ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Με καθυστέρηση δώδεκα ημερών, ο e-ΕΦΚΑ επανήλθε αργά το βράδυ της 23ης Σεπτεμβρίου και «διόρθωσε» τα ποσά της μέσης δαπάνης συντάξεων για τον Ιούλιο, τοποθετώντας την κύρια στα 844,22€ και την επικουρική στα 196,55€.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Η κίνηση αυτή, που ήρθε μετά τις αντιδράσεις για τα στοιχεία της έκθεσης «Ήλιος» (11/9), επαναφέρει μεν τους αριθμούς πιο κοντά στις συνήθεις τιμές, δεν αλλάζει όμως τη μεγάλη εικόνα: το εισόδημα των συνταξιούχων παραμένει οριακό σε μια συγκυρία υψηλού κόστους ζωής.
Η διόρθωση γίνεται χωρίς ρητή παραδοχή λάθους, με αναφορά σε «ανακριβή στοιχεία» που δημοσιοποιήθηκαν — παρότι επρόκειτο για επίσημες τιμές που είχαν περιληφθεί στην έκθεση της ΗΔΙΚΑ – «Ήλιος».
Τι σημαίνουν τα νέα ποσά στην πράξη
Αν συγκρίνουμε τον Ιούλιο με τον Ιούνιο, η μέση κύρια από 843,63€ περνά στα 844,22€ (+0,59€), ενώ η επικουρική από 196,59€ υποχωρεί οριακά στα 196,55€ (-0,04€). Δηλαδή, μηδενική ουσιαστικά μεταβολή σε μηνιαίο ορίζοντα. Ακόμη και σε ετήσια σύγκριση με τον Ιούλιο του 2024 (κύρια 821,99€, επικουρική 196,89€), το αποτέλεσμα είναι μια μεσοσταθμική αύξηση 22,23€ στην κύρια και μικρή μείωση στην επικουρική (-0,34€), παρά τη νόμιμη αύξηση 2,5% που εφαρμόστηκε την 1η Ιανουαρίου. Με απλά λόγια: το καλάθι του συνταξιούχου συνεχίζει να πιέζεται, ενώ οι ονομαστικοί δείκτες δεν μεταφράζονται σε ουσιαστική βελτίωση της αγοραστικής δύναμης (με δεδομένο ότι ο αποπληθωρισμός του οικογενειακού προϋπολογισμού ηλικιωμένων διαφέρει σημαντικά από τον γενικό ΔΤΚ της ΕΛΣΤΑΤ).
Ζήτημα αξιοπιστίας – αλλά και ουσίας
Το σημαντικό στη διόρθωση δεν είναι μόνο η επικοινωνιακή αδεξιότητα. Είναι ότι, ακόμη και με τα «σωστά» νούμερα, η μέση σύνταξη δεν αρκεί για να καλύψει τις ανάγκες υγείας, στέγασης, ενέργειας και διατροφής ενός νοικοκυριού τρίτης ηλικίας. Γι’ αυτό και το δημόσιο διάβημα δεν πρέπει να εξαντλείται σε «ορθή αναπαράσταση» δεδομένων. Χρειάζονται στοχευμένες πολιτικές και εγγυήσεις προβλεψιμότητας: μόνιμος και διαφανής μηχανισμός αναπροσαρμογών, ταχύτερη εκκαθάριση εκκρεμοτήτων, προστασία από «τεχνικές» στρεβλώσεις που επηρεάζουν παροχές και βοηθήματα.
Έκτακτο 250€ τον Νοέμβριο: ποιοι μένουν εκτός
Την ίδια στιγμή, το έκτακτο βοήθημα των 250€ που έχει εξαγγελθεί για καταβολή μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, αφήνει εκτός πάνω από 1,06 εκατ. συνταξιούχους λόγω ηλικιακών, εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων. Κρίσιμες λεπτομέρειες:
• Ηλικία: απαιτείται συμπληρωμένο 65ο έτος (με αφετηρία την 31/12/2024 για τη μόνιμη εφαρμογή του ορίου). Όσοι είναι κάτω από το όριο, ακόμη κι αν λαμβάνουν κύρια σύνταξη, αποκλείονται.
• Εισόδημα: για άγαμο >14.000€ ετήσιο, για έγγαμο >26.000€ (πραγματικό ή τεκμαρτό).
• Περιουσία: αντικειμενικές αξίες ακινήτων άνω των 200.000€ (άγαμος) ή 300.000€(έγγαμος).
• Προσωπική διαφορά: συνυπολογίζεται στο ετήσιο εισόδημα, άρα 671.000+συνταξιούχοι με υψηλή προσωπική διαφορά κινδυνεύουν να το χάσουν έως ότου αυτή περιοριστεί (2026) και αρθεί (2027).
• Εργαζόμενοι συνταξιούχοι: το εισόδημα από εργασία προστίθεται και συχνά υπερβαίνει τα όρια.
• Αναδρομικά 2024: προσμετρώνται στο δηλωθέν εισόδημα του έτους και μπορεί να ανεβάσουν τον δικαιούχο πάνω από το όριο.
