Όταν προσεύχεσαι στο σπίτι το βράδυ ή το πρωί, ή στην εκκλησία την ώρα της θείας λειτουργίας, φρόντισε να είσαι επιμελής στο έργο σου αυτό και να προσπαθείς μ’ όλη σου την καρδιά να δοξολογείς το Θεό.
Ο Κύριος κι η Παναγία Μητέρα Του θα σε φωτίσουν και θα βάλουν στην καρδιά σου κάποια φωτεινή ιδέα για τον τρόπο που θα το κατορθώσεις αυτό. Αν θέλεις να συνθέσεις κάποια ομιλία ή κήρυγμα και δεν ξέρεις τί να γράψεις, επειδή δεν έχεις «ύδωρ ζων» στην καρδιά σου, δεν έχεις παρά να το ζητήσεις με πίστη στην προσευχή σου.
Ο Κύριος κι η Παναγία Μητέρα Του θα σου υποδείξουν το θέμα για το κήρυγμα και θα φωτίσουν το νου και την καρδιά σου για να το αναπτύξεις.
Να ευχαριστείς κάθε μέρα και μ’ όλη σου την καρδιά το Θεό που σου έδωσε ζωή «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσή» Του, μια λογική, ελεύθερη κι αθάνατη ζωή. Να ευχαριστείς ιδιαίτερα το Θεό που σε αποκατάστησε και σε οδηγεί πάλι στην αιώνια ζωή, μετά την πτώση και καταδίκη σου στον αιώνιο θάνατο.
Κι αυτό το έκανε όχι με την παντοδυναμία Του, αλλά με το να παραδώσει σε θάνατο το Μονογενή Του υιό για τη σωτηρία μας.
Να Τον ευχαριστείς ακόμα που καθημερινά χαρίζει ζωή σε σένα, αν και αμαρτάνεις αμέτρητες φορές με την ελεύθερη βούλησή σου και βαδίζεις από τη ζωή στο θάνατο.
Κι αυτό το κάνει με το που θα πεις «Πάτερ, ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιον σου» (Λουκ. ιε’ 18). Να Τον ευχαριστείς που σε έκανε καλά από την αρρώστια σου, μ’ όλο που εκτίθεσαι ασύνετα στους κινδύνους και τις αρρώστιες, που είναι προάγγελοι του θανάτου. Να Τον δοξολογείς που διορθώνει τα σφάλματά σου και δε σου στερεί την επίγεια ζωή, γιατί ξέρει πόσο την αγαπάς και γιατί δεν είσαι ακόμα έτοιμος για τη μέλλουσα, την αιώνια ζωή.
Να Τον ευχαριστείς για όλα τα μέσα που σε στηρίζουν στη ζωή, για όλες τις χαρές μα και για τις θλίψεις της ζωής. Τα πάντα προέρχονται από Εκείνον, τον Πανεύσπλαχνο Πατέρα. Όλα πηγάζουν από την Πρωταρχική Πηγή της Ζωής, που μοιράζει και χαρίζει ζωή σε όλους.
Άνθρωπος ευγενικός και καλλιεργημένος λογαριάζεται εκείνος που σκορπάει γενναιόδωρα και αγαπητικό τα αγαθά και τα χαρίσματά του σε όλους, που χαίρεται όταν του δίνεται η ευκαιρία να κάνει το καλό και να ευχαριστεί τους άλλους, χωρίς να περιμένει καμιά ανταπόδοση.
Άνθρωπος ευγενικός και καλλιεργημένος λογαριάζεται εκείνος που δεν είναι φαντασμένος, που δεν ξιπάζεται σε εκείνους που συχνάζουν κοντά του και ωφελούνται από τη γενναιοδωρία του, που δεν τους παραμελεί, που δεν τους υποτιμά στη σκέψη του, αλλά τους εκτιμά όπως την πρώτη φορά που τους συνάντησε ή και περισσότερο ακόμα.
Τυχαίνει συχνά να κομπάζουμε και να υπερηφανευόμαστε μπροστά σε εκείνους που μας πλησιάζουν. Με το που τους συνηθίζουμε όμως νιώθουμε πως μας κουράζουν και τους περιφρονούμε, τους λογαριάζουμε για τίποτα. Πολύ συχνά τοποθετούμε κάποιον άνθρωπο στη συνείδησή μας πιο χαμηλά κι από ένα ζώο που αγαπάμε, ή κι από ένα αντικείμενο ακόμα.
Όταν προσευχόμαστε, που και που είναι καλό να λέμε και λίγα λόγια αυτοσχέδια, που να είναι γεμάτα πίστη κι αγάπη για τον Κύριο.
Ας μη χρησιμοποιούμε πάντα τα λόγια των άλλων για να συνομιλούμε με το Θεό, ας μη παραμένουμε πάντα νήπια σε ό,τι έχει σχέση με την πίστη και την αγάπη μας για Εκείνον.
