ΤΟΥΡΚΙΑ: Η σημερινή δίκη στην Άγκυρα για το μέλλον του προέδρου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Οζγκιούρ Οζέλ, δεν αφορά μόνο το εσωτερικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας. Αποτελεί, όπως σημειώνουν διεθνείς αναλυτές, σημείο καμπής για το κράτος δικαίου και το πολιτικό σύστημα της χώρας.
Ρεπορτάζ : Γιώργος Θεοχάρης
Η υπόθεση επικεντρώνεται σε διαδικαστικές παρατυπίες που, σύμφωνα με τους αντιπάλους του Οζέλ, καθιστούν άκυρο το συνέδριο του 2023. Αν το δικαστήριο κάνει δεκτή την ένσταση, ο 50χρονος πολιτικός κινδυνεύει να χάσει τον τίτλο του προέδρου και να αποδυναμωθεί οριστικά η θέση της αντιπολίτευσης απέναντι στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Διεθνείς αντιδράσεις: «Το μέλλον της δημοκρατίας στην Τουρκία κρίνεται σήμερα»
Το Reuters τονίζει ότι η δίκη Οζέλ «θα μπορούσε να σφραγίσει τη μετάβαση της Τουρκίας από έναν ανταγωνιστικό σε έναν ηγεμονικό αυταρχισμό». Η ανταπόκριση του πρακτορείου περιγράφει ένα περιβάλλον όπου οι ανεξάρτητοι θεσμοί έχουν υποχωρήσει και η εκτελεστική εξουσία αποκτά ολοένα και μεγαλύτερο έλεγχο.
Αντίστοιχα, το Associated Press υπογραμμίζει ότι «η υπόθεση δεν αφορά μόνο ένα κόμμα αλλά την ίδια τη δυνατότητα εναλλαγής εξουσίας στην Τουρκία». Το AP αναδεικνύει τη σύνδεση της δίκης με τις πρόσφατες φυλακίσεις εκατοντάδων στελεχών του CHP, ανάμεσά τους και ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος θεωρείται ο ισχυρότερος αντίπαλος του Ερντογάν.
Οι New York Times σε εκτενές άρθρο σχολιάζουν ότι «η αντιπολίτευση βρίσκεται στο χείλος της αποσύνθεσης, την ώρα που η κοινωνία δείχνει να βράζει με νέες διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος». Οι Times σημειώνουν ότι η ενδεχόμενη αποπομπή του Οζέλ θα αποδείξει πως «η κυβέρνηση Ερντογάν δεν διστάζει να καθορίσει ποιος θα ηγείται του βασικού αντιπολιτευτικού κόμματος».
Το διακύβευμα για τον Οζέλ και το CHP
Ο Οζγκιούρ Οζέλ εκλέχθηκε πρόεδρος του CHP σε μια στιγμή που το κόμμα επιχείρησε να ανανεώσει το προφίλ του μετά την αποτυχία του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στις προεδρικές εκλογές του 2023. Με χαμηλούς τόνους αλλά και επιμονή στην αντιπολίτευση κατά του αυταρχισμού, ο Οζέλ κέρδισε έδαφος στις δημοσκοπήσεις, εμφανίζοντας το CHP στήθος με στήθος με το κυβερνών ΑΚΡ.
Ωστόσο, η δικαστική του περιπέτεια απειλεί να τινάξει στον αέρα αυτή την προσπάθεια. Αν το δικαστήριο ακυρώσει το συνέδριο, η αντιπολίτευση κινδυνεύει να εισέλθει σε μια περίοδο εσωτερικής αστάθειας, με σενάρια που περιλαμβάνουν από την επιστροφή του Κιλιτσντάρογλου μέχρι τον διορισμό προσωρινού διαχειριστή από το ίδιο το δικαστήριο.
Οι δρόμοι της Άγκυρας γεμίζουν διαδηλωτές
Χθες Κυριακή, δεκάδες χιλιάδες πολίτες κατέκλυσαν την πρωτεύουσα φωνάζοντας συνθήματα όπως «παραιτήσου Ερντογάν». Οι διαδηλώσεις οργανώθηκαν από το CHP και συνδέθηκαν με την αίσθηση ότι η δίκη είναι καθαρά πολιτική.
