Όχι στην προσπάθεια μετατροπής του μαθήματος των Θρησκευτικών σε θρησκειολογικό, καθώς και την υποβάθμισή του, με την εύκολη απαλλαγή των μαθητών
Του Μάριου Αδάμου
Η Ιερά Σύνοδος τονίζει την ανάγκη να διατηρηθεί ελληνική και χριστιανική.
Η Παιδεία αποτελεί στην πράξη τον προγραμματισμό της Πολιτείας για το τι είδους πολίτη θα πλάσει, υποδεικνύει, μεταξύ άλλων, η Ιερά Σύνοδος σε εγκύκλιό της και αναλύει τους κινδύνους που εγκυμονούνται από τις αλλαγές που προέκυψαν μέσω των νέων αναλυτικών προγραμμάτων
«Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, με τις πιέσεις που ως Κυπριακός Ελληνισμός δεχόμαστε, χρειαζόμαστε Παιδεία που να καλλιεργεί αίσθηση ταυτότητας, όχι να την καταστρέφει. Χρειαζόμαστε Παιδεία που να ενισχύει την κοινωνική συνοχή, όχι να την αποδομεί. Χρειαζόμαστε Παιδεία που να μας φέρνει σε επαφή με την Ευρώπη, όχι με τον επαρχιωτισμό», υποδεικνύει η Ιερά Σύνοδος σε Συνοδική Εγκύκλιο που διαβάστηκε χθες σε όλους τους ιερούς ναούς της ελεύθερης Κύπρου. Το Ιερατείο, με αφορμή την κρίση σε όλους τους θεσμούς, τονίζει την ανάγκη η Παιδεία να παραμείνει υψηλά και καλεί την Κυβέρνηση και ειδικότερα το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού να προβεί σε ριζική αναθεώρηση των αναλυτικών προγραμμάτων, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η ελληνική, χριστιανική και δημοκρατική παιδεία του λαού μας.
Σύμφωνα με την Εγκύκλιο της Ιεράς Συνόδου, η Παιδεία αποτελεί στην πράξη τον προγραμματισμό της Πολιτείας για το τι είδους πολίτη θα πλάσει. Η Πολιτεία φροντίζει, σημειώνεται, προς τον σκοπό αυτό, ώστε ο κάθε μαθητής της μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος να αποκτήσει ορισμένες γνώσεις για το κάθε αντικείμενο, να αναπτύξει ορισμένες δεξιότητες, αλλά και να διαμορφώσει συγκεκριμένες στάσεις, συμπεριφορές και αξίες.
Ο σκοπός
Η ηγεσία της Εκκλησίας της Κύπρου τονίζει στη συνέχεια πως ειδικά στην Κύπρο ο άξονας αυτών των αξιών, σύμφωνα και με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, πρέπει να έχει σχέση με το δημοκρατικό μας πολίτευμα, αλλά επίσης και με την εθνική μας καταγωγή και τη θρησκευτική μας ταυτότητα. Σκοπός, επομένως, της Παιδείας μας, τονίζει περαιτέρω, είναι να διαμορφώσει ελεύθερους και δημοκρατικούς πολίτες, αλλά και να δώσει πορεία ζωής στους Έλληνες της Κύπρου που είναι ταυτόχρονα Ορθόδοξοι Χριστιανοί, χωρίς να αποκλείει, βεβαίως, αυτής της Παιδείας και οποιονδήποτε άλλον το επιθυμεί.
Χρειάζονται εμπλουτισμό και αναθεώρηση
Για τα αναλυτικά προγράμματα που εφαρμόζονται στα σχολεία η Ιερά Σύνοδος υποδεικνύει πως αυτά χρειάζονται, πρώτα, εμπλουτισμό και αναθεώρηση. «Κάνουν λόγο μόνο για ανάπτυξη της δημοκρατικότητας των μαθητών μας και αποσιωπούν εντελώς την ελληνικότητα και την ορθόδοξη χριστιανική τους ταυτότητα. Δεν μπορούμε ασφαλώς να δεχθούμε αυτόν τον αποκλεισμό. Δεν αρκεί μόνο να δημιουργήσουμε μια κοινωνία ελεύθερων και δημοκρατικών πολιτών. Χρειαζόμαστε μιαν κοινωνία με ταυτότητα. Και αυτή η ταυτότητα δεν μπορεί να είναι άλλη από την ελληνική και την ορθόδοξη.