Πρέπει να χρησιμοποιούμε και το μυαλό μας, να βγάζουμε κάτι κι από την καρδιά μας. Όταν χρησιμοποιούμε τα λόγια των άλλων συχνά τα συνηθίζουμε και ψυχραινόμαστε στην προσευχή. Πόσο ευάρεστο είναι στον Κύριο το ψιθύρισμα που βγαίνει κατευθείαν από μια καρδιά γεμάτη πίστη, αγάπη κι ευγνωμοσύνη!
Είναι αδύνατο να το εκφράσει κανείς. Πρέπει μόνο να πούμε πως όταν προσευχόμαστε στο Θεό με δικά μας λόγια η ψυχή μας ριγά από χαρά, πυρπολείται ολόκληρη, ζωοποιείται, νιώθει μακάρια. Λίγα λόγια θα πεις, μα θα νιώσεις τέτοια ευλογία, όση δε θα ένιωθες αν έλεγες τις πιό μακρές και κατανυκτικές προσευχές των άλλων, αν τις προφέρεις από συνήθεια, χωρίς αμεσότητα.
Όταν ζητάς κάτι από τον Κύριο, να είσαι σίγουρος πως η εύσπλαχνη και γενναιόδωρη δεξιά Του είναι έτοιμη να σου χαρίσει τις δωρεές Του. Η δεξιά του Κυρίου είναι αυτή που έδωσε κι εξακολουθεί να δίνει τα αρίφνητα πλούτη Του σε όλους. Να λογαριάσεις ανόητες τις σκέψεις που σου σπέρνουν αμφιβολία για το αν θα λάβεις ή όχι εκείνο που ζήτησες.
Αυτη εΐναι αφροσύνη, όμοια με εκείνην για την οποία γράφει ο Ψαλμωδός: «Είπεν άφρων εν καρδία αυτού· ουχ εστί Θεός» (Ψαλμ. ιγ’ 1). Όταν ζητάμε βοήθεια από κάποιον γενναιόδωρο άνθρωπο, φανταζόμαστε προκαταβολικά το χέρι του απλωμένο για να δώσει.
Γιατί οι επίγειοι ευεργέτες ακολουθούν το παράδειγμα του Πανεύσπλαχνου Πατέρα κι είναι ελεήμονες και γενναιόδωροι, μας δίνουν αυτό που τους ζητήσαμε αμέσως, όπως έχει ειπωθεί: «Τίς εστίν εξ υμών άνθρωπος, ον εάν αιτήση ο υιός αυτού άρτον, μη λίθον επιδώση αυτώ; και εάν ιχθύν αιτήση, μη όφιν επιδώσει αυτώ; ει ουν υμείς, πονηροί όντες, οίδατε δόματα αγαθά διδόναι τοις τέκνοις υμών, πόσω μάλλον ο πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς δώσει αγαθά τοις αιτούσιν αυτόν;» (Ματθ. ζ’ 9-11).
Όταν μέσα σου νιώθεις ένα πλάκωμα να επιμένει και την ολιγοπιστία να σε τυραννά, να ξέρεις πως στην καρδιά σου έχει θρονιαστεί ο εχθρός και περιπαίζει την άγνοιά σου, την αδυναμία σου και την αστάθειά σου στην πίστη.
Πρέπει να καταδικάσεις αμέσως την αφροσύνη, την τύφλωση και την ολιγοπιστία σου, καθώς και την αγνωμοσύνη σου για τον προηγούμενο φωτισμό και τ’ αγαθά που έλαβες από το Θεό χάρη στην πίστη σου· τ’ αγαθά εκείνα που τώρα με την αμαρτωλή έμμονη στην ισχυρογνωμοσύνη σου αρνείσαι ή δεν τα δέχεσαι όπως τα δεχόσουν πριν. Και τότε ο Κύριος θα σε ελεήσει. Θα φύγει το πλάκωμα της καρδιάς και θα ειρηνέψεις. Ο εχθρός θέλει ακόμα και σε ζητήματα πίστης να τους κάνει όλους ν’ ακολουθήσουν το ψέμμα, τήν πλάνη του.
Ο αναγεννημένος άνθρωπος, ο «καινός», βρίσκει ευχαρίστηση στην υπακοή, ενώ ο παλιός άνθρωπος της αμαρτίας θέλει ν’ αντιστέκεται, και να παρακούει. Γι΄ αυτό, Κύριε, «γενηθήτω το θέλημά Σου». Δέχομαι σαν έκφραση της θέλησής Σου όλα όσα μου ζητούν οι αρχές, όλα όσα μου κάνουν οι άλλοι, όλα όσα μου τυχαίνουν, γιατί τίποτα δε γίνεται χωρίς Εσένα. Βρίσκεσαι μέσα σε όλα, μέσα απ’ όλα, παντού.