• Πρόωρες/προσωρινές: όσοι λαμβάνουν πρόωρη ή προσωρινή κύρια σύνταξη (περίπου 10.000/μήνα) κινδυνεύουν να εξαιρεθούν.
• Εκκρεμείς απονομές: χιλιάδες με καθυστερούμενες αποφάσεις θα χάσουν το βοήθημα, παρότι έχουν υποβάλει εγκαίρως δικαιολογητικά.
Ιδιαίτερα ευάλωτες κατηγορίες που μένουν εκτός είναι: μακροχρόνια άνεργοι που λαμβάνουν μικρές συντάξεις κάτω των 65, μονογονεϊκά νοικοκυριά, δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, λήπτες επιδόματος τέκνων, χήρες/χήροι και ορφανά με μειωμένες κύριες.
Πού «σκοντάφτει» η πολιτική για τους ηλικιωμένους
Η διόρθωση της μέσης δαπάνης και το φίλτρο για το 250€ αναδεικνύουν το ίδιο δομικό πρόβλημα: χαμηλές καθαρές συντάξεις και πολυπλοκότητα κανόνων. Για τον μέσο συνταξιούχο, το κρίσιμο δεν είναι αν ο μέσος όρος είναι 783,14€ ή 844,22€· είναι αν το καθαρό στο χέρι μετά φόρων/κρατήσεων και το συνολικό διαθέσιμο (μαζί με επικουρική) φτάνει για να περάσει τον μήνα. Γι’ αυτό και οι τεχνικές αντιθέσεις μεταξύ e-ΕΦΚΑ και ΗΔΙΚΑ για το «σωστό» κλάσμα της διαίρεσης ενδιαφέρουν, αλλά δεν λύνουν την εξίσωση της καθημερινότητας.
Τρεις πρακτικές κινήσεις για να μη χαθεί το 250€
1. Έλεγχος εισοδήματος στο myAADE: προσοχή σε τεκμήρια και σε τυχόν αναδρομικά του 2024 που μετακινούν το άθροισμα πάνω από το όριο. (Δείτε τη φορολογική εικόνα στην ΑΑΔΕ.)
2. Δήλωση εργασίας στον e-ΕΦΚΑ: διασταύρωση ότι η απασχόληση είναι ορθά δηλωμένη ώστε να μη «φουσκώνει» αδικαιολόγητα το εισόδημα. (e-ΕΦΚΑ)
3. Περιουσιακά: επανέλεγχος Ε9/ΕΝΦΙΑ για λάθη σε τ.μ./ζώνες που ανεβάζουν πλασματικά την αντικειμενική αξία και οδηγούν σε αποκλεισμό. (Επικαιροποίηση μέσα από την gov.gr πλατφόρμα υπηρεσιών.)
Τι ζητούν οι συνταξιούχοι – και τι μπορεί να γίνει άμεσα
Οι οργανώσεις συνταξιούχων επαναφέρουν διαρκώς τρία αιτήματα:
– Μόνιμος κανόνας αναπροσαρμογών συνδεδεμένος με μισθούς/πληθωρισμό, ώστε να μη δημιουργούνται «χαμένα έτη».
– Ταχεία εκκαθάριση εκκρεμών επικουρικών/εφάπαξ και διαφανής παρακολούθηση (dashboard) για κάθε φάκελο.
– Επανασχεδιασμός του φίλτρου για το 250€ ώστε να μην εξαιρούνται ευάλωτες κατηγορίες λόγω τεχνικών παραμέτρων.
Σε επίπεδο διοίκησης, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης μπορεί να προχωρήσει άμεσα σε τρεις κινήσεις «χαμηλού κόστους και υψηλού αντίκτυπου»:
α) Εβδομαδιαία ενημέρωση για τις μέσες καθαρές αποδοχές (και όχι μόνο μικτές) ανά κατηγορία, ώστε να υπάρχει πραγματική εικόνα.
β) Ρήτρα διαφάνειας: όταν δημοσιεύονται προσωρινά στοιχεία, να φέρουν ευδιάκριτη σήμανσημέχρι την οριστικοποίησή τους από την ΗΔΙΚΑ.
γ) Έκτακτη ρήτρα εξαίρεσης για το 250€ υπέρ όσων τεκμηριωμένα έχουν καθυστέρηση απονομής κύριας/επικουρικής από υπηρεσιακά αίτια.
Η μεγάλη εικόνα
Το θέμα δεν είναι λογιστικό. Είναι βαθιά κοινωνικό. Μια διόρθωση στον μέσο όρο ή ένα φίλτρο 250€ δεν «νικά» τον πληθωρισμό στα φάρμακα, την ενέργεια και τα αναγκαία διατροφής. Χρειάζεται προβλεψιμότητα και σχέδιο που θα αποκαθιστά σταδιακά την αξιοπρέπεια του εισοδήματος τρίτης ηλικίας — με φορολογικά κίνητρα για χαμηλές συντάξεις, στοχευμένες ενισχύσεις σε ευάλωτους, και αποσύνδεση τεχνικών σφαλμάτων από πραγματικές παροχές.
-120x86.jpg)
