ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Ένα νέο τοπίο διαμορφώνεται στο ασφαλιστικό σύστημα, καθώς η κυβέρνηση προχωρά σε αναθεώρηση του μοντέλου επαγγελματικής ασφάλισης, επικουρικών και εφάπαξ, την ώρα που 380.000 συνταξιούχοι αναμένουν την καταβολή των αναδρομικών που τους οφείλονται από κρατήσεις ΕΑΣ και προσωπική διαφορά.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
News: Σε φάση ριζικής μεταρρύθμισης το ασφαλιστικό
Οι αλλαγές κινούνται σε δύο βασικούς άξονες: την ενίσχυση της κεφαλαιοποιητικής ασφάλισης μέσω των ΤΕΑ (Ταμεία Επαγγελματικής Ανάπτυξης) και τη σταδιακή εκκαθάριση των οφειλών προς τους συνταξιούχους, με προτεραιότητα σε όσους δεν έχουν προσφύγει δικαστικά.
Ανατροπές στα ΤΕΑ και νέο πλαίσιο λειτουργίας
Το υπουργείο Εργασίας, σε συνεργασία με την ΕΛΕΤΕΑ και την Τράπεζα της Ελλάδος, ετοιμάζει ριζική αναμόρφωση του Ν. 5078/2023.
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Κοινωνικής Ασφάλισης, Κωνσταντίνο Τσαγκαρόπουλο, βασικοί στόχοι της μεταρρύθμισης είναι:
-
Η μείωση της επιβάρυνσης του κρατικού προϋπολογισμού για συνταξιοδοτικές δαπάνες.
-
Η αύξηση των εισοδημάτων των εργαζομένων μετά τη συνταξιοδότηση.
-
Η αξιοποίηση των εισφορών ως εργαλείο χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας.
Το νέο πλαίσιο προβλέπει μείωση του ελάχιστου αριθμού μελών για την ίδρυση ΤΕΑ, ώστε να μπορούν περισσότερες επιχειρήσεις –ακόμα και μικρομεσαίες– να εντάξουν εργαζόμενους σε επικουρικά προγράμματα επαγγελματικής ασφάλισης.
Παράλληλα, θα ενισχυθούν τα πολυεργοδοτικά ταμεία, ενώ σχεδιάζονται και φορολογικά κίνητρα (π.χ. μείωση εισφορών και φόρου εφάπαξ) για να αυξηθεί η συμμετοχή εργαζομένων και εργοδοτών.
Επικουρικές και εφάπαξ: Το νέο καθεστώς
Στο επίκεντρο των αλλαγών βρίσκεται η φορητότητα των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων. Με βάση τα σχέδια της κυβέρνησης, κάθε εργαζόμενος θα μπορεί να μεταφέρει τις εισφορές του από ένα ΤΕΑ σε άλλο ή σε ασφαλιστική εταιρεία, χωρίς απώλειες.
Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ένας υπάλληλος που αλλάζει εργοδότη θα μπορεί να συνεχίσει το επικουρικό του πρόγραμμα σε νέο φορέα, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την αποδοτικότητα.
Επιπλέον, καταργείται η ανάγκη εποπτικής έγκρισης για βασικές πράξεις (όπως αλλαγή επωνυμίας ή προσθήκη νέων πηγών χρηματοδότησης), απλοποιώντας έτσι τη λειτουργία των ΤΕΑ.
Αναδρομικά: Τι θα πληρωθεί μέχρι Αύγουστο 2025
Σύμφωνα με πληροφορίες του vimaorthodoxias.gr το οικονομικό επιτελείο εξετάζει fast track καταβολές σε περίπου 380.000 συνταξιούχους, με μέγιστο ποσό έως 3.751 ευρώ, για τις εξής περιπτώσεις:
-
Κρατήσεις ΕΑΣ (Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων) που κρίθηκαν αντισυνταγματικές.
-
Προσωπική διαφορά που καταβλήθηκε χωρίς συμψηφισμό με αυξήσεις μετά το 2023.
-
Καθυστερήσεις επικουρικών και εφάπαξ που δεν καταβλήθηκαν εντός εύλογου χρόνου.
Η πληρωμή αναμένεται σε δύο κύματα, με πρώτο το διάστημα Μάιος – Ιούλιος 2025, και δεύτερο τον Αύγουστο. Το πλάνο αφορά αρχικά συνταξιούχους του Δημοσίου και ΙΚΑ και έπειτα τους υπόλοιπους ασφαλισμένους.
Πίνακας: Μέσα ποσά αναδρομικών ανά Ταμείο
Ταμείο | Ποσό Αναδρομικών (€) |
---|---|
Δημόσιο | 3.200 € |
ΙΚΑ | 2.500 € |
ΟΑΕΕ | 2.900 € |
ΝΑΤ | 3.100 € |
ΤΣΑΥ | 3.400 € |
ΤΣΜΕΔΕ | 3.600 € |
ΤΑΝ | 2.800 € |
ΤΥΔΚΥ | 3.000 € |
ΕΑΣ: Πότε θα επιστραφεί – Τι ζητούν οι συνταξιούχοι
Η ΕΑΣ αποτέλεσε για χρόνια τη βασική πηγή παρακράτησης σε κύριες συντάξεις. Οι δικαστικές αποφάσεις του ΣτΕ (2015 και 2020) έκριναν τις κρατήσεις αντισυνταγματικές, ωστόσο το Δημόσιο επέλεξε στοχευμένες επιστροφές.
Πλέον, σύμφωνα με νέες πληροφορίες, εξετάζεται αυτόματη καταβολή ΕΑΣ για όσους δεν έχουν κάνει προσφυγές, μέσω συμψηφισμού ή εφάπαξ καταβολής. Το μέτρο θα μειώσει τις προσφυγές και θα περιορίσει τη δαπάνη μέσω στοχευμένων πληρωμών.
Η κατάργηση της ΕΑΣ σε όλες τις συντάξεις που δεν δικαιολογείται βάσει νόμου, είναι βασικό αίτημα του ΕΝΔΙΣΥ και άλλων φορέων, οι οποίοι ζητούν συνολική συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ΣτΕ.
Προσωπική διαφορά: Προς σταδιακή κατάργηση μετά το 2025
Το μεγαλύτερο «αγκάθι» στην ασφαλιστική εξίσωση είναι η προσωπική διαφορά, που κρατά καθηλωμένες τις συντάξεις περίπου 850.000 δικαιούχων.
Το υπουργείο Εργασίας εξετάζει δύο σενάρια:
-
Μείωση της προσωπικής διαφοράς σταδιακά από το 2026, ώστε να μπορούν οι συνταξιούχοι να λαμβάνουν αυξήσεις.
-
Πάγωμα της διαφοράς, με πρόβλεψη για μηδενισμό της μετά από 3 αυξήσεις (δηλαδή γύρω στο 2028).
Παράλληλα, σχεδιάζεται νέα φόρμουλα αναπροσαρμογής των προσωπικών διαφορών με βάση τον πληθωρισμό και την πορεία του ΑΕΠ.
Μάχη σε δύο μέτωπα
Η κυβέρνηση καλείται να κινηθεί ταυτόχρονα σε δύο επίπεδα: την αναμόρφωση του ασφαλιστικού μέσω ενίσχυσης των ΤΕΑ και τη δικαίωση εκατοντάδων χιλιάδων συνταξιούχων που περιμένουν εδώ και χρόνια την απόδοση των δικαιωμάτων τους.
Η επιτυχία της στρατηγικής θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα των πληρωμών, τη θεσμική ενίσχυση των ΤΕΑ και τη διατήρηση της εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στο κράτος και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.