1. Η περίοδος αυτή, την οποία τώρα διερχόμαστε, αδελφοί χριστιανοί, εκκλησιαστικά λέγεται περίοδος του Ματθαίου, γιατί είπαμε ότι τα Ευαγγελικά αναγνώσματα είναι από το κατά Ματθαίον άγιο Ευαγγέλιο. Αλλά σήμερα ακούσαμε ευαγγελική περικοπή από το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Γιατί άλλαξε η σειρά;
Γιατί σήμερα, χριστιανοί μου, έχουμε εορτή, έχουμε μεγάλη εορτή. Σήμερα εορτάζουμε το γενέθλιο του Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου. Και χάριν αυτής της μεγάλης εορτής άλλαξε για σήμερα η σειρά του ευαγγελικού αναγνώσματος. Αλλά μη νομίζετε ότι σε κάθε εορτή θα μπορούμε να αλλάζουμε το Ευαγγελικό ανάγνωσμα. Μόνο η Παναγία, μόνο ο Πρόδρομος και οι εορτές των Ιεραρχών έχουν την δύναμη να αλλάζουν το Ευαγγέλιο. Έτσι, λοιπόν, το Ευαγγελικό ανάγνωσμα σήμερα είναι από το κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, που μιλάει για την γέννηση του Προδρόμου.
2. Αλλά κάποιο άλλο σχετικό θέμα ήθελα να θίξω τώρα, αδελφοί. Γνωρίζουμε ότι τους αγίους εορτάζουμε την ημέρα του θανάτου τους, την ημέρα της τελευτής τους. Γιατί, λοιπόν, σήμερα εορτάζουμε το γενέθλιο του Προδρόμου; Ακούστε, χριστιανοί! Τα γενέθλια, πραγματικά, δεν είναι χριστιανική εορτή. Κανενός αγίου η Εκκλησία μας δεν εορτάζει γενέθλια, πλην μόνο της Παναγίας μας και του Προδρόμου. Γιατί η γέννηση της Παναγίας και του Προδρόμου προμηνύουν τον ερχομό του Χριστού, που έφερε την σωτηρία του κόσμου. Επαναλαμβάνω ότι τα γενέθλια, που εορτάζουν και σήμερα οι χριστιανοί και μάλιστα τα νέα παιδιά, δεν είναι χριστιανική εορτή. Και πρέπει να καταργηθούν. Γιατί να εορτάσω στα γενέθλιά μου; Γιατί γεννήθηκα εγώ; Όπως απέδειξε η ζωή μου, όλο αμαρτίες κάνω… Δεν θα προσπεράσουμε βέβαια αδιάφορα την ημέρα της γέννησής μας, αλλά θα σταθούμε σοβαρά την ημέρα αυτή και θα σκεφθούμε τα αμαρτήματά μας και τα λάθη μας και θα πάρουμε απόφαση για μια νέα καλύτερη πορεία στα υπόλοιπα χρόνια της ζωής μας. Το να θεωρούμε όμως την ημέρα των γενεθλίων μας ως ημέρα κοσμικών διαχύσεων και να την περνάμε χωρίς καμιά σωστή σκέψη για την διόρθωσή μας, δεν είναι καθόλου χριστιανικό. Η ημέρα των γενεθλίων μας καταντά αμαρτωλή ημέρα. Μη λησμονούμε δε ότι εορτή των γενεθλίων του έκανε και ο βασιλιάς Ηρώδης· αλλά στην αμαρτωλή αυτή εορτή κόπηκε η τιμία Κεφαλή του Προδρόμου, που εορτάζουμε σήμερα.
3. Είναι μεγάλη, ξαναλέγω, αδελφοί χριστιανοί, η εορτή που γιορτάζουμε σήμερα. Και είναι μεγάλη, γιατί είναι μέγας ο Τίμιος Πρόδρομος, που γιορτάζουμε το γενέθλιό του. Το πόσο μέγας είναι ο Πρόδρομος φαίνεται από την σημερινή ευαγγελική περικοπή.
