Συνέντευξη στον Κώστα Ζαφειρίου
Επισκέφθηκα, προπαραμονή της Θεομητορικής εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ηλείας κ.κ. Γερμανό στα γραφεία του στη Μητρόπολη.
Καθισμένος πίσω από το γεμάτο χαρτιά γραφείο του, με υποδέχθηκε με ένα πατρικό χαμόγελο που σε ζεσταίνει. Σηκώθηκε, ασπάσθηκα την δεξιά του καθίσαμε στις πολυθρόνες που βρίσκονται μπροστά στο παλαιό γραφείο του και μετά από μία πολύ σύντομη συνομιλία μας ξεκινήσαμε την συνέντευξη.
Ο ποιμενάρχης της Ηλείας, διακονεί περισσότερα από 55χρόνια την Εκκλησία της Ελλάδος και περίπου 35 χρόνια βρίσκεται στο πηδάλιο της Μητροπόλεως Ηλείας.
Ο παλιός ιεράρχης έχει λοιπόν άποψη επί παντός επιστητού την οποία και εκφράζει: για τους επτά Αρχιεπισκόπους που έχει ζήσει, για την συμβίωση της σημερινής κυβέρνησης με την Εκκλησία, για την προσπάθεια που γίνεται από κάποιους ιεράρχες να καταργηθεί το μάθημα των Θρησκευτικών από τα σχολεία, για την λειτουργία των καταστημάτων την Κυριακή, για την ανάγκη αλλαγής της νοοτροπίας μας, καθώς και για άλλα θέματα.
«Όλοι προσέφεραν»
ΕΡ.: Σεβασμιότατε, διακονείτε την Εκκλησία της Ελλάδος από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Από τότε μέχρι σήμερα από τον αρχιεπισκοπικό θρόνο πέρασαν επτά αρχιεπίσκοποι. Θα μπορούσατε σήμερα να πείτε «και οι επτά ήταν υπέροχοι»;
Απ.: Όλοι οι άνθρωποι ποτέ δεν είναι οι ίδιοι. Κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστή προσωπικότητα με χαρίσματα και ελαττώματα. Το ίδιο συμβαίνει και με τους Κληρικούς. Έτσι ήσαν και οι Αρχιεπίσκοποι Αθηνών αυτής της εποχής. Όλοι όμως προσέφεραν στην Εκκλησία μας. Ο καθένας με τον δικό του τρόπο και τις δυνάμεις του.
«Ελπίζω να είναι ωφέλιμη η συμβίωση»
Ερ.: Τι σημαίνει για την Εκκλησία της Ελλάδος και τον Μητροπολίτη Ηλείας «πρώτη φορά Αριστερά»; Πώς κρίνετε την «συμβίωση» της σημερινής κυβέρνησης με την Εκκλησία της Ελλάδος;
Απ.: Ἡ Ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν ξεχώρισε τους ανθρώπους, που ήθελαν να γίνουν Μέλη της, σε καθαρούς και μη καθαρούς, σε Έλληνες ή Ρωμαίους, Πάρθους, Μήδους και Ελαμίτες, όπως λέγει ο Ευαγγελιστής Λουκάς στις Πράξεις των Αποστόλων (Πράξεις Β 10-11). Δέχεται κάθε άνθρωπον, που αναγνωρίζει την Θεότητα του Ιησού Χριστού και το κήρυγμα του Ευαγγελίου του.
Ένα δεύτερο που θέλω να πω είναι, ότι η Εκκλησία μας ανεπτύχθη σε διάφορα Πολιτικά Περιβάλλοντα. Άρχισε στην Παλαιστίνη, που ήταν υπό Ρωμαϊκή κυριαρχία, μετεδόθη στις ελληνόφωνες περιοχές της Μ. Ασίας, της κυρίως Ελλάδος, στην Αλεξάνδρεια, σ’ αυτήν την Ρώμη. Επομένως απ’ αρχής βρέθηκε σε περιβάλλοντα όχι φιλικά. Εκτός των Εβραίων, σκληρά πολέμησαν την Εκκλησία οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες, όπως ξέρεις τα πρώτα τριακόσια χρόνια. Όμως επέζησε και εθριάμβευσε. Πάρα ταύτα, την εξουσία της Πολιτείας την έβλεπε πάντοτε ως όργανον του Θεού. Ο Κύριος μας είπε: «Απόδοτε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεώ, τω Θεώ». Η Αγία Γραφή δια του Αποστόλου Πέτρου παραγγέλλει:«Τον Βασιλέα τιμάται» (Α Πέτρου Β 17).
