του Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου Ανδρέα
Η ψυχή του Ορθοδόξου χριστιανού, όταν ολοκληρώσει, εν έργοις και λόγοις, την εν Χριστώ βιωτή της, εις τον κόσμο της γης, εισέρχεται εις τον χωροχρόνο της αθανάτου αιωνιότητος, όπου με την χάρη του Κυρίου μας φωτίζεται εκ του ανεσπέρου φωτός και δοξάζει τον Αναστάντα Χριστό.
Η Εκκλησία, με το διαχρονικό και αποκαλυπτικό βίωμα των καθ’ εκάστην γενεάν ευαρεστησάντων τον Θεάνθρωπο Χριστό, κατά την αποκαλυπτική εμπειρία των Πατέρων, αλλά και του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, μακράν δε κάθε ιδεαλισμού ή νοησιαρχικού βαρλααμισμού, μας βεβαιώνει ότι χάσμα μέγα υφίσταται μεταξύ της καταστάσεως των ψυχών που ζούν εις την εν Χριστώ αθανασία, και των ψυχών εκείνων που ζούν εις το σκότος του κακού, οι οποίες διαρκώς και ατελεύτως οδύρονται. Η κατάσταση των ψυχών αυτών ονομάζεται θάνατος.
Εν τούτοις οι ψυχές ζούν αιωνίως, σε διαφορετικές όμως καταστάσεις, της αθανασίας ή του θανάτου. Εις την πρώτη περίπτωση η αθανασία τους εκπηγάζει εκ του ανεσπέρου φωτός του Χριστού. Εις τη δεύτερη, οι ψυχές αυτές ζούν τον θάνατο, επειδή ακριβώς αιχμαλωτίστηκαν από τον αρχέκακο εχθρό των ανθρώπων, εις το σκοτάδι το αιώνιο. Εις την πρώτη, βιώνουν αναπαυμένες οι ψυχές τη χαρά και την απόλαυση των ακτίστων ενεργειών του Θεού εν τω Παραδείσω, ενώ εις την δεύτερη ζούν τη θλίψη και το σκότος που εκλαμβάνεται ως θάνατος, επειδή αδυνατούν να μετέχουν και να κοινωνούν εις τη χαρά και εις την αγαλλίαση του ανεσπέρου φωτός της Αναστάσεως. Μέγα το μεταξύ των χάσμα.
Πολλοί οι προσευχόμενοι για να αποφασίσει ο Τριαδικός Θεός της αγάπης, του ελέους και της μακροθυμίας, να γεφυρώσει το χάσμα αυτό, προκειμένου να οδεύσομε εις την αποκατάσταση των πάντων, όπως κατά την γνώμη πολλών φρονεί ο Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης. Κατά δε τον Μάξιμο τον Ομολογητή, ο Θεός θα δώσει τέλος εις την οδύνη του σκότους της κολάσεως των ψυχών, χωρίς όμως να ζήσουν καταστάσεις θεώσεως εν Χριστώ Αναστάντι. Επί του θέματος αυτού ο Άγιος της καταλλαγής και της συγχωρήσεως, Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, παρόλο που του αποκαλύφθηκε ο γνόφος της αγνωσίας του Θεού και γνώρισε καταστάσεις παραδείσου και κολάσεως, μας καλεί να μένομε πιστοί και αφοσιωμένοι εις την διδασκαλία της Εκκλησίας, η οποία, με εμπειρική και όχι θεωρητική ή ιδεαλιστική γνώση, μας βεβαιώνει, για όλους τους επί γης ζήσαντες, για εμάς τους ζώντες επί της γης και όσους άλλους θα ακολουθήσουν, ότι η ζωή συνεχίζεται εν ετέρα μορφή πέρα και μετά από τον κόσμο αυτό.
Εις τον κόσμο αυτό δυνάμεθα ελεύθερα να ψηφίζομε ή να αναθεωρούμε συντάγματα, νόμους και διακηρύξεις για ανθρώπινα ή ατομικά δικαιώματα, να διαμορφώνομε τα όποια ιδεολογικά σχήματα, να πιστεύομε εις τον Θεό ή να είμαστε άπιστοι. Όμως, το ποτήρι της αιωνιότητος, ως κατάσταση αθανασίας ή θανάτου, θα το καταλύσουμε ακαταλύτως, χωρίς κανένας μας να ερωτηθεί, βαπτισμένος εις Χριστόν ή αβάπτιστος. Η συνέχιση της ζωής εις τον άλλο κόσμο συνθέτει το πνευματικό μυστήριο, εις το οποίο υποκείμεθα, χωρίς να ερωτηθούμε, όλοι οι άνθρωποι. Πιστοί και άπιστοι.
Κάθε Ορθόδοξος χριστιανός, με τον αγώνα του, μέσα εις έναν κόσμο ραγδαία πλέον μεταβαλλόμενο, δύναται διά του βαπτίσματος και των μυστηρίων της Εκκλησίας, να γίνει μέτοχος και κοινωνός του ανεσπέρου φωτός εν Χριστώ Αναστάντι. Εις την περίπτωση αυτή η επί γης πνευματοφόρα κατάσταση συνεχίζεται νυν και αεί αθανάτως, εις την πέραν του κόσμου τούτου ζωή, η δε ελευθερία μας ολοκληρώνεται και εξαντλείται από την επιλογή μας, μεταξύ της εν Χριστώ αθανασίας ή του θανάτου με τον αρχέκακο.
Οι άλλες ελευθερίες του κόσμου τούτου εξαρτώνται κυρίως από την εποχή που ζούμε. Διότι, τελικά πόσο ελεύθεροι ήταν οι παππούδες μας ή οι γονείς μας των δύο παγκοσμίων πολέμων του προηγούμενου αιώνα, με τα εκατομμύρια των θυμάτων τους, με τα συρματοπλέγματα και τα τείχη του μίσους, με τους εμφυλίους σπαραγμούς, τους διχασμούς, τις εθνοκτονίες και τις εθνοκαθάρσεις; Μήπως τόσο ελεύθεροι όσο και οι πρόσφυγες και οι μετανάστες της εποχής μας, που πνίγονται εις τα νερά της Μεσογείου θαλάσσης ή όσο και ο Έλληνας μετανάστης, πτυχιούχος της γενιάς μας, που αναγκάζεται «ελευθέρως» να ζήσει εις την αλλοδαπή;
Οι πολύμορφοι ιδεολογικοί μετασχηματισμοί των αιώνων και των εποχών, με τους χειμώνες και τα καλοκαίρια τους, διαμορφώνουν την ελευθερία του κόσμου τούτου.
Η σχέση μας, η αφοσίωσή μας, η συμπόρευση ή η άρνησή μας με την κεφαλή της Εκκλησίας, τον Αναστάντα Χριστό, σηματοδοτεί την πέρα του κόσμου τούτου πορεία μας εις το φως ή εις το σκοτάδι, εις την αθανασία της αιώνιας αγαλλίασης ή εις το θάνατο.