Αριστουργηματικές, μικρές βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες

Τις συναντάς περπατώντας στο κέντρο και συνθέτουν την πιο ιδιαίτερη υπαίθρια «γκαλερί»

Επισκεφθήκαμε τρεις από αυτές. Περνάς από τη γωνία των οδών Μητροπόλεως και Πεντέλης και συναντάς την Αγία Δύναμη, δίπλα στο πρώην υπουργείο Παιδείας.

Ξεχωρίζει από την καταπράσινη κληματαριά που κρέμεται στην είσοδο και φημολογείται ότι έχει χτιστεί το 16ο αιώνα πάνω από ένα αρχαίο ναό, αφιερωμένο στον Ηρακλή. Τους τοίχους κοσμούν σωζόμενες αγιογραφίες, μαυρισμένες από τα χρόνια. 
Πήρε το όνομά της από την Παναγία, στην οποία προσεύχονταν οι γυναίκες για να πάρουν δύναμη και να κάνουν γερά παιδιά.

Κάτω από το Ιερό Βήμα έχει ανακαλυφθεί μια σκάλα που οδηγεί σε ένα υπόγειο χώρο βάθους 15 μέτρων σαν σπηλιά, που, κατά την παράδοση, χρησιμοποιούσαν στην Επανάσταση του 1821 για να κρύβουν πυρομαχικά και συνδέονταν με στοές που επεκτείνονταν έως την Καισαριανή.  

Ένας από τους λιγότερο επισκέψιμους ναούς της Αθήνας τα τελευταία χρόνια είναι η Αγία Παντάνασσα, που παραμένει κλειστή εδώ και πολύ καιρό εξαιτίας των έργων στην πλατεία Μοναστηρακίου.

Για τη χρονολογία κατασκευής της οι απόψεις διίστανται. Άλλοι την τοποθετούν στο 10° αιώνα, ενώ άλλοι στον 8ο και 9ο αιώνα με βάση την αρχιτεκτονική της.

Ανήκει στον τύπο της καμαροσκεπαστής βασιλικής. Έχει υποστεί πολλές αλλοιώσεις και ανακατασκευές μέσα στα χρόνια.

Το 17ο αιώνα ήταν γνωστό καθολικό γυναικείο μοναστήρι με το όνομα «Μέγαν Μοναστήριον», ενώ, μετά την Τουρκοκρατία, μετονομάστηκε σε «Μοναστηράκι».  

Λίγο πιο πάνω, ανεβαίνοντας την οδό Ερμού, συναντάμε μια από τις πιο διάσημες βυζαντινές εκκλησίες της πόλης, την Καπνικαρέα, που φημολογείται ότι κτίστηκε γύρω στον 11ο αιώνα προς τιμήν της Θεοτόκου. Ονομάστηκε έτσι από τον καπνικό φόρο (ένα είδος φόρου των οικοδόμων στα βυζαντινά χρόνια) και παλιά ήταν γνωστή και ως «Καμουχαρέα» από τη λέξη καμούχα, που σημαίνει χρυσοΰφαντα υφάσματα, γιατί πιθανότατα τότε υπήρχαν εκεί γύρω εργαστήρια τέτοιων υφασμάτων. Μέσα της κρύβει από τα νεότερα χρόνια αγιογραφίες του Φώτη Κόντογλου και των μαθητών του.