Το βαθύτερο νόημα της Εορτής αναλύει στην Εγκύκλιό του για τα Θεοφάνεια ο Μητροπολίτης Βεροίας Παντελεήμων.
Συγκεκριμένα αναφέρει:
«Σήμερον ο Δεσπότης νάμασιν ενθάπτει βροτών την αμαρτίαν».
Εορτή των Θεοφανείων σήμερα και στα ρείθρα του Ιορδάνου τελεσιουργείται η δεύτερη πράξη του μυστηρίου της θείας αγάπης. Λίγο πριν να αρχίσει ο Χριστός τον δημόσιο βίο του και να εγκαινιάσει το κήρυγμα του Ευαγγελίου του στους ανθρώπους, κάνει το δεύτερο βήμα προσεγγίσεως προς αυτούς. Το πρώτο ήταν η απόφασή του να κλίνει τους ουρανούς και να κατεβεί στη γη, να ενδυθεί την ανθρώπινη σάρκα στην πανάχραντη μήτρα της Υπεραγίας Θεοτόκου και να γίνει «ομοιοπαθής ημίν χωρίς αμαρτίας». Το δεύτερο βήμα είναι αυτό που κάνει σήμερα πορευόμενος προς τον Ιορδάνη και ζητώντας από τίμιο Πρόδρομο να τον βαπτίσει στα ύδατά του.
Σήμερα ο Χριστός κλίνει με τη βάπτισή του για δεύτερη φορά τους ουρανούς. Κλίνει τους ουρανούς, καθώς Θεός αυτός υποκλίνεται ενώπιον του δούλου του και αιτείται το βάπτισμα. Κλίνει τους ουρανούς και συγχρόνως τους ανοίγει για να εμφανισθεί το Πανάγιο Πνεύμα «εν είδει περιστεράς» στον κόσμο. Κλίνει τους ουρανούς και συγχρόνως τους ανοίγει για να ακουσθεί η φωνή του Θεού και Πατρός που βεβαιοί τους ανθρώπους για την ταυτότητα του εν ύδασι βαπτιζομένου Υιού και Λόγου του.
Η φωνή του βοώντος εν τη ερήμω προφήτου και προδρόμου του Κυρίου ενώνεται σήμερα με τη φωνή του Θεού για να υποδείξουν στον κόσμο τον Δεσπότη, ο οποίος με τη βάπτισή του ενθάπτει στα νάματα του Ιορδάνου την αμαρτία των βροτών και απολυτρώνει από τα δεσμά της τους δούλους του. Η φωνή του βοώντος εν τη ερήμω και του Θεού και Πατρός από τον ουρανό ενώνονται σήμερα για να επιβεβαιώσουν το μέγα θαύμα της θείας ταπεινώσεως που επαναλαμβάνεται μετά τη Βηθλεέμ και στον Ιορδάνη. Γιατί ο Χριστός δίνει σήμερα για δεύτερη φορά στον άνθρωπο το μέγα μάθημα της ταπεινοφροσύνης. Ταπεινώνεται Αυτός για να χαρίσει την άφεση στους ανθρώπους. Ταπεινώνεται Αυτός για να καθαρίσει στα ύδατα του Ιορδάνου όχι μόνο τον ρύπο του προπατορικού αμαρτήματος, αλλά και όλων των αμαρτιών του ανθρωπίνου γένους. Ταπεινώνεται Αυτός για να αγιάσει με την παρουσία του και τη βάπτισή του τα νάματα του φυσικού ύδατος ώστε να γίνουν καθαρτικά πάσης αμαρτίας και μεταδοτικά της αγιαστικής ενεργείας της υπερουσίου Τριάδος.
Ταπεινώνεται ο Χριστός ενώπιον του δούλου του για να δείξει σε όλους εμάς ότι ο δρόμος για την άφεση των αμαρτιών μας διέρχεται μέσα από την ταπείνωση. Γιατί εάν ο Θεός, που είναι αυτός ενώπιον του οποίου αμαρτήσαμε και συγχρόνως αυτός ο οποίος μας χαρίζει τη συγχώρηση και μας αποκαθιστά στη θέση από την οποία εκπέσαμε με την παρακοή και την αποστασία από το θέλημά του, επιλέγει την προσωπική του ταπείνωση για να εκπληρώσει το σχέδιο της δικής μας σωτηρίας, είναι προφανές ότι, εάν θέλουμε να οικειοποιηθούμε τη λύτρωση που μας χαρίζει, έχουμε ένα και μοναδικό δρόμο να βαδίσουμε: τον δρόμο της ταπεινώσεως, γιατί «ταπεινοίς δίδωσι» ο Θεός «χάριν». Καί αυτή η χάρη είναι αυτή που προσφέρεται σήμερα διά του βαπτιζομένου εν τοις ύδασι του Ιορδάνου Χριστού· αυτή την οποία προσφέρει αενάως η Εκκλησία μας διά των μυστηρίων της στα τέκνα της.
Γι᾽ αυτό ας σπεύσουμε, αδελφοί μου, να μιμηθούμε την ταπείνωση του Δεσπότου. Ας σπεύσουμε και εμείς στα ρείθρα του πνευματικού Ιορδάνου, στην Εκκλησία Του, και ας του ζητήσουμε με ταπείνωση να μας βαπτίσει με την ανακαινιστική χάρη και την αγιαστική δύναμη της υπερουσίου Τριάδος, για να τον ακολουθήσουμε στη ζωή μας και να αξιωθούμε της σωτηρίας που μας χαρίζει.
Διάπυρος προς τον δι᾽ ημάς εν τοις ρείρθοις του Ιορδάνου
βαπτισθέντα Κύριον ευχέτης
† Ο Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας Παντελεήμων
