Τα δύο είδη δουλείας (στην αμαρτία και στον Θεό) και οι διαφορές τους

του μητροπολίτη Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού Δανιήλ

από το ένθετο της Δημοκρατίας για την Ορθοδοξία

Είναι γνωστό ότι η Εκκλησία με τη διακονία της αποβλέπει στην ανακαίνιση του ανθρώπου, να τον απελευθερώσει από την αμαρτία σεβόμενο και πιστεύοντα στον Εναν και Ζωντανό Θεό, ζώντα κατά το άγιο θέλημά Του.

Την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι άνθρωποι προ Χριστού περιγράφει ο Απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του. Ο χριστιανισμός, όταν έφθασε στην πρωτεύουσα της απέραντου Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τη Ρώμη, στην καρδιά του ανθρώπινου πολιτισμού της εποχής εκείνης, βρήκε τους ανθρώπους: «Αδόκιμον νουν, ποιείν τα μη καθήκοντα, πεπληρωμένους πάση αδικία πορνεία, πονηρία, πλεονεξία, κακία, μεστούς φθόνου, φόνου, έριδος, δόλου, κακοηθείας, ψιθυριστάς, καταλάλους, θεοστυγείς, υβριστάς, υπερηφάνους, αλαζόνας, εφευρετάς κακών, γονεύσιν απειθείς, ασυνέτους, ασυνθέτους, αστόργους, ασπόνδους, ανελεήμονας ».

Οι άγιοι Απόστολοι και οι λοιποί κήρυκες του Ευαγγελίου εργάζονταν για να απελευθερώσουν τους ανθρώπους που ευρίσκονταν σε αυτή την ηθική και πνευματική κατάσταση που ήσαν υποδουλωμένοι στα πολυώνυμα κακά και να τους καταστήσουν αγίους.

Γι’ αυτό, γράφοντας στους ήδη γενομένους χριστιανούς, ο Απόστολος Παύλος λέγει: «Ελευθερωθέντες δε από της αμαρτίας, εδουλώθητε τη δικαιοσύνη».

Αφού ελευθερωθήκατε διά της πίστεως στον Χριστό και απαλλαγήκατε από τη δουλεία της ποικιλώνυμης αμαρτίας και δεχθήκατε τον ανακαινισμό σας διά των Μυστηρίων της Εκκλησίας σε νέο άγιο κατά Χριστό άνθρωπο, κατασταθήκατε πλέον δούλοι στην δικαιοσύνη. Δηλαδή ελευθερωθήκατε από κάθε αμαρτία, δεν είστε πλέον δούλοι σ’ αυτή, αλλά γίνατε υπήκοοι στη δικαιοσύνη με την οποία νοείται κάθε χριστιανική αρετή. Διότι η Θεία Χάρις σάς ενισχύει και σας καθιστά ικανούς να πράττετε έργα αρετής θεάρεστα, αντίθετα όσων πράττατε όταν ήσασταν δούλοι της αμαρτίας.

Λέγοντας όμως ο Απόστολος Παύλος ότι δουλωθήκατε στη δικαιοσύνη, δηλαδή υποταχθήκατε στο θέλημα του Θεού και Δημιουργού σας, δεν εννοεί ότι όσοι πίστεψαν στον Χριστό δουλώθηκαν σε όμοια δουλεία με αυτή της αμαρτίας, αλλάζοντας δεσπότη. Κάθε άλλο. Διότι από τα δύο είδη δουλείας προκύπτουν αντίθετα αποτελέσματα.

*****

Τα αποτελέσματα της δουλείας στην αμαρτία είναι η πνευματική αθλιότητα και φθορά που οδηγεί στον θάνατο. Τα δε αποτελέσματα της δουλείας, της υπακοής δηλαδή στο θέλημα του Θεού, είναι η αιώνια ζωή και η θεία δόξα: «Τα γαρ οψώνια της αμαρτίας θάνατος. Το χάρισμα του Θεού ζωή αιώνιος».

*****

Μερικοί αρχάριοι στην κατά Χριστόν ζωή, συνηθισμένοι στην αχαλίνωτη ζωή της προσκαίρου αμαρτωλής απολαύσεως, λυπούνται και στενοχωρούνται τρομερά, όταν θέλουν να εργασθούν την αρετή, επειδή το φρόνημα της σαρκός, οι σαρκικές επιθυμίες προς απόλαυση αντιτίθεται προς την κατά Χριστόν ζωή, αγιότητα και αρετή, γι’ αυτό κάθε χριστιανική αρετή τη χαρακτηρίζουν δουλεία και τυραννία. Αντίθετα η υπακοή στο θέλημα του Θεού είναι ασυγκρίτως ανωτέρα πάσης άλλης ελευθερίας, διότι με την υπακοή του στο θέλημα του Θεού ο άνθρωπος ζει όπως ο Θεός, ενώνεται με τον Θεό και δοξάζεται μαζί με τον Θεό.

*****

Ως εκλεκτό «Δούλο του Θεού» ο προφήτης Ησαΐας (νβ 13 και εξής) παρουσιάζει τον Μεσσία Κύριό μας Ιησού Χριστό. Ως τίτλο τιμής και αξίωμα τον χρησιμοποιούσαν αυτοχαρακτηριζόμενοι οι άγιοι Απόστολοι «δούλοι Ιησού Χριστού» στις επιστολές τους. Γι’ αυτό για τον πιστό ο χαρακτηρισμός του «δούλος του Θεού» που χρησιμοποιούμε στην Εκκλησία μας είναι τίτλος τιμής και όχι απαξίας.