Μητροπολίτης Αιτωλίας: Στον Ιερό Ναό Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου στην Κοινότητα Χρυσοβέργι της Αρχιερατικής Περιφέρειας Μεσολογγίου χοροστάτησε στην ακολουθία του Όρθρου και προεξήρχε στην Αρχιερατική Θεία Λειτουργία την Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2025, ο Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός.
Κηρύσσοντας τον θείο λόγο ανέφερε τα εξής:
«Μεγάλο αγώνα έκανε ο Απόστολος Παύλος, προκειμένου να απαλλάξει, πρώτα τους συμπατριώτες του Ισραηλίτες και κατόπιν τους ανθρώπους εκείνης της εποχής από τις ατέλειες και το ψέμα όλων των θρησκειών που προηγήθηκαν του Χριστού. Η σημερινή Αποστολική περικοπή ξεκινά με μια φράση, η οποία ανατρέπει αυτά που πίστευαν οι άνθρωποι για τους ναούς τους πρίν τον Χριστιανισμό, αλλά και αποτελεί για τον κάθε Χριστιανό απόδοση τιμής και μεγαλείου. Τι γράφει λοιπόν στη δεύτερη Επιστολή του προς τους Κορινθίους που ακούσαμε σήμερα; «Εσείς είστε ο ναός του αληθινού Θεού» (Β΄ Κορ. 6:16).
Αντιλαμβανόμαστε άραγε, πόση τιμή αλλά και πόση ευθύνη περιέχει η φράση αυτή; Ο ίδιος ο Θεός μας αξιώνει να μεταβληθούμε σε δικό του κατοικητήριο και μας εξομοιώνει με την ίδια την Υπεραγία Θεοτόκο, όταν αξιώθηκε να φιλοξενήσει στα σπλάχνα της τον αιώνιο και άπειρο Θεό.
Ο Κύριος, όσο ζούσε εδώ στην γή, μιλούσε με ιδιαίτερο σεβασμό για τον ναό του Σολομώντα και τον χαρακτήριζε «οίκο του επουράνιου Πατέρα». Με τον τρόπο όμως που εξελίχθηκαν τα πράγματα, ο ναός στην Ιερουσαλήμ συνδέθηκε με μία από τις βασικότερες κατηγορίες εναντίον Του, καθώς μάρτυρες κατέθεσαν στην δίκη Του πως τον άκουσαν να λέει ότι θα γκρεμίσει τον ναό και σε τρείς μέρες θα τον ξαναχτίσει (Μτθ. 16:61). Και βέβαια, ο Κύριος δεν μιλούσε για το κτίριο του Ναού, αλλά για το ίδιο Του το Σώμα. Αυτό, όμως σκανδάλισε του Ισραηλίτες, καθώς ο ναός αποτελεί γι΄ αυτούς το μοναδικό επίγειο κατοικητήριο του Θεού. Το ίδιο εξοργίστηκαν, όταν άκουσαν αργότερα τον πρωτομάρτυρα Στέφανο να λέει, λίγο πρίν το μαρτύριό του:
«Ο Ύψιστος δεν κατοικεί σε χειροποίητους ναούς» (Πρ. 7:48).
Τα λόγια αυτά είναι βέβαιο πως τα άκουσε ο Απόστολος Παύλος καθώς, όπως είναι γνωστό, υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της απολογίας αλλά και του λιθοβολισμού του Στεφάνου. Tότε, ως φανατικός Ισραηλίτης, αγανάκτησε. Όταν όμως ήρθε φωτισμός του Αγίου Πνεύματος, χρησιμοποίησε τις ίδιες λέξεις μιλώντας στους Αθηναίους: «Ο Θεός, τους είπε, δεν κατοικεί σε ναούς που έκτισαν άνθρωποι» (Πρ, 17:24).
Όπως αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, κατά την διδασκαλία του Παύλου αλλά και της Εκκλησίας μας, η κατοικία του Θεού είναι πρώτα ίδιος ο Χριστιανός, στού οποίου την καρδιά εγκαθίσταται ο σπόρος της Θείας Χάριτος κατά την ώρα του βαπτίσματός του, όπως διδάσκει μεταξύ άλλων και ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος. Στην φράση αυτή κρύβεται η μεγάλη «επανάσταση», η μεγάλη ανατροπή που επέφερε στην θρησκευτικότητα των ανθρώπων ο μεγάλος Άγιος και Απόστολος.
Κάθε Ιερός Ναός λοιπόν, όπως αυτός στον οποίο σήμερα βρισκόμαστε, αποτελεί απεικόνιση και σύμβολο ολόκληρης της Εκκλησίας. Όλοι εμείς, ως λαός του Θεού, αποτελούμε κατοικητήριο του Θεού και ζωντανή μαρτυρία της παρουσίας Του στην γή.
