Η Αγκυρα εκλαμβάνει την κινητοποίηση της Αθήνας έναντι των τουρκικών προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένης της συζήτησης επί του θέματος στη συνάντηση Μητσοτάκη – Τραμπ στην Ουάσιγκτον, ως προσπάθεια αποδυνάμωσης της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, επισημαίνει ο διευθυντής του German Marshal Fund των ΗΠΑ στην Αγκυρα, Οζγκιούρ Ουνλουχισάσρκλι, τονίζοντας ότι η αντίληψη αυτή ενισχύει την επιθετικότητα της Τουρκίας.

Ο τούρκος ειδικός, ο οποίος βρέθηκε στις Βρυξέλλες για να συμμετάσχει σε συζήτηση για την Τουρκία και το ΝΑΤΟ, δηλώνει επίσης στην συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ότι το πόσο επιτυχής θα είναι η τουρκική στήριξη στην κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σαράζ στη Λιβύη, εξαρτάται από τη Ρωσία.

«Η Αγκυρα θεωρεί ότι εξελίσσεται μία δραστήρια πολιτική αποδυνάμωσής της στην Ανατολική Μεσόγειο από συγκεκριμένη ομάδα χωρών με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ, της Αιγύπτου και την υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων» λέει ο Ουνλουχισάσρκλι. «Για την Τουρκία η συμφωνία με τη Λιβύη ήταν ο μόνος τρόπος για να ανασχέσει την προσπάθεια αυτή, δεν είχε άλλη επιλογή». Ομως, παρά την ενίσχυση της έντασης μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας, η οποία κλιμακώθηκε περαιτέρω μετά το μνημόνιο συναντίληψης μεταξύ Αγκυρας και Τρίπολης, ο τούρκος ειδικός θεωρεί ότι οι δύο χώρες θα αποφύγουν ένα θερμό επεισόδιο. «Ελλάδα και Τουρκία έχουν την εμπειρία διαφόρων διαβαθμίσεων έντασης και τριβών εδώ και δεκαετίες. Η μία χώρα γνωρίζει καλά την άλλη και η καθεμιά αναγνωρίζει τα όρια της άλλης.

Τι θα κάνει η Ρωσία

Αυτό που με ανησυχεί με την εμπλοκή της Τουρκίας στη Λιβύη, είναι ο ρόλος της Ρωσίας» τονίζει και επεξηγεί: «Για να επωφεληθεί η Τουρκία από την παρέμβασή της στη Λιβύη χρειάζεται τη διευκόλυνση της Ρωσίας. Χωρίς ρωσική διευκόλυνση, η τουρκική στήριξη προς την κυβέρνηση Σαράζ θα είναι πολύ περιορισμένη». Κατά τον Ουνλουχισάσρκλι η Αγκυρα θα έβλεπε θετικά να υπάρξει στη Λιβύη ένας μηχανισμός αντίστοιχος της διαδικασίας Αστάνα για τη Συρία, ώστε να αποτραπεί μία εισβολή του στρατηγού Χαφτάρ στην Τρίπολη και να διασφαλιστεί ότι η παραμονή τουρκικών δυνάμεων στην αφρικανική χώρα θα είναι μεγάλης χρονικής διάρκειας. Μια τέτοια εξέλιξη προειδοποιεί ο διευθυντής του GMF στην Αγκυρα, θα οδηγούσε σε ενίσχυση της επιρροής της Ρωσίας στην Τουρκία και περαιτέρω απομάκρυνση της τελευταίας από τη Δύση σε μια εποχή, που οι σχέσεις Τουρκίας – ΕΕ είναι σε οριακά επίπεδα, και η ΕΕ δεν ασκεί επιρροή στην Τουρκία. «Θα υπάρξει μεγάλος βαθμός στρατηγικής υπομονής από όλες τις πλευρές» τονίζει. Θεωρεί, πάντως, ότι η στρατιωτική παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη, παρά τον μανδύα νομιμοποίησης, θα προκαλέσει νέες τριβές μεταξύ Αγκυρας και ΕΕ και ανάμεσα σε Αγκυρα και ορισμένα μέλη του ΝΑΤΟ, ενώ προτείνει αποκλιμάκωση στις σχέσεις Αθήνας – Αγκυρας.