Η πολυπολιτισμική κοινωνία, με την έμφαση που δίνει στην ετερότητα, δεν καταργεί την ταυτότητα. Αντιθέτως, η ετερότητα είναι γόνιμη ευκαιρία για να συνειδητοποιηθεί καλύτερα η ταυτότητα. Οι δύο έννοιες δεν είναι αλληλοαποκλειόμενες, αλλά αλληλοσυμπληρούμενες. Η ιστορία διδάσκει ότι λαοί που χάνουν την πολιτική τους ελευθερία μπορούν σε κάποια στιγμή να απελευθερωθούν. Λαοί που καταντούν στην οικονομική χρεοκοπία είναι δυνατόν να επανεύρουν την οικονομική τους ικμάδα. Λαοί, όμως, που χάνουν την πολιτιστική τους φυσιογνωμία, μοιραία οδηγούνται στην εξαφάνιση», προστίθεται στη Συνοδική Εγκύκλιο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής.
Λάθος η υποβάθμιση των Θρησκευτικών
Όσον αφορά το μάθημα των Θρησκευτικών και τον κίνδυνο να απολέσει τη δυνατότητα μόρφωσης Χριστού στις καρδιές των Ελληνοπαίδων, από την προσπάθεια μετατροπής του σε θρησκειολογικό, καθώς και την υποβάθμισή του, με την εύκολη απαλλαγή των μαθητών από αυτό, η Σύνοδος υποδεικνύει πως «κοινοποιήσαμε τις θέσεις μας σε πρόσφατη ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου. Τονίσαμε επίσης τις ολέθριες επιπτώσεις από την επιχειρούμενη μετατροπή του μαθήματος της Ιστορίας σε ιδεολογικο-πολιτικό», τονίζεται.
Αναφορικά με τις ανησυχίες των μελών της Ιεράς Συνόδου, υποδεικνύεται στην Εγκύκλιο, αυτές εστιάζονται στα όσα διαλαμβάνει το αναλυτικό πρόγραμμα διδασκαλίας της νέας ελληνικής γλώσσας που τέθηκε ήδη σε εφαρμογή.
«Έχουμε γνώση ότι το γλωσσικό μάθημα θα πρέπει να είναι επικεντρωμένο στην αποτελεσματική διδασκαλία της νεοελληνικής κοινής. Αντ’ αυτού το αναλυτικό δίνει μεγάλη βαρύτητα στο τοπικό μας ιδίωμα. Και το πιο σοβαρό: ούτε καν αναφέρει ποια γλωσσική μορφή είναι η επίσημη και ποια είναι η ανεπίσημη! Αυτό το στοιχείο συνδέεται άμεσα με αυτό που είχαμε επισημάνει σε παλαιότερη εγκύκλιό μας, ότι δηλαδή τελευταίως παρατηρείται μια προσπάθεια για αναγωγή του τοπικού μας ιδιώματος σε επίσημη γλώσσα!
Αν ευοδωθεί η προσπάθεια αυτή, θα διασπαστεί η ενιαία ελληνική μας γλώσσα και, παραλλήλως προς την ελληνική γλώσσα, θα δημιουργηθεί μια “κυπριακή γλώσσα”, η οποία θα είναι μεν ελληλογενής, όχι όμως ελληνική! Και αφού η γλώσσα είναι ένας σημαντικότατος παράγοντας με τον οποίο διαμορφώνεται η εθνική συνείδηση, θα δημιουργηθεί “κυπριακή εθνική συνείδηση”, η οποία σαφώς θα είναι διακεκριμένη από την ελληνική εθνική μας συνείδηση», υποδεικνύεται περαιτέρω.
