρούουν με το δικό τους ρυθμικό τρόπο τις καμπάνες.

Αργότερα, αρκετές εκκλησίες της Μόσχας, είτε είχαν κλείσει, είτε είχαν κατεδαφιστεί και οι γλυκείς ήχοι των καμπανών διεκόπησαν. Η εβδομάδα των καμπανοκρουσιών του Φεστιβάλ, είναι μια προσπάθεια να αναβιώσουν οι παραδόσεις της ρωσικής καμπάνας με το μοναδικό της ήχο, που είναι ριζικά διαφορετικός από εκείνους τους οποίους έχουν συνηθίσει να ακούν οι Ευρωπαίοι. Να ακούσουν και να αισθανθούν, λοιπόν, ξανά τη μελωδία της καμπάνας των εκκλησιών, οι κάτοικοι της ρωσικής μεγαλούπολης.

Με νέο κτίριο το Θέατρο Μαρίηνσκι