Ο Θεός είναι πνευματική ύπαρξη. Από Εκείνον πηγάζει κάθε ύπαρξη, χωρίς Αυτόν τίποτα δεν θα μπορούσε να υπάρχει. Από Εκείνον αντλούν όλα την προέλευσή τους, τη συνέχεια, τη ζωή. Εκείνος είναι άπειρα μεγαλύτερος από το χρόνο και το χώρο. Δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος. Μπροστά Του όλα μοιάζουν ανυπόστατα, ανύπαρκτα.
Εκείνος είναι πανταχού παρών. Δεν περιορίζεται από το χώρο, ούτε από τα βουνά ούτε από τα ουράνια σώματα, ούτε από τη θάλασσα ή τον αέρα, τη φωτιά ή το χώμα. Εκείνος καλύπτει αιώνια κάθε χώρο, με τη δύναμή Του διατηρεί στη ζωή όλα τα όντα, βρίσκεται παντού, στο πιο απίθανο σημείο του διαστήματος, γιατί περιέχει τα σύμπαντα. Με λίγα λόγια ο Θεός είναι αυτό που είναι, δηλαδή η μόνη Ύπαρξη, ο μόνος Ων.
Αν την ώρα της θείας λειτουργίας ο αδελφός σου κάνει κάτι άτακτα, χωρίς επιμέλεια, μην εκνευρίζεσαι μαζί του. Ούτε μέσα σου να το σκεφτείς, ούτε και να εκδηλωθείς.
Να είσαι συγκαταβατικός στα σφάλματά του και να έχεις στο νου σου πως όσο ζεις κάνεις και συ πάρα πολλά σφάλματα, πως είσαι και συ άνθρωπος με πολλές αδυναμίες, πως ο Θεός είναι καρτερικός και πολυέλεος, συγχωρεί και τις δικές σου και τις δικές μας αδυναμίες αμέτρητες φορές. Να θυμάσαι τα λόγια της Κυριακής προσευχής: «Και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών».
Τα λόγια αυτά πρέπει να μας θυμίζουν πως κι εμείς είμαστε πάντα μεγάλοι οφειλέτες, μεγάλοι αμαρτωλοί ενώπιον του Θεού κι ότι γι’ αυτό το λόγο πρέπει να ταπεινωνόμαστε και να μην είμαστε αυστηροί με τα σφάλματα των αδελφών μας, που είναι κι αυτοί αδύναμοι, σαν κι εμάς. Όπως δεν κρίνουμε αυστηρά τον εαυτό μας, το ίδιο πρέπει να κάνουμε και για τους άλλους, γιατί είναι αδελφοί μας, είμαστε αλλήλων μέλη.
Ο εκνευρισμός προέρχεται από έλλειψη αυτογνωσίας, από υπερηφάνεια, από το γεγονός ότι δεν υπολογίζουμε τη μεγάλη διαφθορά της φύσης μας και γνωρίζουμε πολύ λίγο τον πράο και ταπεινό Ιησού.
Ο Θεός δοκιμάζει τις αμαρτωλές τάσεις της καρδιάς μας με ποικίλους τρόπους. Τον φιλάργυρο, για παράδειγμα, τον δοκιμάζει με την απώλεια χρημάτων ή της περιουσίας του, ή και μέρους αυτών, επιτρέποντας στους κλέφτες και τους ληστές να τον κλέψουν. Έναν τον δοκιμάζει με πλημμύρες ή με πυρκαγιά, άλλον με ανώφελες σπατάλες σε αποτυχημένες εμπορικές δραστηριότητες.
Τον υγιή άνθρωπο τον δοκιμάζει με αρρώστιες και έξοδα για φάρμακα και γιατρούς· άλλον με το θάνατο της γυναίκας του, της αδελφής του ή κάποιου φίλου του κι έναν τρίτο με ατιμία. Τους δοκιμάζει όλους με διαφορετικούς τρόπους, για ν’ αποκαλύψει στον καθένα τις αρρωστημένες πλευρές της καρδιάς του και να τον κάνει να διορθωθεί.
Πολλούς πρέπει να διαπεράσει ξίφος την ψυχή τους για ν’ αποκαλυφτούν οι κρυφοί λογισμοί τους. Όποια ζημιά και να πάθεις στην περιουσία σου όμως πρέπει να πιστεύεις πως αυτό είναι από το Θεό και να λες: «Ο Κύριος έδωκεν, ο Κύριος αφείλατο· ως τω Κυρίω έδοξεν, ούτω και εγένετο είη το όνομα. Κυρίου ευλογημένον εις τους αιώνας» (Ιώβ, α’ 21).
