Αρχιμ.Παύλου Εγγλεζάκη
Αν η πρώτη εντολή του Χριστού είναι η αγάπη προς τον Θεό, η κεφαλαία όμως αποκάλυψή Του είναι η αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο.
Φαίνεται πτωχό και λίγο ίσως. Αλλά ο άνθρωπος αρχίζει πάντα έτοιμος ν’ αγαπήσει και αυτό που τον κάνει κάποτε, ίσως συνήθως, ανίκανο ν’ αγαπήσει είναι το αίσθημα, ή η πλάνη, ότι κανείς δεν τον αγαπά αυτόν. «Αγαπάσαι, ο Θεός σου σε αγαπά, σε αγαπά πάντα, αδιάλειπτα, ακόρεστα παρά την αμαρτία σου, μέσα στο λάθος σου, ένεκα της πτωχείας σου» – αυτή είναι η ευφρόσυνη αγγελία, το ευαγγέλιον, του Ιησού. Η αγάπη του Θεού για τον αμαρτωλό και απολωλότα, τον πτωχό και το νήπιο, την πόρνη και τον τελώνη. Μία αγάπη απρόσμενη, ανέλπιδη, παράλογη, ένας «έρως μανικός» (κατά την έκφραση του μεγάλου βυζαντινού Νικολάου Καβάσιλα) που δεν έπαψε ποτέ να σκανδαλίζει τους δικαιωμένους και αυτό-ικανοποιημένους φαρισαίους. Γιατί γι’ αυτούς ο Θεός μπορούσε, και μπορεί, να αγαπά τον μετανοημένο αμαρτωλό, μα για κανένα λόγο και ποτέ τον αμαρτωλό έτσι απλώς.
Στη φάτνη, εκεί όπου θρησκευτικό δόγμα και ποιητική αλήθεια αγκαλιάζονται, αυτό είναι το νόημα και το μήνυμα, το μέγα και αιώνιο ευαγγέλιον: ότι ο Θεός τόσο αγαπά τον κόσμο, ώστε έρχεται να πεθάνει γι’ αυτόν· και ότι τίποτα δεν χωρίζει τόσο τελειωτικά τον άνθρωπο από τον Θεό όσο η αυτοεγγυημένη θρησκευτικότης. Τα «Δόξα» των ουρανών δεν είναι παρά η σωτηριολογική χαρά του Θεού για την ανατολή του καιρού της αφέσεως, της καταλλαγής και της ειρήνης. Η ταραχή του Ηρώδη, τίποτα παρά ο τρόμος της εγκόσμιας βασιλείας μπρός στην ερχομένη βασιλεία του Θεού. Η υποψία των αρχιερέων και γραμματέων του λαού, τίποτα παρά η δικαία ανησυχία των δικαίων και συνετών για την άδικη υπερβολή και σπατάλη του Δεσπότου.
Το φως τη φάτνης είναι έτσι το φως της λυκαυγής. Το νόημα των Χριστουγέννων το εννοούμε αρχίζοντας από τον Γολγοθά και πηγαίνοντας προς τα πίσω. Γιατί το άφωνο βρέφος που γεννιέται σήμερα γεννιέται για να πεθάνει για μένα, μαζί με μένα, από αγάπη σε μένα, αντί για μένα. Γι’ αυτό σαρκώνεται ο Θεός, για να πεθάνει για τον άνθρωπο, άνθρωπος αυτός τέλειος, και να λυτρώσει τον άνθρωπο από τον θάνατο, τη φθορά, και τον διάβολο. Γι’ αυτό σήμερα ο Λόγος άφωνο βρέφος και νήπιο αδύναμο ο Δυνατός, για να χαρίσει σ’ όσους αδύνατους (που ξέρουν ότι είναι αδύναμοι και ανήμποροι) το θαύμα της εκ νεκρών Αναστάσεως. Για τούτο, οι ύψιστοι ουρανοί δοξάζουν και οι όσοι ταπεινοί γήινοι αγαλλιάζονται σήμερα. «Ότι ετέχθη ημίν σήμερον Σωτήρ».
