Το πόσο και εάν θα καθίσουμε στην Θεία Λειτουργία είναι ένα θέμα που εξαρτάται από διαφόρους παράγοντες.
Από την υγεία, την αντοχή, την ασκητικότητα, την πνευματική ωριμότητα, την συμμετοχή, τον ζήλο κ.λπ. κάθε πιστού.
Ας μην λησμονούμε ότι ο άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης δεν καθόταν ποτέ στην Θεία Λειτουργία.
Και αυτό επειδή ζούσε έντονα τα φοβερά γεγονότα, που διαδραματίζονται κατά την τέλεση της αναιμάκτου μυσταγωγίας.
Εάν λοιπόν κάποιος θέλει να τον μιμηθεί, όχι μόνο δεν κωλύεται, αλλά ασφαλώς είναι αξιέπαινος.
Οι υπόλοιποι, που θέλουν να καθίσουν λόγω κοπώσεως ή για άλλο σοβαρό λόγο, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχουν κάποιες στιγμές κατά τις οποίες επιβάλλεται να στεκόμαστε όρθιοι και ότι μπορούμε να καθόμαστε μόνο σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές.
Γενικά επιτρέπεται να καθόμαστε περισσότερο στο πρώτο μέρος της Θείας Λειτουργίας, μέχρι δηλαδή την έναρξη του Χερουβικού Ύμνου.
Ωστόσο και σε αυτό το διάστημα υπάρχουν κάποιες στιγμές που θα πρέπει να σηκωθούμε όρθιοι, και αυτές είναι:
α) Η Μικρή Είσοδος, κατά την οποία ο ιερέας περνά από μπροστά μας κρατώντας το Ιερό Ευαγγέλιο. Σηκωνόμαστε δείχνοντας τον σεβασμό μας στον λόγο του Θεού. Το ίδιο και στην συνέχεια που ψάλλεται το «Δεύτε προσκυνήσωμεν…». Δεν είναι δυνατόν να καθόμαστε, αφού η Εκκλησίας μας καλεί να προσκυνήσουμε τον Χριστό και καθιστό προσκύνημα δεν γίνεται.
β) Ο Τρισάγιος Ύμνος («Άγιος ο Θεός»).
γ) Η ανάγνωση του Ευαγγελίου.
Στο δεύτερο μέρος της θείας Λειτουργίας, δηλαδή από την έναρξη του Χερουβικού Ύμνου και μετά, το καλύτερο είναι να στεκόμαστε συνέχεια όρθιοι, επειδή αυτό είναι το πιο σημαντικό τμήμα της Θείας Λειτουργίας και περιλαμβάνει τις πλέον ιερές στιγμές, με κορυφαία τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων («Τα σα εκ των σων»).
Όταν περνάνε μπροστά μας τα Τίμια Δώρα στην Μεγάλη Είσοδο, όταν ψάλλεται ο αγγελικός ύμνος «Άγιος, Άγιος, Άγιος, Κύριος Σαβαώθ…», όταν γίνεται ο Καθαγιασμός των Τιμίων Δώρων με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος, όταν βγαίνει η Θεία Κοινωνία στο «Μετά Φόβου», αλλά και μετά στο «Πάντοτε, νυν και αεί…», δεν είναι δυνατόν να καθόμαστε. Το ίδιο και στο «Πιστεύω» και στο «Πάτερ ημών».
Εάν δεν αντέχουμε, το προτιμότερο είναι να καθίσουμε λίγο πριν την έξοδο της Θείας Κοινωνίας στο «Μετά φόβου», δηλαδή μετά το «Είς άγιος, εις Κύριος…».
Επίσης επιτρέπεται να καθόμαστε οποιαδήποτε και οσηδήποτε ώρα ο Ιερέας κάνει το Κήρυγμα.
Εάν για λόγους υγείας και σωματικής αδυναμίας δεν μπορούμε να σταθούμε όρθιοι, η Εκκλησία μας δείχνει κατανόηση.
[irp posts=”360838″ name=”Γέροντας Θαδδαίος: Υπάρχει διαρκής πόλεμος μεταξύ καλού και κακού””]
Κάποτε πήγε μία γυναίκα στον άγιο Αμβρόσιο της Όπτινα και του είπε ότι δεν μπορούσε για λόγους υγείας να κάνει γονυκλισίες.
Ο άγιος της απήντησε: ο Θεός λέει: «Υιέ μου, δός μοι σήν καρδίαν» (Παιδί μου, δώσε μου την καρδιά σου), δεν λέει «δώσε μου τα γόνατά σου»! Έτσι η γυναίκα έφυγε αναπαυμένη.
Θα πρέπει όμως και οι ψάλτες να σέβονται το εκκλησίασμα και να μην παρασύρονται σε μακρόσυρτες ψαλμωδίες, παρατείνοντας δραματικά τον χρόνο εκτελέσεως των λειτουργικών κομματιών, χάριν επιδείξεως, φαινόμενο που δυστυχώς είναι αρκετά συχνό στις εκκλησίες στον κόσμο, συνήθως στα μεγάλα αστικά κέντρα, σε αντίθεση με την ψαλμωδία στα μοναστήρια, όπου εμφανίζεται πολύ λιγότερο το στοιχείο του ατομισμού κατά την ψαλμωδία.
Επίσης για όσους έχουν δυσκολίες στην ορθοστασία θα συνιστούσαμε να αποφεύγουν τα πολυαρχιερατικά συλλείτουργα, τα οποία δυστυχώς στους εσχάτους καιρούς που ζούμε αυξάνονται και πληθύνονται ατάκτως, καθώς εκεί ο χρόνος ορισμένων στιγμών της θείας Λειτουργίας επιμηκύνεται δραματικώς. Εξαιρείται το ταπεινό Φανάριο, το οποίο χαρακτηρίζεται για το λιτό τυπικό του.