ΟΠΕΚΕΠΕ: Κρίσιμο έτος για τις αγοραπωλησίες, πριν τη λήξη της ιστορικότητας – Αναλυτικά οι προγραμματισμένες πληρωμές επιδοτήσεων και αποζημιώσεων-Η τελευταία “καλή” χρονιά για τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
News: Το 2025 αποτελεί σταθμό για την αγροτική πολιτική στην Ελλάδα, καθώς είναι η τελευταία χρονιά που τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης διατηρούν την ιστορικότητά τους, σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Πρόκειται για ένα έτος-ευκαιρία για όσους ενδιαφέρονται να πωλήσουν δικαιώματα, καθώς πέραν της ιστορικότητας, προβλέπεται και μπόνους 10%-15% στην αξία τους, λόγω της αύξησης του σχετικού προϋπολογισμού από 829 εκατ. ευρώ σε 956 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με πληροφορίες στο vimaorthodoxias.gr, η αγορά δικαιωμάτων έχει κινηθεί ανοδικά, καθώς πολλοί παραγωγοί αποχωρούν από το επάγγελμα ή ενοποιούν εκμεταλλεύσεις για να πετύχουν καλύτερη αξιοποίηση των ενισχύσεων.
Μεταβατικά στάδια έως το 2027 και μετά;
Το 2025 είναι το προτελευταίο βήμα σύγκλισης, όπου κάθε δικαίωμα αποκτά αξία ίση με το 75% της μέσης περιφερειακής αξίας. Το 2026 θα είναι το τελικό έτος σύγκλισης, με όλα τα δικαιώματα να εξισώνονται πλήρως (100%), ενώ το 2027 θα εφαρμοστεί η αύξηση προϋπολογισμού της βασικής ενίσχυσης, με μέσες αξίες ανά τύπο έκτασης:
• Αροτραίες: 26,7 €/στρέμμα
• Δενδρώδεις: 32,3 €/στρέμμα
• Βοσκοτόπια: 18,5 €/στρέμμα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο κατάργησης των δικαιωμάτων στην επόμενη προγραμματική περίοδο. Το μέτρο θεωρείται αναχρονιστικό και γραφειοκρατικό, αν και παραμένει χρήσιμο εργαλείο σε μικρές χώρες όπως η Ελλάδα.
Το φαινόμενο της μη ενεργοποίησης
Το 2024, 8,5% των δικαιωμάτων δεν ενεργοποιήθηκαν λόγω έλλειψης επιλέξιμων εκτάσεων. Όταν δεν ενεργοποιούνται για δύο συνεχόμενα έτη, επιστρέφουν στο Εθνικό Απόθεμα, όπου η αξία τους ορίζεται στη μέση περιφερειακή τιμή. Αυτό καθιστά αναγκαίο για τους παραγωγούς να εξασφαλίζουν συμβόλαια εκμίσθωσης εκτάσεων έγκαιρα, ώστε να μην απολέσουν τις ενισχύσεις.
Τι πληρώνει ο ΟΠΕΚΕΠΕ και ο ΕΛΓΑ έως τον Αύγουστο 2025
Η περίοδος Μαΐου – Αυγούστου είναι κρίσιμη για την καταβολή ενισχύσεων και αποζημιώσεων.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το πρόγραμμα πληρωμών περιλαμβάνει:
Μάιος – Ιούνιος:
• Υπόλοιπα οικολογικών σχημάτων
• Συνδεδεμένες ενισχύσεις σε ζωικές (αιγοπρόβειο, βοοτροφία) και φυτικές καλλιέργειες (ψυχανθή, σκληρό σιτάρι κ.ά.)
• Πληρωμές για βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία
Ιούλιος – Αύγουστος:
• Πληρωμές για Νέους Αγρότες και Σχέδια Βελτίωσης
• Συμπληρωματικές ενισχύσεις ειδικών μέτρων αγροτικής ανάπτυξης
• Ειδικές πληρωμές σε νησιωτικές και ορεινές περιοχές
ΕΛΓΑ:
• Έως τα τέλη Ιουλίου αναμένονται αποζημιώσεις για ζημιές από παγετό, πλημμύρες και ασθένειες σε αμπελώνες και δενδρώδεις καλλιέργειες
• Προκαταβολές για ζημιές του 2025 σε οπωροφόρα και βαμβάκι
Μια μεταβατική φάση που κρίνει το μέλλον
Η φετινή χρονιά είναι καθοριστική όχι μόνο για το παρόν, αλλά και για το μέλλον των αγροτικών ενισχύσεων. Όσοι επιθυμούν να κεφαλαιοποιήσουν τη σπανιότητα και το μπόνους των δικαιωμάτων, καλούνται να κινηθούν άμεσα. Η πιθανή κατάργησή τους μετά το 2027 φέρνει ανατροπές και απαιτεί προσαρμογή στα νέα δεδομένα.
Για πολλούς παραγωγούς, το 2025 θα κρίνει αν θα συνεχίσουν να ενισχύονται ή αν θα περάσουν σε νέο καθεστώς χωρίς δικαιώματα. Το μόνο βέβαιο είναι πως η ενημέρωση και η έγκαιρη δράση θα καθορίσουν το αποτέλεσμα.