(α) Η περικοπή αυτή είναι η αρχή του κατά Λουκάν Ευαγγελίου. Σ᾽ αυτήν ο Ευαγγελιστής μας λέει ότι θέλει να συντάξει ένα βιβλίο, το οποίο να περιέχει τα γεγονότα τα σχετικά με τον Ιησού Χριστό, με βάση τις μαρτυρίες των αυτοπτών και αυτηκόων μαρτύρων του. Και αυτοί είναι οι άγιοι Απόστολοι. Θέλει, δηλαδή, ο Λουκάς να συντάξει Ευαγγέλιο, που να περιέχει την ζωή και την διδασκαλία του Χριστού. Και αμέσως αρχίζει τον λόγο του με την γέννηση του Προδρόμου Ιωάννου. Δηλαδή, ο Πρόδρομος είναι η αρχή του Ευαγγελίου! Το λέγει αυτό καθαρώτερα το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, που η σύγχρονη θεολογική σπουδή το θέλει ως πρώτο χρονολογικά Ευαγγέλιο. Λέγει, λοιπόν, ο Ευαγγελιστής Μάρκος: «Αρχή του Ευαγγελίου Ιησού Χριστού, Υιού του Θεού». Και αμέσως-αμέσως στην συνέχεια ομιλεί και αυτός για τον Πρόδρομο Ιωάννη. Είναι μέγας, λοιπόν, αδελφοί μου χριστιανοί, ο Πρόδρομος, γιατί είναι η αρχή του Ευαγγελίου, ο προάγγελος του ερχομού του Ιησού Χριστού. Η γέννηση του Προδρόμου συνδέεται άμεσα με την γέννηση του Μεσσία, του Ιησού Χριστού. Οι Προφήτες στην Παλαιά Διαθήκη είχαν προαναγγείλει ότι η έλευση της Βασιλείας του Θεού, που έφερε ο Μεσσίας, συνδέεται με κρίση. Άλλοι θα την δεχθούν και άλλοι θα την απορρίψουν. Από την κρίση δε αυτή θα εκφύγουν όσοι μετανοήσουν. Γι᾽ αυτό πριν από την έλευση του Χριστού ήλθε ο Πρόδρομος με το κήρυγμά του, «μετανοείτε, ήγγικε γαρ η Βασιλεία των ουρανών». Εκείνο το «γαρ», λέγουν οι ερμηνευτές, αιτιολογεί αυτό ακριβώς που είπαμε. Το να μετανοήσουν, δηλαδή, οι άνθρωποι, για να αποφύγουν την κρίση που θα φέρει ο Μεσσίας. Και ως «κρίση» θα νοήσουμε, όπως είπαμε, το να δεχθούν ή να απορρίψουν οι άνθρωποι το κήρυγμα του Χριστού, την Βασιλεία Του. Αν υπακούσουν στο κήρυγμα του Προδρόμου περί μετανοίας, θα δεχθούν έπειτα προετοιμασμένοι και το κήρυγμα του Χριστού και θα σωθούν· αν όμως δεν δεχούν το προπαρασκευαστικό κήρυγμα του Προδρόμου περί μετανοίας, θα απιστήσουν και στον Μεσσία Ιησού Χριστό και θα καταδικασθούν.
(β) Είναι μέγας ο Πρόδρομος Ιωάννης, αγαπητοί μου, όπως φαίνεται από το σημερινό Ευαγγέλιο, γιατί γεννήθηκε, «ουδέ εκ θελήματος σαρκός, ουδέ εκ θελήματος ανδρός», όπως λέγει κάπου ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, αλλά διά του θελήματος του Θεού (Ιωάν. 1,13). Ο πατέρας του Ζαχαρίας ήταν μεγάλος στην ηλικία και η γυναίκα του Ελισάβετ το ίδιο, αλλά αυτή ήταν και στείρα. Οι στείρες γυναίκες που αναφέρει η Παλαιά Διαθήκη ότι εγέννησαν (η Σάρρα, η Ρεβέκκα, η Άννα κ.α.) προμηνύουν την παρθενική γέννηση της Παρθένου Μαρίας. Λέγει κάπου ο Χρυσόστομος στον χριστιανό: «Αν σε ρωτάει ο Ιουδαίος, πως έτεκεν η Παρθένος, να του λέγεις και συ: Πως έτεκεν η στείρα;». Και μάλιστα εδώ στις στείρες είναι δύο εμπόδια: Και η στειρότητα και το μεγάλο της ηλικίας. Στην γέννηση, λοιπόν, του Τιμίου Προδρόμου φαίνεται καθαρά η ευδοκία του Θεού και η επέμβασή Του σ᾽ αυτήν.
Αλλά την νέα σωτήρια κατάσταση, που θα έλθει με την γέννηση του Προδρόμου Ιωάννου, την είπε σήμερα πολύ ωραία και δυνατά ο πατέρας του Ζαχαρίας στον λόγο του μετά την λύση της αλαλίας του (βλ. 1,67-79). Ο Θεός – είπε – ετοιμάζει την λύτρωση για τον λαό Του, όπως είχε υποσχεθεί από παλαιά, και ο υιός του ο Ιωάννης θα δώσει γνώση σωτηρίας στον λαό, σωτηρίας που επιτυγχάνεται με την άφεση των αμαρτιών τους (στιχ. 77).
– Χριστιανοί μου, τελείωσα και συγγνώμη που σας άργησα. Σαν τέλος του ταπεινού μου κηρύγματος σας λέγω μη ξεχνάμε να προσευχόμαστε στον Πρόδρομο Ιωάννη, γιατί του δόθηκε ειδική Χάρη από τον Θεό να πρεσβεύει για ᾽μας. Μαζί με το «Θεοτόκε Παρθένε» στην Παναγία μας μάθετε να λέτε και αυτό το τροπάριο στον Τίμιο Πρόδρομο Ιωάννη: «Βαπτιστά του Χριστού πάντων ημών μνήσθητι, ίνα ρυσθώμεν των ανομιών ημών. Σοι γαρ εδόθη Χάρις πρεσβεύειν υπέρ ημών».
Με πολλές ευχές,
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
-120x86.jpg)
