Επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου του Stanford σε συνεργασία με τη χορωδία Capella Romana, χρησιμοποίησαν όλα τα σύγχρονα διαθέσιμα μέσα, ώστε να αντιγράψουν την εμπειρία του να βρίσκεται κάποιος μέσα στην Αγιά Σοφιά, πριν από 1.500 χρόνια! Το αποτέλεσμα είναι πραγματικά εκπληκτικό!

Η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, ή σύμφωνα με τις άλλες ονομασίες που του αποδίδονται «Βυζαντινός Ναός της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας, Μεγάλη Εκκλησία », αποτελεί αναμφίβολα το γνωστότερο και δημοφιλέστερο μουσειακό χώρο της Κωνσταντινούπολης.

Παρακολουθείστε το εκπληκτικό βίντεο, με το μοναδικό ηχητικό ντοκουμέντο και περιηγηθείτε στη μοναδική Αγιά Σοφιά για να θαυμάσετε την τέχνη στον πιο λαμπρό Ναό της Ορθοδοξίας.

Η Αγία Σοφία και πόλο έλξης για κάθε επισκέπτη, αφού όλοι έχουμε ακούσει και διαβάσει δοξασίες και θρύλους γι’ αυτήν, που φανερώνουν τη λαμπρότητα και τη μεγαλοπρέπεια που τη διέπουν.

Ιστορικά στοιχεία για την Αγιά Σοφιά

Ο ναός κτίστηκε στη θέση όπου ο Μ. Κωνσταντίνος, ή σύμφωνα με άλλους ο γιός του Κωνστάντιος, ίδρυσε τον πρώτο ναό της Αγίας Σοφίας που εγκαινιάστηκε το 360.

Ήταν μια ξυλόστεγη βασιλική η οποία κάηκε το 404 κατά τη διάρκεια των καταστροφών που ακολούθησαν την εξορία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Επί του Θεοδοσίου Β΄, το 415, κτίστηκε νέος ναός, ο οποίος όμως κάηκε στη στάση του Νίκα το 532.

Έπειτα από αυτά τα γεγονότα ο Ιουστινιανός αποφάσισε να ανοικοδομήσει μία νέα εκκλησία αφιερωμένη στο Σαρκωθέντα Λόγο του Θεού, δηλαδή το Χριστό, ο οποίος από τον Απόστολο Παύλο στην Α΄ Κορ. 1:24 ήδη αποκαλείται η του «Θεού Σοφία ».

Τις εργασίες της ανοικοδόμησης του ναού επέβλεπε ο ίδιος ο Ιουστινιανός. Αυτές ξεκίνησαν το 532 και ολοκληρώθηκαν σε πέντε χρόνια, το 537, χρόνος ο οποίος θεωρείται τεράστιο κατόρθωμα για την εποχή, αλλά και τη δυσκολία κατασκευής του μνημείου.

Ο ναός εγκαινιάστηκε στις 27 Δεκεμβρίου του 537 από τον Ιουστινιανό. Το 558 ο τρούλος του ναού πέφτει μετά από ισχυρό σεισμό και την ανακατασκευή του αναλαμβάνει ο Ισίδωρος, ανιψιός του ενός από τους αρχιτέκτονες του ναού. Το έργο ολοκληρώθηκε το 563 και ο ναός εγκαινιάστηκε και πάλι από τον Ιουστινιανό στις 23 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους.

Το 989 ένας ακόμα σεισμός οδήγησε στην κατάρρευση του τρούλου και της δυτικής κόγχης, ο ναός όμως επισκευάστηκε και πάλι. Η τελευταία κατάρρευση του ανατολικού τμήματος του τρούλου ήλθε το 1346, με τις τελευταίες επισκευές να μην αλλοιώνουν σημαντικά το προηγούμενο έργο του Ισίδωρου του νεότερου.

Μετά από την άλωση της πόλης από τους Τούρκους ο ναός της Αγίας Σοφίας μετετράπη σε τζαμί, και εξωτερικά προστέθηκαν στις τέσσερις γωνίες του μιναρέδες. Το εσωτερικό τοποθετήθηκαν πίνακες που περιείχαν ρητά από το Κοράνι. Εργασίες συντήρησης έγιναν από τους διάσημους αρχιτέκτονες, αδελφούς Fossati, το 1847.

Από το 1934 έως και σήμερα, όμως, ο ναός της Αγίας Σοφίας αποτελεί ιστορικό και αρχαιολογικό μουσείο.

Αρχιτεκτονική

Ο ναός της Αγίας Σοφίας αποτελεί το σημαντικότερο μνημείο του τύπου της τρουλαίας βασιλικής. Χωρίς υπερβολές έχει χαρακτηριστεί ως ένα αριστούργημα αρχιτεκτονικής. Περιβάλλεται από δύο αυλές, τη βόρεια και τη δυτική, η οποία καλείται και αίθριο.

Το αίθριο είναι μια υπαίθρια αυλή στρωμένη με μάρμαρο, στο μέσον της οποίας ήταν τοποθετημένη η μαρμάρινη κρίνη που είχε την επιγραφή « ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ », η οποία, ως γνωστόν, διαβάζεται και ανάποδα.

Από το αίθριο πέντε πύλες οδηγούν στον έξω νάρθηκα και έπειτα άλλες πέντε στον εσωτερικό. Η μεσαία από αυτές τις πύλες ονομάζεται Μεγάλη ή Ωραία Πύλη. Από εκεί εννέα πύλες, τρείς ανά κλίτος, οδηγούν στον κυρίως ναό.

Εκατέρωθεν του νάρθηκα διασώζονται διάφορα προσαρτήματα υψίστης ιστορικής σημασίας. Ο κυρίως ναός χωρίζεται σε τρία κλίτη, με το μεσαίο να έχει τη διπλάσια διάσταση από τα άλλα δύο.

Σε γενικές γραμμές το εσωτερικό σχέδιο του ναού είναι απλό και έχει ως εξής : υπάρχουν τέσσερεις πεσσοί οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με υπερώα τόξα στα οποία φέρονται επιθόλια τόξα, που όλα μαζί αποτελούν τη βάση για τον τεράστιο θόλο του τρούλου.

Πρέπει να τονίσουμε πως ο χώρος λούζεται από το άπλετο φως του ήλιου, καθώς αυτό διεισδύει στο ναό από τα εκατό παράθυρα της εκκλησίας, που δίνουν την ψευδαίσθηση πως ο θόλος κρέμεται από τον ουρανό.