Η τουρκική αστυνομία απάντησε με αυξημένη παρουσία στους δρόμους και περιοριστικές εντολές. Στα κοινωνικά δίκτυα κυκλοφόρησαν εικόνες που δείχνουν ένταση ανάμεσα σε διαδηλωτές και δυνάμεις ασφαλείας, με καταγγελίες για συλλήψεις.
Οι αγορές στέλνουν σήμα κινδύνου
Η υπόθεση δεν αφήνει ανεπηρέαστη την τουρκική οικονομία. Τις τελευταίες ημέρες, η λίρα κατέγραψε νέα πτώση, ενώ οι μετοχές και τα ομόλογα εμφάνισαν αυξημένη μεταβλητότητα. Αναλυτές επισημαίνουν ότι «η αμφισβήτηση της νομιμότητας του ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπονομεύει το επενδυτικό κλίμα και αυξάνει τον πολιτικό κίνδυνο».
Το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης σημείωσε απώλειες άνω του 3% σε μία ημέρα, επιβεβαιώνοντας ότι οι διεθνείς αγορές παρακολουθούν στενά τις πολιτικές εξελίξεις.
Ερντογάν και η στρατηγική του «ελεγχόμενου αυταρχισμού»
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται στην εξουσία για 22 χρόνια και έχει κατηγορηθεί επανειλημμένα για συγκέντρωση εξουσιών. Οι τελευταίες εξελίξεις ερμηνεύονται ως περαιτέρω βήμα σε μια στρατηγική που μετατρέπει την Τουρκία σε «ηγεμονικό αυταρχικό καθεστώς».
«Για πρώτη φορά βλέπουμε την κυβέρνηση να παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις του κύριου κόμματος της αντιπολίτευσης, επιλέγοντας ποιος μπορεί να το κυβερνήσει», δηλώνει χαρακτηριστικά η Σερέν Σελβίν Κορκμάζ, συνιδρύτρια του think tank IstanPol.
Η στάση της διεθνούς κοινότητας
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασε «βαθιά ανησυχία» για τις εξελίξεις, με εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να υπογραμμίζει ότι «ο σεβασμός του κράτους δικαίου είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για κάθε χώρα που φιλοδοξεί να διατηρήσει σχέσεις εμπιστοσύνης με την ΕΕ».
Στην Ουάσιγκτον, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ τόνισε σε ανακοίνωσή του ότι «παρακολουθεί στενά τη δίκη και καλεί την Τουρκία να σεβαστεί τις αρχές της δημοκρατίας και τα πολιτικά δικαιώματα των πολιτών της».
Σενάρια για την επόμενη ημέρα
Η ετυμηγορία του δικαστηρίου μπορεί να ανοίξει τρεις δρόμους:
1. Αποπομπή Οζέλ: Ορίζεται διαχειριστής ή επιστρέφει προσωρινά ο Κιλιτσντάρογλου.
2. Απόρριψη υπόθεσης: Ο Οζέλ παραμένει ισχυρός, αλλά η πίεση συνεχίζεται.
3. Αναβολή: Κερδίζει χρόνο ο Ερντογάν, διατηρώντας την αντιπολίτευση σε αβεβαιότητα.
Κάθε επιλογή έχει πολιτικές συνέπειες. Αν ο Οζέλ παραμείνει, θα επιχειρήσει να κεφαλαιοποιήσει την εικόνα του «διωκόμενου». Αν αποπεμφθεί, το CHP κινδυνεύει με διάσπαση.
Η δίκη του Οζγκιούρ Οζέλ δεν είναι μια απλή εσωκομματική υπόθεση. Αφορά το μέλλον της δημοκρατίας στην Τουρκία, την πορεία των θεσμών και τη θέση της χώρας στον διεθνή χάρτη. Οι διεθνείς αντιδράσεις δείχνουν ότι η κρίση έχει ξεπεράσει τα σύνορα και αγγίζει τα θεμέλια της γεωπολιτικής σταθερότητας.
Το ζητούμενο είναι αν το δικαστήριο θα κινηθεί με βάση το Σύνταγμα ή αν θα επικυρώσει τη μετάβαση της Τουρκίας σε μια νέα μορφή αυταρχισμού.
-120x86.jpg)
