Η αλήθεια για τον ναό του Αγίου Γεωργίου
Του Γιώργου Θεοχάρη
Κάποιες δηλώσεις Μπουτάρη για τη Ροτόντα ήταν τόσο γελοίες και ανιστόρητες, ώστε κανονικά δεν θα έπρεπε να μας απασχολήσουν.
Όμως επειδή στις ημέρες μας το γελοίο παρουσιάζεται ως σοβαρό και το ψέμα ως αλήθεια, είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε.
Είπε μεταξύ άλλων ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης:
«Η απόφαση του ΚΑΣ αναφέρει ότι δεν επιτρέπεται να υπάρχουν στοιχεία εκκλησιαστικής αντίληψης γενικώς. Και όχι μόνο υπάρχουν, υπάρχει πακτωμένη Αγία Τράπεζα αλλά και Σταυρός. Αυτό είναι παραβίαση της απόφασης του ΚΑΣ. Η Ροτόντα δεν ήταν ποτέ εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Η εκκλησία βρίσκεται ακριβώς απέναντι. Επίσης, ποιος μου λέει ότι αύριο μεθαύριο δεν θα σηκωθούν οι Μουσουλμάνοι, λόγω του μιναρέ που υπάρχει και θα πουν κι εμείς θέλουμε».
Εμείς δεν θα πούμε στο θέμα τις απόψεις της Εκκλησίας, αλλά θα περιοριστούμε μόνο σε όσα γράφει στην ιστοσελίδα του το Υπουργείο Πολιτισμού (http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1812), το οποίο φυσικά κανείς δεν μπορεί να το κατηγορήσει ότι ευνοεί την Εκκλησία στην αναγραφή της ιστορίας του μνημείου.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτό, «η μετατροπή της Ροτόντας σε χριστιανικό ναό, αφιερωμένο πιθανότατα στους Ασωμάτους ή Αρχαγγέλους, συντελέστηκε στη διάρκεια των παλαιοχριστιανικών χρόνων, άγνωστο πότε ακριβώς».
Πότε η Ροτόντα έγινε τζαμί; «Το 1590/1 μετατράπηκε σε τζαμί από τον Σεΐχη Σουλεϊμάν Χορτατζή Εφέντη».
Τί σημαίνει αυτό; Ότι η Ροτόντα λειτουργούσε ως χριστιανικός ναός για περισσότερα από 1000 χρόνια (πριν τον 5ο αιώνα μ.Χ. μέχρι το 1590).
«Τα λαμπρότερα όμως λείψανα από την παλαιοχριστιανική φάση του μνημείου είναι τα εξαίρετης ποιότητας ψηφιδωτά… Στο θόλο αναπτύσσονταν οι μεγάλες συνθέσεις σε τρεις επάλληλες ζώνες. Η χαμηλότερη, γνωστή στη βιβλιογραφία και ως ζώνη των μαρτύρων, διαιρείται σε οκτώ διάχωρα, στα οποία εικονίζονται δεόμενοι μάρτυρες μπροστά από μνημειακά αρχιτεκτονήματα».
Ρωτάμε τον ανιστόρητο κ. Μπουτάρη: τα χριστιανικά ψηφιδωτά, που είναι το πολυτιμότερο μνημειακό στοιχείο του όλου μνημείου, δεν είναι «στοιχεία εκκλησιαστικής αντίληψης»; Δεν είναι χριστιανικά; Δεν εικονίζουν μάρτυρες και αγίους;
Θα γκρεμίσει και τα ανεκτίμητα ψηφιδωτά για να μην προδίδουν την χριστιανική ταυτότητα του μνημείου;
Το θέμα της Ροτόντας είναι απλό:
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το μνημείο είχε διαχρονικά πάντα λατρευτική χρήση.
Ενώ κτίστηκε ως ναός ειδωλολατρικός γύρω στο 304 μ.Χ. στην πραγματικότητα δεν λειτούργησε ποτέ ως τέτοιος.
Στη συνέχεια είχε 2 χρήσεις μία ως χριστιανικός ναός επί πάνω από 1000 χρόνια και μία ως ισλαμικό τέμενος, για 300 μόνο χρόνια.
Συνεπώς, η μοναδική χρήση που μπορεί να έχει και σήμερα είναι αυτή του ναού, αφού πλέον δεν υπάρχουν μουσουλμάνοι στη Θεσσαλονίκη.
Για τον ίδιο λόγο μετά την απελευθέρωση όλες οι εκκλησίες της Θεσσαλονίκης, που είχαν μετατραπεί σε τζαμιά, έγιναν πάλι ναοί, όπως π.χ. οι μεγάλοι και κεντρικοί ναοί της Αγίας Σοφίας και της Αχειροποιήτου.
Γιατί η Ροτόντα να εξαιρεθεί;
Όσον αφορά την διεκδίκηση από τους μουσουλμάνους, με την λογική του κ. Μπουτάρη δεν θα έπρεπε και οι χριστιανοί στην Τουρκία, βλέποντας τους τρούλους της Παμμακάριστου, της Αγίας Σοφιάς στην Τραπεζούντα και στις τόσες άλλες εκκλησίες που παραμένουν τζαμιά να ξεσηκωθούν και να πουν: θέλουμε να ξαναγίνουν ναοί;