Ως πρώτοι χριστιανικοί Ναοί, χρησιμοποιήθηκαν κτίρια που έμοιαζαν με ναούς των ειδωλολατρών και της ιουδαϊκής συναγωγής. Γρήγορα όμως, ο τρούλος με τον Παντοκράτορα που τοποθετήθηκε στην οροφή, έδωσε την εικόνα ενός ανοικτού ουρανού και έγινε το σύμβολο της αναγεννήσεως του κόσμου, που πραγματοποιήθηκε με την έλευση του Κυρίου μας. Μια έλευση που νίκησε τον θάνατο, όπως επιβεβαιώνουν οι μορφές των Αγίων που βρίσκονται μέσα στον Ναό, όχι ως απλή ανάμνηση της ζωής τους αλλά ως ζωντανή παρουσία που τους κάνει να συμμετέχουν μαζί μας στην τέλεση της Θείας Λειτουργίας.
Ό,τι βρίσκεται μέσα στον Ιερό Ναό διδάσκει και συμβολίζει. Το Άγιο Βήμα, με την Αγία Τράπεζα στο κέντρο για την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας, αποτελεί τύπο και σύμβολο του τάφου του Χριστού και της Αναστάσεώς Του. Αριστερά, στο Ιερό, βρίσκεται μια εσοχή που ονομάζεται «πρόθεση», όπου πραγματοποιείται η προπαρασκευή των Τιμίων Δώρων και αποτελεί τύπο του Γολγοθά καί, κατά άλλη ερμηνεία, του σπηλαίου της Βηθλεέμ. Δεξιά, βρίσκεται το σκευοφυλάκιο η διακονικό για την φύλαξη των σκευών της λατρείας.
Το Ιερό χωρίζεται από τον κυρίως Ναό με ψηλό εικονοστάσιο, το τέμπλο. Διαθέτει τρείς πύλες, την κεντρική Ωραία Πύλη, την οποία χρησιμοποιούν μόνον οι ιερείς, και τις δύο πλάγιες για την επικοινωνία μεταξύ Ιερού και κυρίως ναού.
Στο δυτικό μέρος του ναού, απέναντι δηλαδή από το Ιερό, βρίσκεται ο νάρθηκας, ένας χώρος εισαγωγικός στον ναό, προοριζόμενος, παλαιότερα, για την τάξη των Κατηχουμένων. Επικοινωνεί με τον κυρίως Ναό μέσω μιάς κεντρικής πύλης, της λεγόμενης «βασιλικής πύλης», καί, σε πολλούς Ναούς, και μέσω δύο πλάγιων θυρών, δεξιά και αριστερά.
Μέσα στον κυρίως Ναό, αριστερά, καθώς κοιτούμε το Ιερό, τοποθετείται ο Άμβωνας, ένα υπερυψωμένο βήμα, το οποίον προορίζεται για την απαγγελία των αναγνωσμάτων και το κήρυγμα. Στο αντίστοιχο δεξιό σημείο του Ναού, τοποθετείται ο Αρχιερατικός Θρόνος, ο οποίος αποτελεί θέση του Επισκόπου, όταν παρίσταται, η του Ηγουμένου στις Ιερές Μονές. Ο Επίσκοπος μάλιστα, χοροστατεί, δηλαδή κατευθύνει τον δεξιό χορό των ψαλτών, ο οποίος βρίσκεται δίπλα του, ενώ στην αντίστοιχη θέση, ακριβώς απέναντι, βρίσκεται ο αριστερός χορός.
Ο ορθόδοξος χριστιανικός Ναός στεγάζει το μεγαλύτερο Μυστήριο και το μεγαλύτερο δώρο του Θεού στους ανθρώπους: Την Θεία Λειτουργία. Ακόμη και το πιό ταπεινό παρεκκλήσι, αποτελεί ορατή οδό προς τα επουράνια. Γιά τον λόγο αυτό, ο σεβασμός προς τον Ναό και προς όσα τελούνται μέσα σε αυτόν πρέπει να είναι βαθύτατος και συνειδητός. Δεν υπάρχει άλλος χώρος επί γης που να μας προετοιμάζει καλύτερα για το επουράνιο Θυσιαστήριο, το οποίον αποτελεί τον τελικό προορισμό μας. Εκεί, άς λαχταρά διαρκώς η καρδιά μας να παρευρεθεί και προς αυτό άς κατευθύνονται όλοι ο δρόμοι της ζωής μας».
Μεταξύ των πιστών που συμμετείχαν στην Θεία Λειτουργία ήταν και ο Αντιπεριφερειάρχης Αιτωλοακαρνανίας κ. Αθανάσιος Μαυρομμάτης.
