Στα Πνευματικά θέματα, δεν πρέπει οι άνθρωποι να συγκρίνονται μεταξύ τους, για να δούμε ποιός είναι ανώτερος και ποιός κατώτερος πνευματικά.
Η Ορθοδοξία δεν δέχεται αυτήν την σύγκριση, αλλά δέχεται την διαφορετικότητα. Και όλα αυτά, γιατί σε τυχόν σύγκριση, υπάρχει κίνδυνος, τους κατωτέρους να τους υποτιμήσει κανείς και τους ανωτέρους από αυτόν, να τους ζηλέψει. Μέτρο σύγκρισης και πρότυπο ζωής, πρέπει να αποτελεί πάντα ο Χριστός, διότι τότε ο άνθρωπος δεν απελπίζετε, αλλά ταπεινώνετε και δια της ταπείνωσης σώζεται. Η Παναγία μας ακολούθησε αυτήν την τακτική της συγκρίσεως με το Χριστό, με αποτέλεσμα να αποκτήσει όλες τις αρετές, στον πιο μέγιστο βαθμό τους.
Στην παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου, όλα όσα είχε πει ο Φαρισαίος για τον εαυτόν του και για τις αρετές που είχε, ήταν αληθινά και ο Θεός δεν τον καταλόγισε, ότι ήταν ψεύτης, αλλά μόλις συγκρίθηκε με τον Τελώνη, θεωρώντας τον εαυτόν του ανώτερο από αυτόν, τότε κατακρίθηκε από το Θεό. Ο Θεός δεν θέλει να συγκρινόμαστε με τους άλλους (είναι διαβολικός πειρασμός), αλλά να κοιτάζουμε μόνο τον εαυτόν μας.
(Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
