Το νέο τζαμί και οι “κρυφοί” χώροι προσευχής των μουσουλμάνων της Αθήνας

Ήγγικεν η ώρα, κατα τα φαινόμενα, η Αθήνα να αποκτήσει τζαμί. Το μόνο που μένει είναι η δημοπράτηση του έργου από το υπουργείο Μεταφορών ώστε να αρχίσουν οι εργασίες στον Βοτανικό. Τι θα γίνει όμως με τα “κρυφά τζαμιά” που εδώ και χρόνια λειτουργούν σε διάφορους χώρους εντός της πρωτευούσης και συντηρούνται από τις διάφορες μουσουλμανικές κοινότητες που διαβιούν στη χώρα μας; Το ερώτημα αυτό παραμένει αναπάντητο. Θα συνεχίσουν να λειτουργούν κι αυτά ή η δημιουργία του νέου τζαμιού θα σημάνει και το τέλος τους;  Πάντως τουλάχιστον στην πρωτεύουσα οι χώροι αυτοί δεν είναι λίγοι αφού σύμφωνα με παλιότερο δημοσίευμα της εφημερίδας ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ πρόκειται για 26 κρυφά τζαμιά. 

Διαβάστε το ρεπορτάζ της εφημερίδας με ημερομηνία 31/5/2009: 

Τα 26 κρυφά τζαμιά των Αθηνών!

Της Γεωργίας Λινάρδου 

Το σκισμένο Κοράνι, τα επεισόδια της 3ης Σεπτεμβρίου, η παράδοξη στάση του υπουργείου, που έμεινε σιωπηλό επί μία εβδομάδα, οι βίαιες και κυρίως επικοινωνιακές επιχειρήσεις – «σκούπα» φανερώνουν με ακραίο τρόπο τον στρουθοκαμηλισμό της κυβέρνησης και το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει στο θέμα των μεταναστών.

Με μια σειρά πράξεων και παραλείψεων, οι αρμόδιες αρχές διαμορφώνουν συνθήκες για την ύπαρξη ενός εκρηκτικού «παζλ» στο κέντρο της Αθήνας, τροφοδοτώντας ακροδεξιές και ρατσιστικές συμπεριφορές.

*Αυτή τη στιγμή, στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας, υπάρχουν 26 οργανωμένα τζαμιά (αραβικά και ασιατικά) και περίπου άλλοι 30 χώροι που προσφέρονται για καθημερινή προσευχή των μουσουλμάνων μεταναστών και είναι λιγότερο έως καθόλου οργανωμένοι.

Κάποιοι από αυτούς συντηρούνται από εράνους που γίνονται μεταξύ των μελών της κοινότητας, κάποιοι -η πλειονότητα- από την Ενωση Μουσουλμάνων Ελλάδος και άλλους συνδέσμους και κάποιοι από ιδιώτες.

*Βέβαια, υπάρχει και τζαμί σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών για τους μουσουλμάνους πελάτες του, αλλά και ένας χώρος στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών για τους αλλόθρησκους φοιτητές της πόλης.

Οι 40 ιμάμηδες

Τέσσερις από τους οργανωμένους χώρους λατρείας στην Αθήνα συντηρούνται από την κοινότητα των Πακιστανών, δέκα από την κοινότητα των Μπαγκλαντεσιανών και άλλοι δέκα από την κοινότητα των Αράβων, στους οποίους, όμως, μπορούν να συγκεντρώνονται μουσουλμάνοι ανεξαρτήτως εθνικής ταυτότητας.

*Το πιο οργανωμένο τζαμί δημιουργήθηκε πρόσφατα στο Μοσχάτο με χρήματα σαουδάραβα επιχειρηματία. Το διαχειρίζεται το Ελληνοαραβικό Μορφωτικό Κέντρο.

*Ο αριθμός των μουσουλμάνων κληρικών ιμάμηδων που αντιστοιχούν σε αυτά τα τζαμιά φαίνεται να μην ξεπερνά τους 40. Και εδώ, ωστόσο, επικρατεί καθεστώς «παρανομίας», καθώς οι πράξεις των ιμάμηδων εκτός Θράκης δεν αναγνωρίζονται από την ελληνική πολιτεία.

Στην πράξη, πάντως, κάθε κοινότητα μουσουλμάνων διαθέτει και τον δικό της ιμάμη. Είναι και αυτός μετανάστης, που έχει τελειώσει κάποια ιερατική σχολή. Ορίζεται από την κοινότητα των μουσουλμάνων σε συνεννόηση με την πρεσβεία τους. Πληρώνεται είτε απευθείας από κάποιον σύνδεσμο ή με έρανο μεταξύ των μελών της κοινότητας.

Οπως μας πληροφορούν, στην περίπτωση της Ενωσης Μουσουλμάνων Ελλάδος, η οποία θεωρείται ισχυρός οργανισμός, επικρατεί διαφορετικό καθεστώς: Ο ιμάμης ορίζεται από την Ενωση και πηγαίνει να λειτουργήσει στα οργανωμένα τζαμιά που συντονίζονται και παρακολουθούνται αυτήν.