Και ο Απόστολος Παύλος θα μας πει: «Ου γαρ εστίν εξουσία ει μη από Θεού· ώστε ο αντιτασσόμενος την εξουσία τη του Θεού διαταγή ανθέστηκεν… Θέλεις δε μη φοβείσαι την εξουσίαν το αγαθόν ποίει και έξεις έπαινον εξ αυτής»(Ρωμαίους ΙΓ’1-10).
Δια τούτο πρέπει να προσθέσω και τα εξής:
Πρώτον: Κατά την Εκκλησία μας οι θλίψεις δυναμώνουν τον άνθρωπον και τον δραστηριοποιούν τόσον, ώστε ο Απόστολος Παύλος να λέγει· «όταν ασθενώ, τότε δυνατός ειμί» Και να διακηρύσσει· «ου μόνον δε αλλά και καυχώμεθα εν ταις θλίψεσι, ειδότες ότι η θλίψις υπομονή κατεργάζεται, η δε υπομονή δοκιμή, η δε δοκιμή ελπίδα, η δε ελπίς ου κατεσχύνει…» (Ρωμαίους Ε 4-5).
Και δεύτερον: Βεβαίως θα θέλαμε να έχουμε τους Άρχοντας της Πολιτείας φίλα προσκειμένους προς την Εκκλησία και συνεργάτας, ώστε και με άνεση να δουλεύουμε και να ενισχυόμεθα στο έργον μας. Διότι Εκκλησία είναι ο Λαός, και η Ορθοδοξία εργάζεται υπέρ του Λαού. Δια την μόρφωση των ανθρώπων, την ολοκλήρωσή τους, την απαλλαγή τους από τα πάθη και τα ελαττώματα. Η Εκκλησία μεταβάλει τους ανθρώπους από λύκους σε αρνιά, συμφιλιώνει τους ανθρώπους, τους κάνει αδελφούς, τους οδηγεί στην ευτυχία και στην χαρά, κατορθώνει δηλαδή αυτά, που επιδιώκει, πρέπει να επιδιώκει και κάθε Πολιτεία για τους Πολίτες της.
Μετά από αυτά τα εισαγωγικά, εύκολη είναι η απάντηση στο ερώτημα· «Πώς κρίνετε την συμβίωση αριστερής Πολιτείας και Ελληνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας». Δεδομένου μάλιστα, ότι η Αριστερά Πολιτική Παράταξις είναι αυτή που διακηρύσσει ότι όλα γίνονται δια τον Λαόν. Ελπίζω να είναι ωφέλιμη δι’ όλους μας.
«Είναι αδιανόητο»
Ερ.: Σεβασμιότατε, μητροπολίτες έχουν εκφράσει και στην Ιερά Σύνοδο την άποψή τους περί καταργήσεως της διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών, λόγω απουσίας καλών εκπαιδευτικών. Το σχόλιό σας.
Απ.: Λάθος και στην άποψη και στην αιτιολογία της. Το μάθημα των θρησκευτικών στα Σχολεία, κ. Ζαφειρίου, είναι Συνταγματική επιταγή. Γιατί τους μαθαίνει την πίστη των γονέων τους. Γιατί τους βοηθάει στην αυτοκυριαρχία και τους δίνει όραμα για την ζωή. Γιατί αποτελεί το κατ’ εξοχήν παιδευτικό μάθημα των μαθητών. Άλλωστε τούτο είναι Ευρωπαϊκή υποχρέωση. Σ’ όλον τον πολιτισμένον κόσμον στα Σχολεία διδάσκονται θρησκευτικά. Θα τα καταργήσουν οι Έλληνες, που τα μόνα αρχαιοελληνικά μνημεία που σώζονται είναι τα θρησκευτικά, όπως ο Παρθενώνας και στην Ηλεία ο Επικούρειος Απόλλωνας; Αδιανότητο.
Αλλά και η αιτιολογία είναι λανθασμένη. Διότι αν κάποια κεραμίδια του σπιτιού μας είναι χαλασμένα, δεν γκρεμίζουμε το σπίτι μας, αλλά διορθώνουμε τα χαλασμένα κεραμίδια. Το ίδιο πρέπει να συμβεί και στην περίπτωσή μας. Εάν κάποιοι εκπαιδευτικοί δεν κάνουν καλά την δουλειά τους, τους διορθώνουμε ή τους αδιόρθωτους τους αλλάζουμε, αλλά δεν τους καταργούμε. Λοιπόν:
Το μάθημα των θρησκευτικών είναι απαραίτητο στα Σχολεία και πρέπει να παραμείνει όπως είναι. Αν θέλεις για το θέμα τούτο μπορούμε να μιλήσουμε εν εκτάσει σε μια άλλη ευκαιρία.
Ερ.: Τα καταστήματα πλέον σε πολλές πόλεις θα είναι ανοικτά τις Κυριακές. Είναι άλλωστε και μνημονιακή επιταγή. Πώς το σχολιάζετε;
Απ.: Η Κυριακή αργία είναι εντολή του Θεού για την βοήθεια του ανθρώπου. Για να ξεκουράζεται ο άνθρωπος, να αναλαμβάνει δυνάμεις και να συνεχίζει τις δράσεις του στην ζωή του αποδοτικά, δοξάζοντας δια τούτο τον Θεόν. Βλέπετε ότι τούτο ζητούν όλοι οι εργαζόμενοι και οι Εμπορικοί Σύλλογοι. Η Εκκλησία είναι και θα είναι πάντοτε μαζί τους. Το ίδιο πρέπει και η Πολιτεία, αφού τους πολίτες εκπροσωπεί.
«Αλλαγή νοοτροπίας»
Ερ.: Σεβασμιότατε, ζούμε ένα «θερμό» καλοκαίρι πολιτικά. Πώς αποτιμάτε τις τελευταίες εξελίξεις στον τόπο; Πιστεύετε ότι σύντομα θα βρούμε τον βηματισμό μας μέσα στην Ευρώπη;
Απ.: Αν οι Ευρωπαίοι Άρχοντες και εμείς οι Έλληνες δεν αλλάξουμε νοοτροπία σκέψεως και τρόπον ζωής δεν πρόκειται να δροσιστούμε κανένα καλοκαίρι ούτε να ζεσταθούμε στους χειμώνες της ζωής μας. Εμείς οι Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ακολουθούντες τον Προφητάνακτα και Ψαλμωδόν Δαυΐδ, διακηρύσσουμε στα πανηγύρια μας, ψάλλοντες: «Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού». Αυτό επιβεβαιώνεται καθημερινά γύρω μας.
Ας το εφαρμόσουν Άρχοντες και Λαός και τότε μόνον θα δούμε αλλαγή.
Ερ.: Σύμφωνα με κάποια έρευνα τα περισσότερα νέα ζευγάρια στην Ελλάδα επιλέγουν να κάνουν πολιτικό γάμο. Πιστεύετε ότι αυτό είναι αποτέλεσμα μόνο της οικονομικής κρίσης ή μήπως δείχνει κι ένα ρήγμα στη σχέση της Εκκλησίας με την ελληνική κοινωνία;
Απ.: Δεν γνωρίζω σε ποια έρευνα αναφέρεστε κ. Ζαφειρίου. Όμως η δική μου έρευνα στην Ιερά Μητρόπολη Ηλείας έδειξε τα εξής δια το έτος 2013: Θρησκευτικοί Γάμοι 435 και Πολιτικοί Γάμοι 65
Πρέπει όμως να προσθέσω και τούτο: Πολλοί από τους συμπολίτες μας, που κάνουν πολιτικό γάμο, τον κάνουν δια κάποια ανάγκη, όπως, οι στρατιωτικοί και άλλοι υπάλληλοι για να αποκτήσουν μόρια και να πάρουν μετάθεση, οικονομικές προαγωγές κ.λ.π. . Όμως και μετά ταύτα κάνουν και τον θρησκευτικό γάμο. Λίγοι, πολλοί λίγοι Έλληνες, παραμένουν με τον πολιτικό γάμο.
Θέλω να σημειώσω και τούτο. Υπάρχουν και περιπτώσεις που δεν επιτρέπεται στα ζευγάρια να κάνουν θρησκευτικό γάμο, και όταν θέλουν και τον ζητούν, όπως: Τέταρτον γάμο, δεν επιτρέπει η Εκκλησία μας. Γάμο Ορθοδόξου με μη χριστιανόν δεν επιτρέπει η Εκκλησία μας.
Ακόμη δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην Ελλάδα ζουν εκατομμύρια μη Χριστιανοί αλλοδαποί, οι οποίοι με τον γάμο τους εδώ θέλουν να νομιμοποιήσουν την παραμονή τους. Αυτό όμως είναι φυσικό να αλλάξει το τοπίο των πολιτικών γάμων, που τα τελευταία χρόνια πράγματι έχουν αυξηθεί.
«Παρά την κρίση, ενισχύουμε»
Ερ.: Το κοινωνικό έργο της Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας, είναι Σεβασμιότατε αναμφισβήτητα σπουδαίο. Σε ποιο βαθμό η κρίση το έχει επηρεάσει;
Απ.: Το κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργον της Μητροπόλεώς μας συνεχίζεται στο μεγαλύτερό της μέρος χωρίς επηρεασμό από την κρίσιν. Δηλαδή· Τα μαθητικά και φοιτητικά μας Οικοτροφεία (εντός της Ηλείας (Σχολή Βυζαντινής Μουσικής και Αγιογραφίας, Αγία Φιλοθέη Πύργου, Απόστολος Παύλος Φραγκαβίλλας, Αγίου Νεκταρίου Αμαλιάδος και Αγίου Νικολάου Σπάτα) και εκτός: Πάτρα, Αθήνα και Θεσσαλονίκη) λειτουργούν κανονικά και πλήρως.
Οι Κατασκηνώσεις μας (Σκαφιδιάς και Λαμπείας) επίσης.
Η ηθική συμπαράστασίς μας προς τους συμπολίτες μας είναι αμέριστη και συνεχής.
Περιορίσαμε μόνον τα δύο (Πελοπίου και Βάρδας) από τα πέντε Γηροκομεία μας, αλλά στα υπόλοιπα τρία (Βασιλειάδα Λαστεΐκων, Γαστούνης και Βλαχερνών) περιθάλπομε άριστα πάνω από 250 γέρους και γερόντισσες, αλλά και άλλους ανήμπορους συνανθρώπους μας.
Επίσης έχουν κατά τι μειωθεί οι προσφορές μας του Γενικού Φιλοπτώχου και των Ενοριακών Φιλοπτώχων Ταμείων. Όμως καθημερινώς ενισχύομε πολλούς συνανθρώπους μας σε τρόφιμα, φάρμακα, καταβολή ενοικίων, πληρωμές ΔΕΗ κ.λ.π.
Ερ.: Πότε εκτιμάτε ότι θα ολοκληρωθούν οι εργασίες αποκατάστασης του Ιερού Μητροπολιτικού ναού Αγίου Νικολάου;
Απ.: Η συμφωνία είναι το έργον να παραδοθεί μέχρι το τέλος του 2015. Οι εργασίες προχωρούν καλά και ελπίζω, ότι θα ολοκληρωθεί στον χρόνο του.
