ΟΠΕΚΕΠΕ: Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μείωση του ελληνικού προϋπολογισμού της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) μετά το 2027 κατά 20% προκαλεί ήδη ισχυρές αντιδράσεις.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Το όριο στα 24 ευρώ ανά στρέμμα για τη βασική ενίσχυση «κλειδώνει» ένα πλαίσιο που θα πιέσει ιδιαίτερα τους μικρομεσαίους παραγωγούς.
Παράλληλα, η επικαιρότητα της υπαίθρου δεν περιορίζεται μόνο στο μεσοπρόθεσμο ορίζοντα: τις επόμενες 30 ημέρες αναμένονται κρίσιμες πληρωμές από τον ΟΠΕΚΕΠΕκαι τον ΕΛΓΑ, που θα δώσουν σημαντική ανάσα στους αγρότες και κτηνοτρόφους.
Μειωμένος προϋπολογισμός – νέοι κανόνες για την Ελλάδα
Η Κομισιόν όρισε τον ετήσιο εξασφαλισμένο προϋπολογισμό της Ελλάδας στα 2,09 δισ. ευρώ για την περίοδο 2023–2027, μειωμένο από τα 2,63 δισ. ευρώ της τρέχουσας περιόδου. Η μείωση 20% σημαίνει ότι οι ενισχύσεις θα συνεχίσουν μεν να καταβάλλονται, αλλά σε πιο περιορισμένο πλαίσιο.
Υποχρεωτικά θα χρηματοδοτηθούν:
• η φθίνουσα εισοδηματική ενίσχυση (νέο «τσεκ»),
• οι συνδεδεμένες ενισχύσεις,
• η ειδική ενίσχυση βάμβακος,
• και η στήριξη μικρών εκμεταλλεύσεων έως 3.000 ευρώ.
Για αυτά, απαγορεύεται η εθνική συγχρηματοδότηση. Αντίθετα, σε δράσεις όπως η εξισωτική αποζημίωση, τα γεωργοπεριβαλλοντικά προγράμματα, οι επενδύσεις και οι ενισχύσεις για νέους αγρότες, θα απαιτείται εθνική συμμετοχή τουλάχιστον 30%.
Ακόμη πιο αυστηρό είναι το πλαίσιο για τοπικές παρεμβάσεις (LEADER, νησιά Αιγαίου, εξόχως απόκεντρες περιοχές), όπου η συγχρηματοδότηση μπορεί να φτάσει και το 60%.
ΑΓΡΟΤΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ: Το όριο των 24 ευρώ στο τσεκ
Η Κομισιόν προτείνει πλαφόν στη μέση εισοδηματική στήριξη από 13 έως 24 ευρώ ανά στρέμμα. Αυτό αποσκοπεί να μειώσει τις διαφορές ανάμεσα στα κράτη-μέλη, αλλά για την Ελλάδα σημαίνει περιορισμό των δυνατοτήτων αύξησης της βασικής ενίσχυσης.
Αν και χώρες που λαμβάνουν κάτω από το 90% του ευρωπαϊκού μέσου όρου θα έχουν πρόσθετη ενίσχυση, η συνολική εικόνα δείχνει απώλειες για τους Έλληνες παραγωγούς, ειδικά σε κλάδους που εξαρτώνται από την άμεση στήριξη.
Αποθεματικό κρίσης – αλλαγή ρόλου
Η Κομισιόν διπλασίασε το Αποθεματικό Κρίσης στα 900 εκατ. ευρώ ετησίως, αλλά με νέα φιλοσοφία: δεν θα καλύπτει πλέον φυσικές καταστροφές ή ζωονόσους, αλλά μόνο κινδύνους αγοράς. Αυτό σημαίνει ότι σε περιπτώσεις όπως οι πρόσφατες καταστροφές από παγετούς ή πλημμύρες, το βάρος θα πέφτει αποκλειστικά στον ΕΛΓΑ και τα εθνικά αποθεματικά.
Οι πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ τις επόμενες 30 ημέρες
Σύμφωνα με αρμόδια στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει προγραμματίσει:
• Την πρώτη δόση εξισωτικής αποζημίωσης 2025, ύψους περίπου 110 εκατ. ευρώ, με στόχο την καταβολή της έως τις 5 Οκτωβρίου.
