ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ: Στην επίσημη ιστοσελίδα των Ηνωμένων Εθνών δημοσιεύτηκε εχθές, Παρασκευή 31 Ιουλίου, ένα άρθρο με τίτλο «Κρατήστε την Αγία Σοφία της Τουρκίας «σημείο συνάντησης πολιτισμών», παροτρύνουν οι ειδικοί του ΟΗΕ για τα δικαιώματα» όπου αναφέρουν σχετικές δηλώσεις δύο ανεξάρτητων ειδικών εισηγητών.
Στο άρθρο μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι η ιστορική Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, που μετατράπηκε και σε τζαμί νωρίτερα αυτό το μήνα από την τουρκική κυβέρνηση, θα πρέπει να διατηρηθεί ως ένας διαπολιτισμικός χώρος «που αντικατοπτρίζει την πολυμορφία και την πολυπλοκότητα της Τουρκίας και της ιστορίας της», δήλωσαν την Παρασκευή δύο εμπειρογνώμονες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
«Είναι ένα ιστορικό λάθος σε αυτή τη δύσκολη παγκόσμια συγκυρία να γίνονται δράσεις που χωρίζουν θρησκευτικές και πολιτιστικές ομάδες στην Τουρκία και πέραν αυτής, αντί να τις ενώσουν», δήλωσε η Karima Bennoune, ειδική εισηγήτρια για τα πολιτιστικά δικαιώματα ενώ και ο Ahmed Shah, ειδικός εισηγητής για την θρησκευτική ελευθερία δήλωσε «Ο Ναός της Αγίας Σοφίας είναι τόσο μεγάλος ώστε μπορεί να τους συμπεριλάβει όλους».
Οι εμπειρογνώμονες εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης στις 10 Ιουλίου να αλλάξει την κατάσταση του κτηρίου και η «βιαστική εφαρμογή αυτής της απόφασης», ενδέχεται να παραβιάσει τις υποχρεώσεις της Τουρκίας βάσει των κανόνων που απορρέουν από τη Σύμβαση Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO του 1972. «Συμμεριζόμαστε την ανησυχία της UNESCO ότι η μετατροπή ενός μνημείου εξαιρετικής καθολικής αξίας απαιτεί προηγούμενη ειδοποίηση και διαβούλευση με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη για να διασφαλιστεί ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων. Η Αγία Σοφία είναι το πιο δημοφιλές αξιοθέατο της Τουρκίας και αποτελεί μνημείο παγκόσμιας σημασίας».
Οι εμπειρογνώμονες τόνισαν επίσης τη σημασία των κατάλληλων ρυθμίσεων για τη φροντίδα του χώρου, μετά από αντιφατικές αναφορές σχετικά με τα μέτρα που έχουν τεθεί σε εφαρμογή. «Προτρέπουμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να διευκρινίσει τις ρυθμίσεις και να διασφαλίσει ότι οι εμπειρογνώμονες της πολιτιστικής κληρονομιάς θα συνεχίσουν να είναι υπεύθυνοι για τη διατήρηση αυτού του μνημείου. Τα διεθνή και τεχνικά πρότυπα πρέπει να τηρούνται πλήρως», πρόσθεσαν οι εμπειρογνώμονες.
«Ανησυχούμε σοβαρά για τα δικαιώματα όλων για πρόσβαση και θαυμασμού της πολιτιστικής κληρονομιάς, για τη διαθρησκευτική συνύπαρξη και τους κοσμικούς χώρους και για την ισότητα και την ασφάλεια των θρησκευτικών μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των χριστιανών», ανέφεραν οι ειδικοί.
«Ενθαρρύνουμε την τουρκική κυβέρνηση να ξεκινήσει διάλογο με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Αυτό είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι η Αγία Σοφία θα εξακολουθεί να αποτελεί σημείο για την απόλαυση των πολιτιστικών δικαιωμάτων από όλους, αντανακλώντας τις ποικίλες χριστιανικές, μουσουλμανικές και κοσμικές κληρονομιές της, και ότι εξακολουθεί να είναι ένα σύμβολο που φέρνει όλους τους ανθρώπους στην Τουρκία μαζί», είπαν οι ειδικοί.
Οι ειδικοί εισηγητές δεν είναι μόνιμο προσωπικό του ΟΗΕ και δεν λαμβάνουν μισθό για την εργασία του αλλά λειτουργούν ως ανεξάρτητοι, από οποιαδήποτε κυβέρνηση ή οργανισμό, συνεργάτες.