Ιδεολογικοποίηση της γλώσσας
Σύμφωνα με την Ιερά Σύνοδο, το ότι το νέο αναλυτικό πρόγραμμα υποβαθμίζει την ελληνική μας γλώσσα «νομίζουμε πως είναι άμεσα συναρτημένο με την παιδαγωγική του προσέγγιση, τον λεγόμενο κριτικό εγγραμματισμό. Σύμφωνα με το ρεύμα αυτό, η ελληνική μας γλώσσα στην Κύπρο καθώς επίσης και η ορθόδοξή μας πίστη και η εν γένει ελληνικότητά μας και άλλες αξίες του λαού μας είναι κυρίαρχες ιδεολογίες, οι οποίες δήθεν ενσαρκώνουν τα συμφέροντα κάποιων ισχυρών κοινωνικών ομάδων, ενώ ταυτόχρονα καταπιέζουν άλλες κοινωνικές ομάδες.
Καλούνται, λοιπόν, με αυτό τον τρόπο οι μαθητές να τις αμφισβητήσουν και να τις αποδομήσουν! Επίσης, ο κριτικός εγγραμματισμός υιοθετεί μια μέθοδο προσέγγισης της γλώσσας και των κειμένων που στηρίζεται στις σχέσεις εξουσίας: επισημαίνει τις σχέσεις εξουσίας, τις αποκαλύπτει, τις αμφισβητεί, τις αναδομεί.
Εφαρμοζόμενη αυτή η προοπτική σε μια κοινωνία ήδη βαθιά διαιρεμένη από τη δράση των κομμάτων, θα προκαλέσει ακόμη εντονότερες έριδες και προστριβές», εξηγεί η Ιερά Σύνοδος και καλεί την Κυβέρνηση και ειδικότερα το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού «να προβεί σε ριζική αναθεώρηση των αναλυτικών προγραμμάτων ως προς τις πιο πάνω παραμέτρους και ειδικότερα του αναλυτικού της νέας ελληνικής, ώστε να διασφαλιστεί η ελληνική, χριστιανική και δημοκρατική παιδεία του λαού μας. Διαβεβαιώνουμε ότι η Εκκλησία θα στηρίζει κάθε προσπάθεια εκπαιδευτική που θα κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση», καταλήγει η Ιερά Σύνοδος στην Εγκύκλιό της.
Η τοποθέτηση του Υπουργείου Παιδείας
Σε γραπτή δήλωσή του ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού, Κυριάκος Κενεβέζος, εκφράζει την ευαρέσκειά του για το ζωηρό και συνεχές ενδιαφέρον της Εκκλησίας της Κύπρου για τα θέματα Παιδείας. «Το περιεχόμενο της Εγκυκλίου, το οποίο επικεντρώνεται σε ζητήματα που αφορούν τον πυρήνα της παιδαγωγικής πράξης, αποτελεί για μας μία ακόμη ευκαιρία να αναφερθούμε στη μεγάλη προσπάθεια εκσυγχρονισμού του εκπαιδευτικού συστήματος, τόσο σε επίπεδο δομών όσο και σε επίπεδο περιεχομένου», σημειώνει, και απαριθμεί τις κινήσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα για αξιολόγηση των δομών, των διαδικασιών και του περιεχομένου των Αναλυτικών Προγραμμάτων, έτσι ώστε, εάν και εφόσον υπήρχαν αδυναμίες ή στρεβλώσεις, αυτές να διορθωθούν.
Αυτή η διαδικασία, εξηγεί, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, καθώς έχουν συσταθεί ειδικές προς το θέμα Επιτροπές. «Η σύσταση αυτών των Επιτροπών διασφαλίζει την ύπαρξη συλλογικότητας ως προς τα θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής και, ταυτόχρονα, τη συγκρότηση διαδικασιών ελέγχου ως προς το εκπαιδευτικό υλικό που παράγεται, κάτι που δυστυχώς δεν υπήρχε στο παρελθόν. Σημειώνεται ότι η διαδικασία ανάπτυξης των Αναλυτικών Προγραμμάτων είναι συνεχής και, με βάση την ανατροφοδότηση που θα λαμβάνουμε, θα διαμορφώνεται ανάλογα», προσθέτει ο κ. Κενεβέζος.