«Θα ήταν χρήσιμο για τις δύο χώρες να μη δημιουργούνται αδιέξοδα. Ο αγωγός East Med ενδέχεται να μην είναι οικονομικά βιώσιμος, ενώ μία διπλωματική λύση μεταξύ Αθήνας – Αγκυρας, και μάλιστα, θα έλεγα μια εμπορική συμφωνία θα λειτουργούσε προς το συμφέρον και των δύο χωρών» λέει ο Ουνλουχισάσρκλι, ο οποίος γνωρίζει καλά τις προθέσεις της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας και τον τρόπο που αντιμετωπίζει τον συσχετισμό δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνει ότι όσο βαθιά και να είναι τα προβλήματα μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας δεν είναι τόσο ενεργά όσο αυτά μεταξύ Τουρκίας – Αιγύπτου.

«Οταν η Αγκυρα βλέπει την Ελλάδα να προσεγγίζει την Αίγυπτο, το πρόβλημα μεγεθύνεται και ανέρχεται σε άλλο επίπεδο. Ας προσπαθήσει η Ελλάδα να αποφεύγει να δίνει την εντύπωση ότι προσπαθεί να περιορίσει την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο, διότι όταν η Τουρκία θεωρεί ότι υπάρχουν τέτοιες προθέσεις, τότε γίνεται πιο επιθετική» διευκρινίζει ο διευθυντής του αμερικανικού οργανισμού στην Αγκυρα. «Η επίσκεψη Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον και η προσπάθεια από την Αθήνα να λάβει αμερικανική στήριξη των θέσεών της έναντι της Τουρκίας, εκλαμβάνεται από την Αγκυρα ως προσπάθεια αποδυνάμωσής της, οπότε ενδέχεται η Αγκυρα, υπό το πρίσμα της Realpolitik, να αντιδράσει με επιπλέον μέτρα».

Εμπορική συμφωνία

Τι εννοεί μιλώντας για εμπορική συμφωνία; «Η Τουρκία έχει προτείνει να υπάρξουν ξεχωριστές συμφωνίες των δύο πλευρών της Κύπρου με τρίτα μέρη από την ΕΕ, ώστε η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων να γίνεται από αυτούς και στη συνέχεια να διανέμουν τα οφέλη στις δύο πλευρές. Χρειάζεται πραγματισμός, διότι δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι υπάρχει το Κυπριακό, αλλά αν περιμένουμε να υπάρξει πρώτα πολιτική λύση, μπορεί να περάσουν δεκαετίες και να είναι πλέον ξεπερασμένοι οι υδρογονάνθρακες. Χρειάζεται λύση εντός των σημερινών παραμέτρων» τονίζει.

«Η τουρκική πρόταση δεν είναι αποδεκτή από την Αθήνα και τη Λευκωσία, αλλά μπορεί να είναι ένα σημείο εκκίνησης». Ανάλογη στάση θεωρεί ότι πρέπει να ακολουθηθεί όσον αφορά τις διαφωνίες για την υφαλοκρηπίδα. Στο πλαίσιο αυτό θεωρεί ότι ο Ερντογάν θα πρέπει να εγκαταλείψει τις μαξιμαλιστικές του θέσεις, αλλά και η Ελλάδα να επιδιώξει μετριοπαθέστερη θέση. Επεξηγεί ότι η Τουρκία δεν συμμετέχει στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) με στόχο την αποφυγή δεσμεύσεων, εξαιτίας των διαφορών, που έχει με την Ελλάδα και την Κύπρο όσον αφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Επισημαίνει, πάντως, ότι δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα αντιδράσει η Αγκυρα σε περίπτωση, που η Ελλάδα προσφύγει στο Δικαστήριο της Χάγης.

Σχετικά με την έκρυθμη κατάσταση, που έχει δημιουργηθεί στη Μέση Ανατολή μετά την εκτέλεση του ιρανού στρατηγού Σουλεϊμανί, ο Ουνλουχισάσρκλι εκτιμά ότι καθώς η Τουρκία βλέπει στο Ιράν έναν ανταγωνιστή (όχι κατ’ ανάγκη αντίπαλο), θα υποστήριζε τον περιορισμό των ιρανικού δικτύου στην περιοχή, αλλά θα είναι αντίθετη σε στρατιωτική δράση κατά του Ιράν, εξαιτίας του κινδύνου αποσταθεροποίησης της περιοχής. «Η Αγκυρα δεν φαίνεται ότι θα υποστήριζε τις ΗΠΑ σε μία πολεμική σύρραξη. Οι ΗΠΑ γνωρίζουν τη θέση αυτή της Τουρκίας, οπότε το ζήτημα του Ιράν δεν θα οδηγήσει σε περαιτέρω εντάσεις τις ήδη τεταμένες σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας. Η Τουρκία θα θελήσει να μην εμπλακεί» καταλήγει ο τούρκος ειδικός.