Ποιά πρέπει να είναι η στάση των ιεροψαλτών επί του ιερού Αναλογίου;

του συνεργάτη του ΒΗΜΑΤΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ Δημητρίου Π. Λυκούδη, Θεολόγου – Φιλόλογου, Υπ. Δρα Παν/μίου Αθηνών

Έχω αναφερθεί και στο παρελθόν σε μία παρόμοια “λειτουργική-νομοκανονική απορία”.

Σε εκείνη καταφέρομαι ενάντια του μηχανήματος “ισοκράτης” που πολλοί συνάδελφοι ιεροψάλτες, εσφαλμένα κατά την ταπεινή μου άποψη, χρησιμοποιούν εντός των ιερών Ναών, κατά τη διάρκεια των Ιερών Ακολουθιών. Στην παρούσα σύντομη ανάρτηση θα εστιάσω στην εν γένει συμπεριφορά και στάση ημών των ιεροψαλτών επί του ιερού Αναλογίου.

Στενοχωριέμαι πολύ! Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που απουσιάζει παντελώς η πνευματικότητα. Και δεν αναφέρομαι στα ρομαντικά και επίπλαστα στιγμιαία δάκρυα, που ενίοτε, και δη, επί της Μεγάλης Εβδομάδος εμφανίζονται. Αναφέρομαι στα δάκρυα της καρδιάς που απουσιάζουν και, εν πολλοίς, συνήθως, όταν αυτό συμβαίνει, γίνεται αβίαστα αντιληπτό από πολλούς, για να μην τονίσω από όλους. Φιλαυτία, εγωκεντρισμός, κενοδοξία, οικονομική και ΜΟΝΟ προσέγγιση επί του Αναλογίου (αναφέρομαι εδώ στην υπερβολή και στην μονοδιάσταστη οικονομική – με κάθε μέσο- επικέντρωση του νου κάποιων συναδέλφων), σε σημείο που εγγίζει την όμοιρη προδοσία του πάλαι ποτέ Ιούδα, καθώς πολλοί συνάδελφοι εμφανίζονται να “μανατζάρουν” τους εαυτούς τους με ύφος και τρόπο “νυχτερινό” και “ποδοσφαιρικό” για να επιτύχουν, όσο το δυνατόν, μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη και αποδοχές!

Ναι, να πληρώνονται οι ιεροψάλτες, αλλοίμονο! Όχι όμως ακρότητες! Όχι προδοσίες! Όχι ο Χριστός στον οικονομικό κορβανά για να τροφοδοτούμε την όποια “ευσέβεια” και “θρησκευτικότητά” μας. Οι παλαιότεροι διδάσκαλοί μας έλεγαν: « Ούτε να κοιτάξεις προς τον κόσμο όταν ψέλνεις τον Χριστό». Σε σημείο δηλαδή, που ακόμη και να έχεις άγνοια αν έχει κόσμο ή ακόμα καλύτερα, να έχεις απόλυτη άγνοια επί των προσώπων που εκκλησιάζονται. Προσευχή και υμνωδία παραλληλίζονται! Εισέτι, συνήθιζε να διδάσκει ο μακαριστός γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης: «Φαντάσου ότι είσαι ενώπιον του Θεού, της Κ. Θεοτόκου και όλων των Αγίων. Έτσι να ψάλλεις. Με φόβο Θεού και εντροπή». Και ως λέγω συχνά, την όποια μουσική βάση και νότα ας χάσουμε, μικρή η ζημία. Τον Παράδεισο να μη χάσουμε! Τον Παράδεισο! Να ντρεπόμεθα επί του Αναλογίου λοιπόν! Όχι να φουσκώνουμε από κενοδοξία σαν αλλοπαρμένα παγώνια! Και στο στόμα “κλειδί”. Κλειδί! Μας βλέπει ο Θεός. Μας ακούει ο Θεός! Είναι παρών ο Θεός! Να εναγκαλιζόμαστε, ως έκανε ο Άγιος πρ. Πενταπόλεως Νεκτάριος, πριν και μετά το Αναλόγιο τον Εσταυρωμένο και με δάκρυα ψυχής να ζητούμε έλεος και μετάνοια για τον εγωϊσμό μας!

Οσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ κληρικών και ιεροψαλτών και αντιστρόφως, πρώτα ο Θεός, θα επανέλθω σε άλλην ανάρτηση! Όαση στην πνευματική έρημο, ασφαλώς, είναι εκείνη η μερίδα των συναδέλφων που “κοσμεί” τα ιερά Αναλόγια και ψάλλει με ταπεινό τρόπο και φόβο Θεού. Άμποτε να τους ομοιάσουμε και οι υπόλοιποι!