Συμβολισμοί στο μυστήριο του γάμου

1. Τί συμβολίζει η τριπλή αλλαγή των δακτυλιδιών στα χέρια των μελλονύμφων;
Ο παράνυμφος κατά την ακολουθία του αρραβώνα αλλάζει τα δακτυλίδια τρεις φορές.

Η πράξη αυτή συμβολίζει την αμοιβαία ένωση των μνηστευομένων και την αναπλήρωση των ελλείψεων του ενός από τις ικανότητες του άλλου.

Το ότι ο παράνυμφος αλλάζει τα δακτυλίδια τρείς φορές δηλώνει ότι η πράξη αυτή γίνεται ενώπιον Θεού και ανθρώπων καθώς επίσης η ίδια η παρουσία του φανερώνει τη δέσμευση των μελλονύμφων που γίνεται έμπροσθέν του για μια πορεία που θα καταλήξει με την ευλογία της Εκκλησίας στο γάμο και όχι στην κραιπάλη και στην ασωτία.

Η παρουσία του παρανύμφου κατά την αλλαγή των δακτυλιδιών φανερώνει και τη μαρτυρική παρουσία του στον αρραβώνα, γεγονός που με τίποτα δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει ή ακυρώσει. Έτσι και εκ της πράξεως αυτή δηλώνεται πλην σαφώς εμμέσως η σπουδαία θέση που έχει ο παράνυμφος στη ζωή των μελλονύμφων. Να τους υπενθυμίζω ανά πάσα στιγμή αύτη την δέσμευσή τους ενώπιον του Θεού και ενώπιον των ανθρώπων.

Τα δακτυλίδια τοποθετούνται στον τέταρτο δάκτυλο του δεξιού χεριού των μελλονύμφων και ποτέ στο αριστερό χέρι.

Ο Άγιος Συμεών Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης αναφέρει ότι η τριπλή αλλαγή των δακτυλιδιών στα χέρια των μελλονύμφων εκ μέρους του παρανύμφου φανερώνει την προς την Αγία Τριάδα τιμή, στο όνομα της Οποίας γίνεται η όλη τελετή. Προς τιμήν της Αγίας Τριάδος «ήτις άπαντα τελειοί τε και βεβαιοί».

2. Τί συμβολίζει η τριπλή αλλαγή των στεφάνων στα κεφάλια των νεονύμφων;

Αφού ο ιερέας ευλογήσει τα στέφανα επάνω στο άγιο Ευαγγέλιο και αφού πει τους λόγους: «Στέφεται ο δούλος του Θεού (τάδε) την δούλη του Θεού (τάδε)» και τανάπαλιν, τοποθετεί στα κεφάλια των νεόνυμφων πλέον τα στέφανα.

Έπειτα τα λαμβάνει ο παράνυμφος, ως ανάδοχος της σωφροσύνης και της ομονοίας του ζεύγους τα στέφανα στα χέρια του και τα αλλάζει στα κεφάλια των νεόνυμφων τρεις φορές.

Η τριπλή αλλαγή δηλώνει τον ιερό αριθμό τρία, που είναι η Αγία Τριάδα, τα τρία πρόσωπα, στα ονόματα των οποίων παραδίδει η Εκκλησία τους νεονύμφους. Η τριπλή αλλαγή φανερώνει και την αλληλοσυμπλήρωση των δύο ανθρώπων στη νέα τους συζυγική ευλογημένη από την Εκκλησία ζωή.

Ο παράνυμφος μετά την υπό του ιερέως στέψη στέκεται πίσω από τους νεόνυμφους και δέχεται τα στέφανα, τα οποία αλλάζει τρείς φορές, όπως έκανε και με τα δακτυλίδια του αρραβώνα, σταυροειδώς έτσι ώστε το δεξί χέρι να βρίσκεται πάντοτε στο κεφάλι του άνδρα και το αριστερό στο κεφάλι της γυναίκας

Έτσι με τον τρόπο αυτό ο παράνυμφος φανερώνει στους νυμφίους, αντί του πατέρα τους, το δάσκαλο της ομοφροσύνης και της αγαθής συζυγίας.

Τα στέφανα στα κεφάλια των νεόνυμφων συμβολίζουν τα τρόπαια της νίκης, σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο.

3. Τί συμβολίζει ο κυκλικός χορός των νεόνυμφων μετά του παρανύμφου;

Η περικύκληση του τραπεζιού από τον όμιλο των συμμετεχόντων στο γάμο, δηλαδή τους ιερωμένους, τους νεόνυμφους και τους παρανύμφους-κουμπάρους, σε σχήμα χορού συμβολίζει τη νοσταλγία του Παραδείσου και την αναζήτηση της αιωνιότητας. Εκφράζει τη φυσική χαρά, την πνευματική ανανέωση και το πανηγυρικό αίσθημα που συνοδεύει το γάμο, αισθήματα τα οποία πάντοτε εκφράστηκαν με χορούς και τραγούδια…

Τα τροπάρια που ψάλλονται κατά την τριπλή εισόδευση και περιφορά των νεόνυμφων εκφράζουν την εν Χριστώ χαρά και ευφροσύνη των συζύγων. Ακόμη συμβολίζει την πνευματική και ουράνια ευθυμία των νεονύμφων που προκύπτει με τη μυστηριακή ένωση των ψυχών τους και της ίδιας της τελετουργίας του χριστιανικού γάμου που ευλογεί ο ίδιος ο Κύριος και Θεός μας με απώτερο στόχο τη συνέχιση του απολυτρωτικού μυστηρίου Του.

Ο ίδιος ο χορός του Ησαΐα είναι τόσο κεφαλαιώδης πράξη στο γάμο ώστε κάποιος είπε ότι «εάν όλα όσα προηγούνται του χορού του Ησαΐα δεν επικυρωθούν με τον τριπλό χορό γύρω από το δισκέλιον δεν μπορούν να έχουν τη νομική εγκυρότητα του μυστηρίου».

Ο ίδιος ο χορός αποτελεί έκφραση ζωηρής πνευματικής αγαλλιάσεως για την Θεία Χάρη που πλούσια κατέρχεται από τον ίδιο τον Κύριο και Θεό μας κατά την ώρα της ιερολογίας του γάμου. Και όπως ακριβώς συμβαίνει και στα υπόλοιπα μυστήρια π.χ. της Βαπτίσεως και της Χειροτονίας, έτσι και στο γάμο ο κυκλικός χορός αποτελεί σημείο της εν Χριστώ ευφροσύνης.

Για τον λόγο αυτό εκείνοι οι νέοι που με ευσέβεια και σωφροσύνη αγωνίσθηκαν να κρατήσουν την παρθενία τους μέχρι την ώρα του γάμου τους επέτρεψε ο Θεός να τιμώνται και να γίνονται κοινωνοί μαζί Του, δηλαδή συμμέτοχοι της Βασιλείας του Θεού, του Χριστού και των Αγίων του. Κι αυτό το ουράνιο πανηγύρι ορατά βεβαιώνεται με τον κυκλικό χορό του Ησαΐα.

Του π. Θεμιστοκλέους Στ. Χριστοδούλου, Θέλεις να γίνεις Παράνυμφος- Κουμπάρος; Εκδ. Ομολογία σ.40-45.

ΓΑΜΟΣ : ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΑΜΟΥΣ