Πώς θα στηρίξουμε τις τραυματισμένες ψυχές τους?
Αυτές τις μέρες που ο άδικος αυτός πόλεμος έχει μεταφερθεί στα σαλόνια των σπιτιών μας, έχουμε αντιληφθεί ότι μπορεί να έχουμε και εμείς τραυματίες μέσα από την οικογένειά μας; Το ίδιο το παιδί μας; Ας είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί οι γονείς σε ότι βλέπουν και ότι ακούν και μάλιστα μπροστά στα παιδιά τους.
Τι πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα; Τι πρέπει να κάνουμε και τι πει να πούμε τώρα; Ας θυμηθούμε ότι είναι καλό, κατ΄ εξοχήν εμείς οι μεγάλοι, να είμαστε ψυχολογικά προετοιμασμένοι και έτοιμοι απέναντι στα γεγονότα που αντιμετωπίζει σήμερα όλος ο κόσμος με καλπάζοντα ρυθμό. Γι αυτό είναι σκόπιμο να βγούμε για λίγο από τη ρουτίνα της δουλειάς και να έρθουμε σε περισυλλογή. Βοηθούν σ΄αυτό οι συζητήσεις με δικά μας πρόσωπα και μάλιστα με το σύντροφό μας.
Έπειτα βοηθάει τους νέους το να δημιουργήσουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, ένα υποστηρικτικό κλίμα, όπου τα παιδιά να αισθάνονται ότι μπορούν να κάνουν άφοβα ερωτήσεις και να παίρνουν ειλικρινείς και πειστικές απαντήσεις. Να καταλάβουμε ότι τα παιδιά χρειάζονται ειλικρινείς απαντήσεις και πληροφόρηση, ακόμη και για δύσκολα θέματα. Ας πούμε για τα αίτια του πολέμου και κάθε πολέμου, που άλλωστε αντανακλούν τις διεργασίες μια παγκόσμιας κοινωνίας, αλλά και μιας καθημερινής μικρο-κοινωνίας. Πρέπει να χρησιμοποιούμε απλοποιημένο λεξιλόγιο κατανοητό για την ηλικία και την ωριμότητα του παιδιού.
Μπορεί να χρειαστεί να πούμε στο παιδί τα ίδια πράγματα πολλές φορές, επειδή ξαναρωτάει και αυτό μπορεί να γίνεται για λόγους καθησύχασης περισσότερο παρά κατανόησης του περιεχομένου. Είναι επιτακτική ανάγκη να γνωρίζουν οι γονείς, τι βλέπουν τα παιδιά στην τηλεόραση. Αν αυτό μέχρι τώρα μας διέφευγε, είναι αφορμή να βάλουμε μια τάξη στην αναρχία αυτή που μπορεί να δημιουργήσει μεγάλη αναστάτωση στην ψυχή του παιδιού. Είναι γνωστό ότι επαναλαμβανόμενη έκθεση σε εικόνες βίας και φρίκης, μπορεί να έχουν μακροχρόνιες συναισθηματικές συνέπειες στα παιδιά, αλλά και προβλήματα στην καθημερινή συμπεριφορά τους, ακόμη και στην απόδοσή τους στο σχολείο.
Σίγουρα πρέπει να καθησυχάζουμε τα παιδιά αλλά όχι και να δίνουμε εξωπραγματικέςδιαβεβαιώσεις. Είναι ανάγκη το παιδί να μυείται προοδευτικά στα μυστικά και τις δυσκολίες της ζωής, αλλά πάντοτε σταδιακά και με την καθοδήγηση και συμπαράσταση του γονιού του. Μπορούμε βέβαια να πούμε ότι υπάρχει ασφάλεια στο σπίτι τους και στη χώρα μας, αλλά όχι και πως τίποτε κακό δεν πρόκειται να συμβεί γενικά ή ότι κανείς δεν πρόκειται να πάθει κάτι… Τέτοιες διαβεβαιώσεις μάλλον ανασφάλεια δημιουργούν παρά καθησυχασμό.
Ας βρούμε τρόπους (ιδίως οι εκπαιδευτικοί μας) να εκφραστούν τα παιδιά μας, μέσα από συζητήσεις, εκθέσεις ή ζωγραφιές, ακόμη και αντιπολεμικές εκδηλώσεις. Ιδιαίτερα σε στιγμές αβεβαιότητας και έντασης μπορούμε να είμαστε πιο κοντά στα παιδιά και να τα βοηθήσουμε να συνεχίσουν ανεμπόδιστα το πρόγραμμα και τις δραστηριότητές τους. Παιδιά με προηγούμενα ψυχολογικά τραύματα και απώλειες αγαπημένων προσώπων, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε πολεμικά νέα και φόβους τρομοκρατικών χτυπημάτων και πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή. Επίσης παιδιά που οι γονείς τους μπορεί να είναι στο εξωτερικό ή σε στρατιωτικές αποστολές. Εδώ καλό είναι πάρουμε και τη γνώμη κάποιου ειδικού, από κοντά, αφού μπορεί να χρειαστεί να συζητήσει και με το παιδί μας.
Τέλος και πέρα από όλα αυτά, δεν είναι δυνατόν εμείς να πάρουμε προσωπικά την ευθύνη για όλη την παγκόσμια αναταραχή! Εδώ σίγουρα βοηθάει η πίστη μας στο Θεό και μάλιστα το μήνυμα προς τα παιδιά μας, ότι τίποτε δεν πρόκειται τελικά να ξεφύγει από τον έλεγχο του Θεού. Είμαστε ασφαλείς στα χέρια Του, αρκεί εμείς να προσπαθούμε να είμαστε συνεπείς στα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις μας προς Αυτόν.
*π. Αντώνιος Στυλιανάκης
Παιδοψυχίατρος
Ψυχοθεραπευτής παιδιών και νέων
Θεσσαλονίκη, 10-4-2003
-250x180.jpg)
