Ύψωση του Τιμίου Σταυρού: Η Εκκλησία μας τιμά στις 14 Σεπτεμβρίου την Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, μια εορτή με βαθιά θεολογική και ιστορική σημασία, η οποία συνδέεται με την εύρεση του Σταυρού από την Αγία Ελένη, μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου.
Του Γιώργου Θεοχάρη
Το γεγονός αυτό έγινε αφορμή ώστε ο Σταυρός, που μέχρι τότε ήταν όργανο ατιμώσεως, να γίνει σημείο νίκης, θριάμβου και αιώνιας ελπίδας.
Από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια μέχρι σήμερα, οι Πατέρες της Εκκλησίας, οι Άγιοι και οι Γέροντες του Αγίου Όρους προσφέρουν βαθυστόχαστες διδασκαλίες για τη σημασία του Σταυρού στη ζωή του πιστού.
Στο πλαίσιο αυτό, το παρόν αφιέρωμα του vimaorthodoxias.gr επιχειρεί να παρουσιάσει τη θεολογική διάσταση της εορτής, όπως την παρέδωσαν οι μεγάλοι Πατέρες, και να απαντήσει στο τι καλούμαστε να πράξουμε εμείς σήμερα.
Ο Σταυρός στη διδασκαλία των Πατέρων
Ιερός Χρυσόστομος: Ο Χρυσόστομος τόνιζε πως «ὁ Σταυρός ἐστίν ἡ ἀσφάλεια τῆς οἰκουμένης, ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων». Το ξύλο που κάποτε σήμαινε θάνατο μεταβλήθηκε σε πηγή ζωής.
Μέγας Βασίλειος: Χαρακτήριζε τον Σταυρό «σημείον νίκης καὶ τὸ καύχημα τῶν πιστῶν». Έβλεπε στον Σταυρό το σημείο που ενώνει τη γη με τον ουρανό, τον άνθρωπο με τον Θεό.
Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: Τόνιζε ότι η θυσία του Χριστού στον Σταυρό είναι η μέγιστη πράξη αγάπης· το «ἀντίτιμον τῆς ἀνθρωπότητος».
Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: Εξήγησε πως ο Σταυρός είναι «τὸ τέρμα παντὸς ἐγκοσμίου λογισμοῦ», καλώντας τον άνθρωπο να υπερβεί τα πάθη του.
Οι γέροντες του Αγίου Όρους για τον Σταυρό
Το Άγιον Όρος ανέδειξε πλήθος γερόντων που κράτησαν ζωντανή τη διδασκαλία του Σταυρού.
• Ο Αγιος Γέρων Παΐσιος έλεγε: «Χωρίς τον Σταυρό, παιδί μου, δεν υπάρχει Ανάσταση. Να αγαπήσεις τον πόνο που φέρνει ο Σταυρός, γιατί μέσα από αυτόν γεννιέται η αληθινή χαρά».
• Ο Αγιος Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής δίδασκε ότι «όποιος αρνείται τον Σταυρό, αρνείται τον Χριστό».
• Ο Γέρων Εφραίμ της Αριζόνας τόνιζε: «Με το σημείο του Σταυρού, ο διάβολος τρέπεται σε φυγή».
Ο Σταυρός και η καθημερινή ζωή μας
Οι δοκιμασίες της ζωής – ασθένειες, οικονομικές δυσκολίες, οικογενειακές συγκρούσεις, μοναξιά – είναι μικροί και μεγάλοι σταυροί που καλούμαστε να σηκώσουμε. Οι Πατέρες μάς διδάσκουν ότι αυτοί οι σταυροί δεν είναι κατάρες αλλά ευκαιρίες σωτηρίας.
Όταν ένας άνθρωπος αντιμετωπίζει ασθένεια, μπορεί να δει στον Σταυρό την παρηγοριά ότι ο Χριστός πόνεσε πρώτος και αγίασε τον πόνο. Όταν μια οικογένεια βιώνει φτώχεια ή ανεργία, η υπομονή και η πίστη γίνονται το ξύλο του Σταυρού που τους στηρίζει. Όταν υπάρχει αδικία, η μνήμη του Χριστού που αδικήθηκε στον Γολγοθά μάς υπενθυμίζει ότι η δικαιοσύνη του Θεού είναι η τελική απάντηση.
Ο Σταυρός γίνεται το κλειδί με το οποίο ανοίγουμε δρόμο μέσα στο σκοτάδι. Όπως έλεγε ο άγιος Σιλουανός, «κράτα τον νου σου στον Άδη και μη απελπίζου». Δηλαδή, ακόμη και στα βάθη της θλίψης, να έχουμε ελπίδα γιατί ο Σταυρός πάντα οδηγεί στην Ανάσταση.
Ο Σταυρός στην ιστορία του Γένους
Οι αγωνιστές του 1821 όρκιζαν την ελευθερία μπροστά στο Ευαγγέλιο και τον Σταυρό. Ο Κολοκοτρώνης τόνιζε ότι «ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ μάς ἔσωσε». Ο Σταυρός έγινε το σημείο ενότητας του Γένους, πηγή αντοχής στις δυσκολίες και φλόγα ελπίδας.
Σήμερα, παραμένει χαραγμένος στη σημαία μας, στα δημόσια κτήρια, στα σχολεία, υπενθυμίζοντας ότι η ταυτότητά μας είναι άρρηκτα δεμένη με την πίστη.
Το μήνυμα της εορτής σήμερα
Στον κόσμο της κρίσης και της ανασφάλειας, ο Σταυρός καλεί σε μετάνοια και θάρρος. Δεν είναι στολίδι ή φυλαχτό, αλλά στάση ζωής. Ο Χριστιανός καλείται να σηκώνει τον σταυρό της ζωής του με αγάπη και υπομονή.
Οι Πατέρες επιμένουν ότι η χάρη του Σταυρού δίνει δύναμη εκεί που όλα φαίνονται χαμένα. Το «Σταυρός φύλαξ πάσης της οικουμένης» δεν είναι ευχή, αλλά πραγματικότητα που ζούμε όταν εμπιστευόμαστε τον Θεό.
Πρακτικά βήματα
1. Συμμετοχή στη Θεία Λειτουργία της εορτής και τακτική μετοχή στη Θεία Κοινωνία.
2. Το σημείο του Σταυρού: όχι βιαστικά, αλλά με συναίσθηση, ως ομολογία πίστεως.
3. Συμπαράσταση στους συνανθρώπους: κάθε φορά που στηρίζουμε τον πάσχοντα, σηκώνουμε μαζί του τον σταυρό του.
4. Μετάνοια και προσευχή: ο Σταυρός μας υπενθυμίζει ότι χωρίς αγώνα πνευματικό δεν υπάρχει αληθινή ζωή.
Η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού δεν είναι απλώς ανάμνηση ενός ιστορικού γεγονότος. Είναι πρόσκληση να δούμε τα προβλήματα της ζωής μας μέσα από το φως του Σταυρού. Όταν όλα φαίνονται να καταρρέουν, ο Σταυρός μας δείχνει ότι ο πόνος μπορεί να γίνει δρόμος σωτηρίας.
Όπως έλεγε ο Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς: «Χωρίς Σταυρό, ο άνθρωπος δεν μπορεί να αγαπήσει πραγματικά». Σηκώνοντας τον δικό μας σταυρό με πίστη, μπορούμε να μεταμορφώσουμε τις δοκιμασίες σε ευλογία και να γίνουμε μάρτυρες της Ανάστασης.
-120x86.jpg)