• Συνδεδεμένες ενισχύσεις σε ζωική παραγωγή (αιγοπροβατοτροφία και βόειο κρέας) και φυτική παραγωγή (όσπρια, πρωτεϊνούχα φυτά), με προϋπολογισμό άνω των 70 εκατ. ευρώ, εντός του τελευταίου δεκαημέρου Σεπτεμβρίου.
• Εκκαθαρίσεις παλαιότερων ενισχύσεων από οικολογικά σχήματα και μικρότερες δράσεις, που θα καλύψουν περίπου 20 εκατ. ευρώ.
Οι πληρωμές αυτές θα κατευθυνθούν σε δεκάδες χιλιάδες δικαιούχους, διασφαλίζοντας ρευστότητα ενόψει της φθινοπωρινής σποράς.
Οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ
Ο ΕΛΓΑ ανακοίνωσε ότι εντός του Οκτωβρίου θα καταβάλει:
• Αποζημιώσεις παγετού για δενδροκαλλιέργειες (ροδάκινα, αχλάδια, κεράσια) σε Μακεδονία και Θεσσαλία, συνολικού ύψους περίπου 35 εκατ. ευρώ.
• Αποζημιώσεις χαλαζιού για ζημιές του καλοκαιριού σε αμπέλια και βαμβάκι, που υπολογίζονται σε 25 εκατ. ευρώ.
• Μικρότερα ποσά για ζωικό κεφάλαιο, σε περιπτώσεις θανάτων λόγω ζωονόσων, που φτάνουν τα 3 εκατ. ευρώ.
Συνολικά, πάνω από 60 εκατ. ευρώ θα δοθούν μέσα στις επόμενες 30 ημέρες, ανακουφίζοντας χιλιάδες αγροτικές οικογένειες.
Αγρότες σε αβεβαιότητα για το μέλλον
Η συνδυασμένη εικόνα προκαλεί ανησυχία. Από τη μία, οι επικείμενες πληρωμές δημιουργούν πρόσκαιρη ανακούφιση. Από την άλλη, η μείωση του προϋπολογισμού της ΚΑΠ και το αυστηρότερο πλαίσιο συγχρηματοδότησης δημιουργούν προοπτική μεγαλύτερων βαρών για την επόμενη περίοδο.
Ο πρόεδρος αγροτικού συνεταιρισμού της Θεσσαλίας δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Οι πληρωμές ΟΠΕΚΕΠΕ και ΕΛΓΑ μάς δίνουν ανάσα για να συνεχίσουμε, αλλά το μέλλον μετά το 2027 φαντάζει ζοφερό. Αν δεν υπάρξει εθνική στρατηγική, ο πρωτογενής τομέας θα συρρικνωθεί».
Η ανάγκη εθνικής στρατηγικής
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει στο μέγιστο τα Εθνικά και Περιφερειακά Σχέδια Εταιρικής Σχέσης, ώστε να καλύψει τα κενά χρηματοδότησης. Παράλληλα, ζητούν μεγαλύτερη διαφάνεια στις διαδικασίες πληρωμών και ουσιαστική στήριξη στους νέους αγρότες, ώστε να ανανεωθεί ο γερασμένος αγροτικός πληθυσμός.
Η επόμενη πενταετία θα είναι καθοριστική. Οι πληρωμές που γίνονται σήμερα κρατούν ζωντανό τον αγροτικό κόσμο, αλλά το μέλλον προδιαγράφεται με λιγότερους πόρους, περισσότερες υποχρεώσεις και ανάγκη για καινοτόμες λύσεις.
Οι επόμενες 30 ημέρες φέρνουν ανακούφιση σε χιλιάδες αγρότες με πληρωμές από ΟΠΕΚΕΠΕ και ΕΛΓΑ που ξεπερνούν τα 180 εκατ. ευρώ συνολικά. Ωστόσο, η στρατηγική της Κομισιόν μετά το 2027 με μειώσεις 20% στην ΚΑΠ και αυξημένη εθνική συμμετοχή δημιουργεί ένα πιο ασφυκτικό πλαίσιο για την Ελλάδα.
Η κυβέρνηση καλείται να παρουσιάσει άμεσα πειστικές λύσεις. Όπως τονίζουν αγροτικοί φορείς, χωρίς ισχυρή εθνική στρατηγική και ενίσχυση του ΕΛΓΑ, η ύπαιθρος κινδυνεύει να χάσει όχι μόνο πόρους αλλά και ανθρώπους.
-120x86.jpg)