*Ακόμη και σε καθεστώς «παρανομίας», οι άτυποι ιμάμηδες θεωρούνται σημαντικά πρόσωπα και συχνά είναι οι άνθρωποι – «κλειδιά» μεταξύ της κοινότητας και της κάθε πρεσβείας.

Να θυμηθούμε πως, σύμφωνα με τον νόμο 1672/1939, για να επιτραπεί στη χώρα μας η είσοδος αλλοδαπού θρησκευτικού λειτουργού κάθε θρησκείας ή δόγματος, εκτός από την περίπτωση ελληνορθόδοξων, απαιτείται ειδική άδεια από τον υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων καθώς και από τον υπουργό Εξωτερικών.

Υπό αυτό, λοιπόν, το καθεστώς -αν και σήμερα δεν εφαρμόζεται αυστηρά ο νόμος- οι περισσότεροι μουσουλμάνοι κληρικοί έρχονται δίχως να δηλώσουν την πραγματική τους ιδιότητα.

*«Η πίστη τους είναι ό,τι τους έχει απομείνει. Είναι η τελευταία τους ελπίδα», επισημαίνει ο Θ. Κούρκουλας, μέλος της κίνησης «Απελάστε τον Ρατσισμό» και συμπληρώνει: «Το γεγονός ότι η κυβέρνηση ακόμη δεν έχει καταδικάσει το συμβάν με τη βεβήλωση των προσευχών δεν δείχνει καλή θέληση».

Να επισημάνουμε ότι μπορεί οι κοινότητες των μουσουλμάνων να είναι «μοιρασμένες» στο θέμα του Κορανίου, ωστόσο, όπως παρατηρεί σε μελέτη του ο επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Κ. Τσιτσελίκης: «Στην περίπτωση των μουσουλμάνων, η κοινωνική συσπείρωση των πιστών που αναπτύσσουν νέα δίκτυα αλληλεγγύης, σε ένα νέο αλλόθρησκο περιβάλλον, συνεπικουρείται από την ούμμα: τη θρησκευτική κοινότητα που αξιώνει την υπέρβαση των εθνικών διαφορών».

Εθνικές κοινότητες

Το νέο μεταναστευτικό Ισλάμ στη χώρα μας -όπως έχει χαρακτηριστεί- εκπροσωπείται από δεκάδες διαφορετικές κοινότητες. Σύμφωνα με τη χαρτογράφηση του Κ. Τσιτσελίκη, από το σύνολο των μεταναστών «περίπου 200.000 είναι μουσουλμάνοι, χωρίς όμως κανείς να είναι σε θέση να υπολογίσει το ποσοστό των θρησκευόμενων μουσουλμάνων μεταξύ του μισού εκατομμυρίου αλβανών μεταναστών». Για τους περισσότερους αλβανούς, το Ισλάμ παίζει από ανύπαρκτο έως δευτερεύοντα ρόλο, σε αντίθεση με τις άλλες ομάδες στις οποίες αποτελεί καθοριστικό για τη συνοχή τους στοιχείο.

*Μεταξύ των πολυπληθέστερων κοινοτήτων μουσουλμάνων μεταναστών είναι η πακιστανική, η αιγυπτιακή, η μπαγκλαντεσιανή, η νιγηριανή και η αλγερινή. Υπολογίσιμη θεωρείται και η παρουσία των αφγανών.

*Ορισμένες ομάδες έχουν οργανωθεί με τη μορφή εθνικών κοινοτήτων ή θρησκευτικών οργανώσεων. «Συχνά οι οργανώσεις αυτές συνεργάζονται και επικοινωνούν στη βάση της ευρύτερης ισλαμικής κοινότητας», επισημαίνει ο Κ. Τσιτσελίκης και διευκρινίζει: «Το Ισλάμ μπορεί να ενώνει υπερεθνικά ομάδες που συνιστούν μειονότητα στο κράτος προέλευσης (Ινδία, Γκάνα) ή αλλού να ταυτίζεται με την εθνική ιδεολογία κράτους (Πακιστάν, Αφγανιστάν, Σουδάν) ή ομάδας (Κούρδοι από Τουρκία, Ιράκ και Ιράν)».

*Σύμφωνα με άλλη έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από τους κοινωνικούς ανθρωπολόγους Δ. Αντωνίου και Αννα Μιχαλακέλη: «Αυτό που δυσαρεστεί τους μουσουλμάνους είναι πως οι Ελληνες δεν δείχνουν τον απαραίτητο σεβασμό στη θρησκεία τους και στη διαφορετική τους κουλτούρα».

Το στοιχείο αυτό, σε συνδυασμό με ένα ακόμη που προέκυψε πριν από λίγο καιρό από δημοσκόπηση της Pew Global Aptitude Project και διαπιστώνει πως στην πλειονότητά τους οι μουσουλμάνοι στην Ευρώπη νιώθουν πρώτα μουσουλμάνοι και μετά πολίτες, αποδεικνύει σε πόσο λάθος δρόμο κινείται η ελληνική πολιτεία.