Ερ.: Εκκλησιάζονται οι νέοι στην Ηλεία; Είστε ικανοποιημένος από την παρουσία τους στους ιερούς ναούς μας;
Απ.: Οι νέοι μας, δηλαδή οι έφηβοι των 18-25 ετών, πάντοτε είναι σκεπτικοί ως προς τις εκδηλώσεις τους. Το ίδιο και προς τις θρησκευτικές τους, όπως είναι ο Εκκλησιασμός. Άλλωστε ακολουθούν σ’ αυτό τους μεγαλύτερους στην ηλικία. Οι νέοι μας πιστεύουν και ας μη εκδηλώνονται.
Όμως στην Ηλεία έχομε εκκλησιασμό πολλών νέων. Είναι οι χιλιάδες νέοι όλων των τύπων και Κατηχητικών μας Σχολείων: Κατωτέρων, (Δημοτικού), Μέσου (Γυμνασίου) και Ανωτέρου (Λυκείου).
Έχουμε και χιλιάδες νέους – Μαθητάς των Σχολείων που κατά διαστήματα εκκλησιάζονται ομαδικά.
Μάλιστα πάρα πολλές φορές στις Μαθητικές Λειτουργίες λειτουργώ εγώ ή ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ωλένης κ.κ. Αθανάσιος ή κάποιος από τους τρεις Ιεροκήρυκάς μας.
Γιατί πρέπει να ειπώ ότι εμείς εδώ έχομε άριστη συνεργασία με τις Διεθύνσεις της Εκπαιδεύσεως και με όλους τους Εκπαιδευτικούς. Όπως και με τα Τμήματα των ΤΕΙ Πύργου και Αμαλιάδος.
«Γιατί ζητώ τιτουλάριο»
Ερ.: Θα ζητήσετε από την Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος τιτουλάριο επίσκοπο; Και αν ναι ποιος είναι ο λόγος;
Απ.: Βεβαίως Ναι, και το κάνω γραπτά και προφορικά κάθε χρόνο. Οι λόγοι είναι πολλοί. Αναφέρω μερικούς.
1. Η Μητρόπολή μας έχει πολλά και άξια στελέχη. Αυτά τα στελέχη εργάζονται χρόνια, έχουν αποδείξει τις ποιμαντικές τους ικανότητες, (έχουν μεταπτυχιακά και ένα μάλιστα προ εξαμήνου έλαβε και Διδακτορικό) και πρέπει οι άξιοι να αμείβονται, δια να δραστηριοποιούνται ποιο πολύ και από υψηλότερες θέσεις. Λέγει η Αγία Γραφή· «άξιος ο εργάτης του μισθού αυτού» (Α’ Τιμοθέου Ε 18).
2. Στη Μητρόπολή μας (με 220 ενορίες), έχουμε πολλούς εορτάζοντες ναούς την αυτήν ημέρα, όπως Αγίου Νικολάου, Αγίου Γεωργίου, Αγίου Δημητρίου, Παναγίας κ.λ.π. Όλες οι ενορίες θέλουν στο πανηγύρι τους Επίσκοπον. Είμαι εγώ, είναι και ο Θεοφιλέστατος Ωλένης. Δεν επαρκούν. Ωφέλιμο δεν είναι να έχουμε και ένα τρίτον Επίσκοπον στην Μητρόπολή μας;
3. Οι χριστιανοί μας θέλουν επίσης στα Μυστήρια των γάμων ή των βαπτίσεων των παιδιών τους ή σε άλλες Ακολουθίες Επίσκοπο. Ο Τιτουλάριος Επίσκοπος θα μας βοηθήσει και εις τούτο.
Να τονίσω και τούτο. Το θέμα των Τιτουλαρίων Επισκόπων δεν θέλει νομοθετική ρύθμιση. Ούτε καν κάποια Κυβερνητική απόφαση. Είναι καθαρά θέμα της Εκκλησίας της Ελλάδος.
