ΥΠΑΑΤ: Σε κατάσταση έκτακτης εγρήγορσης βρίσκεται η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, καθώς επιβεβαιώθηκαν κρούσματα Καταρροϊκού Πυρετού (Κ.Π.) σε όλες σχεδόν τις Περιφερειακές Ενότητες: Ξάνθης, Δράμας, Καβάλας, Έβρου και Ροδόπης. Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή αυστηρά μέτρα περιορισμού και επιτήρησης, οριοθετώντας τρεις ζώνες ασφαλείας γύρω από τις μολυσμένες εκτροφές – ελέγχου (20 χλμ.), προστασίας (100 χλμ.) και επιτήρησης (150 χλμ.).
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Σύμφωνα με το επίσημο δελτίο της ΔΑΟΚ, ο Καταρροϊκός Πυρετός δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο, ωστόσο προκαλεί σοβαρές απώλειες στο ζωικό κεφάλαιο, κυρίως στα πρόβατα και σπανιότερα στα βοοειδή και τις αίγες.
Ο ιός μεταδίδεται μέσω εντόμων, κυρίως κουνουπιών του γένους Culicoides, και εμφανίζει αυξημένη δραστηριότητα κατά τη δύση του ηλίου, γι’ αυτό και συνιστάται οι εκτροφές να παραμένουν κλειστές τις νυχτερινές ώρες.
Συμπτώματα και ποσοστά θνησιμότητας
Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό άνω των 40,5°C, σιαλόρροια, ρινικές και οφθαλμικές εκκρίσεις, οίδημα προσώπου, χειλιών και γλώσσας, χωλότητα και μερικές φορές αποβολές ή θάνατο. Η θνησιμότητα κυμαίνεται μεταξύ 2% και 30%, ενώ αρκετά ζώα αναρρώνουν με έγκαιρη αντιμετώπιση. Οι κτηνοτρόφοι που εντοπίζουν ύποπτα περιστατικά καλούνται να ειδοποιούν αμέσως τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω διασπορά.
Τα μέτρα που εφαρμόζονται
Η ΔΑΟΚ έχει προχωρήσει σε καταγραφή όλων των εκτροφών ευαίσθητων ειδών και σε εντατικοποιημένους ελέγχους με δειγματοληψίες αίματος, ενώ οι μετακινήσεις ζώων επιτρέπονται μόνο με ειδικές άδειες και σε περιπτώσεις άμεσης σφαγής. Παράλληλα, οι παραγωγοί υποχρεούνται να πραγματοποιούν τακτικούς ψεκασμούς με εντομοαπωθητικά στα ζώα, στους στάβλους και στον περιβάλλοντα χώρο, ενώ συστήνεται ο προληπτικός εμβολιασμός των αιγοπροβάτων με αδρανοποιημένα εμβόλια, σε συνεννόηση με τον ιδιώτη κτηνίατρο.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στη διαχείριση νεκρών ζώων. Απαγορεύεται αυστηρά η απόρριψη στο περιβάλλον, καθώς προβλέπεται καύση σε αδειοδοτημένες μονάδες αποτέφρωσης ή ενταφιασμός σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Η Ελληνική Κτηνιατρική Υπηρεσία έχει επισημάνει ότι η αμέλεια στην ορθή ταφή ή καύση ενδέχεται να επιδεινώσει την εξάπλωση της νόσου.
Ο Καταρροϊκός Πυρετός ως πλήγμα για την κτηνοτροφία
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) δήλωσε πως οι νέες εστίες της νόσου προκαλούν ανησυχία, ειδικά σε περιοχές με εκτροφές αυτόχθονων φυλών. Ο ΣΕΚ κατήγγειλε παράλληλα σοβαρές παραλείψεις στο Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων στα Γιαννιτσά, όπου θανατώθηκαν πρόβατα σπάνιας αυτόχθονης φυλής Πελαγονίας χωρίς να διατηρηθεί δείγμα DNA.
Η πράξη αυτή χαρακτηρίστηκε ως ανεπανόρθωτη απώλεια για τη βιοποικιλότητα και αντίθετη προς τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό Ζωονόσων της Ε.Ε., που ορίζει ότι οι σπάνιες και αυτόχθονες φυλές δεν πρέπει να θανατώνονται χωρίς τεκμηρίωση ή διατήρηση γενετικού υλικού. Ο ΣΕΚ ζητά απαντήσεις από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, σχετικά με το ποιος έδωσε την εντολή και ποια μέτρα θα ληφθούν για να αποφευχθεί επανάληψη τέτοιων φαινομένων.
Το «φιάσκο» του Μέτρου 5.2 και η αγωνία των παραγωγών
Επιπλέον, ο ΣΕΚ θέτει ζήτημα για το Μέτρο 5.2 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, που προβλέπει αντικατάσταση ζωικού κεφαλαίου μετά από φυσικές καταστροφές ή ασθένειες, υπογραμμίζοντας ότι παραμένει σε εκκρεμότητα. Αν και το Υπουργείο υποστηρίζει πως το μέτρο είναι ενεργό, ο ΕΛΓΑ ενημερώνει τους παραγωγούς ότι δεν μπορεί να ενεργοποιηθεί, καθώς θα θεωρηθεί «διπλή αποζημίωση» για τα ίδια ζώα. Μέχρι σήμερα, καμία σαφής οδηγία δεν έχει εκδοθεί, προκαλώντας αγανάκτηση στους κτηνοτρόφους.
7 SOS για τους Κτηνοτρόφους
- Αναφορά ύποπτων συμπτωμάτων άμεσα στην τοπική Κτηνιατρική Υπηρεσία.
- Τακτικοί ψεκασμοί με εντομοαπωθητικά και εντομοκτόνα σε ζώα και στάβλους.
- Αποφυγή μετακινήσεων ζώων χωρίς άδεια και απογευματινές ώρες λόγω εντόμων.
- Προληπτικός εμβολιασμός αιγοπροβάτων σε συνεργασία με κτηνίατρο.
- Απαγόρευση απόρριψης νεκρών ζώων στο περιβάλλον – μόνο ενταφιασμός ή καύση.
- Καθημερινός έλεγχος θερμοκρασίας και συμπεριφοράς των ζώων.
- Συνεχής ενημέρωση από επίσημες πηγές, όπως το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ο ΕΛΓΑ, για τα νέα μέτρα και τις αποζημιώσεις.
Οι ΔΑΟΚ όλων των Περιφερειακών Ενοτήτων βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με το Υπουργείο και την Περιφέρεια, εφαρμόζοντας σχέδιο επιτήρησης και ενημέρωσης των κτηνοτρόφων. Στην Π.Ε. Έβρου, κινητές ομάδες του ΥΠΑΑΤ διενεργούν ελέγχους και εξετάζεται η ενεργοποίηση προγράμματος εντομολογικής παρακολούθησης με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Καταρροϊκός Πυρετός εξελίσσεται σε μεγάλη δοκιμασία για την ελληνική κτηνοτροφία, αναδεικνύοντας την ανάγκη άμεσου συντονισμού όλων των φορέων και ουσιαστικής στήριξης των παραγωγών. Η επόμενη περίοδος θα είναι κρίσιμη, καθώς οι αποφάσεις που θα ληφθούν τώρα θα καθορίσουν την ανθεκτικότητα του πρωτογενούς τομέα απέναντι σε ζωονόσους και φυσικές καταστροφές.