ΑΓΙΟΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ Ο ΑΘΩΝΙΤΗΣ – Ο Πατέρας μας αγάπησε τόσο, που μας έδωσε τον Υιό Του. ‘Αλλά και ο ῎Ιδιος ο Υιός θέλησε και ενσαρκώθηκε κι έζησε μαζί μας στη γη. Κι οι ῞Αγιοι ‘Απόστολοι και ένα πλήθος ανθρώπων είδαν τον Κύριο κατά σάρκα, αλλά δεν τον εγνώρισαν όλοι ως Κύριο.
Σ’ εμένα δε, τον γεμάτον αμαρτίες, δόθηκε από το ῞Αγιο Πνεύμα να γνωρίσω πως ο ‘Ιησούς Χριστός είναι Θεός.
‘Ο Κύριος αγαπά τον άνθρωπο και εμφανίζεται σ’ αυτόν, όπως ο ῎Ιδιος ευδοκεί. Και η ψυχή, όταν δη τον Κύριο, ευφραίνεται ταπεινά για την ευσπλαγχνία του Δεσπότη και δεν μπορεί πιά ν’ αγαπήση τίποτε άλλο τόσο, όπως αγαπά τον Δημιουργό της. Κι αν ακόμα όλα τα βλέπη κι όλους τους αγαπά, όμως πάνω απ’ όλους θα αγαπά τον Κύριο.
‘Η ψυχή γνωρίζει αυτή την αγάπη, δεν μπορεί όμως να την μεταδώση με λόγια, γιατί γνωρίζεται μόνο με το ῞Αγιο Πνεύμα. ‘Η ψυχή ξαφνικά βλέπει τον Κύριο και Τον αναγνωρίζει. Ποιος θα μπορούσε να περιγράψη αυτή τη χαρά και αγαλλίαση;
Με το ῞Αγιο Πνεύμα γνωρίζεται ο Κύριος και το ῞Αγιο Πνεύμα γεμίζει όλο τον άνθρωπο.και την ψυχή και το νού και το σώμα. ῎Ετσι γνωρίζεται ο Θεός και στον ουρανό και στη γη. ‘Ο Κύριος μου έδωσε κατά το άμετρο έλεός Του κι εμέ του αμαρτωλού αυτή τη χάρη, για να γνωρίσουν οι άνθρωποι τον Θεό και να στραφούν προς Αυτόν.
Γράφω στο όνομα της ευσπλαγχνίας του Θεού. Ναί, την αλήθεια. Μάρτυράς μου ο ῎Ιδιος ο Κύριος. ‘Ο Κύριος μας αγαπά σαν παιδιά Του και η αγάπη Του είναι μεγαλύτερη από την αγάπη της μάνας· γιατί η μάνα μπορεί να λησμονήση το παιδί της, ενώ ο Κύριος ποτέ δεν μας λησμονεί. Κι αν ο ῎Ιδιος ο Κύριος δεν έδινε το ῞Αγιο Πνεύμα στον ορθόδοξο λαό και τους μεγάλους μας ποιμενάρχες, δεν θα μπορούσαμε να γνωρίσωμε πόσο πολύ μας αγαπά.
῎Ας είναι δοξασμένος ο Κύριος και η μεγάλη Του ευσπλαγχνία που δίνει σ’ ανθρώπους αμαρτωλούς τη χάρη του ‘Αγίου Πνεύματος. Πλούσιοι και βασιλιάδες δεν γνωρίζουν τον Κύριο, αλλά εμείς οι φτωχοί μοναχοί και βοσκοί γνωρίζομε τον Κύριο με το ῞Αγιο Πνεύμα.
Για να γνωρίση κανείς τον Κύριο δεν χρειάζεται να είναι πλούσιος ή επιστήμονας, αλλά χρειάζεται να είναι υπάκουος, εγκρατής, να έχη πνεύμα ταπεινό και ν’ αγαπά τον πλησίον. ‘Ο Κύριος θ’ αγαπήση μια τέτοια ψυχή, θα της φανερώση ο ῎Ιδιος τον ‘Εαυτό Του και θα την διδάξη τη θεία αγάπη και ταπείνωση και θα της δώση κάθε τι ωφέλιμο για να βρη ανάπαυση κοντά στον Θεό.
῞Οσα κι αν μάθουμε, είναι πάρα ταύτα αδύνατο να γνωρίσωμε τον Κύριο, αν δεν ζήσωμε σύμφωνα με τις εντολές Του. Γιατί ο Κύριος δεν γνωρίζεται με την επιστήμη, αλλά με το ῞Αγιο Πνεύμα. Πολλοί φιλόσοφοι και επιστήμονες έφτασαν μέχρι την πίστη στην ύπαρξη του Θεού, αλλά δεν εγνώρισαν τον Θεό. Κι εμείς οι μοναχοί μελετούμε μέρα και νύχτα τον νόμο του Κυρίου, αλλά δεν εγνώρισαν όλοι τον Θεό – απέχομε πολύ απ’ αυτό – παρότι όλοι πιστεύουν.
῎Αλλο να πιστεύης πως υπάρχει Θεός κι άλλο να γνωρίζης τον Θεό. Να το μυστήριο.’Υπάρχουν ψυχές που γνώρισαν τον Κύριο.υπάρχουν ψυχές που δεν Τον γνώρισαν, αλλά πιστεύουν.υπάρχουν όμως και άλλες, που ούτε Τον γνώρισαν ούτε πιστεύουν – κι ανάμεσά τους υπάρχουν ακόμα επιστήμονες και διανοούμενοι.
‘Η απιστία προέρχεται από την υπερηφάνεια. ‘Ο υπερήφανος ισχυρίζεται πως θα γνωρίση τα πάντα με το νού του και την επιστήμη, αλλά η γνώση του Θεού παραμένει ανέφικτη γι’ αυτόν, γιατί ο Θεός γνωρίζεται μόνο με αποκάλυψη του ‘Αγίου Πνεύματος. ‘Ο Κύριος αποκαλύπτεται στις ταπεινές ψυχές. Σ’ αυτές δείχνει ο Κύριος τα έργα Του, που είναι ακατάληπτα για το νού μας. Με το φυσικό μας νού μπορούμε να γνωρίσωμε μόνο τα γήινα πράγματα, κι αυτά μερικώς, ενώ ο Θεός και όλα τα ουράνια γνωρίζονται με το ῞Αγιο Πνεύμα.
Μερικοί μοχθούν όλη τη ζωή τους για να μάθουν τι υπάρχει στον ήλιο ή στη σελήνη ή κάτι παρόμοιο, αλλ’ αυτά δεν ωφελούν την ψυχή. ῎Αν όμως προσπαθούσαμε να γνωρίσωμε τι υπάρχει μέσα στην ανθρώπινη καρδιά, τότε θα βλέπαμε στην ψυχή του αγίου την Βασιλεία των ουρανών και στην ψυχή του αμαρτωλού σκοτάδι και κόλαση. Κι είναι ωφέλιμο να το ξέρωμε, γιατί θα είμαστε αιώνια είτε στη Βασιλεία είτε στη κόλαση.
‘Ο νωθρός στη προσευχή εξετάζει με περιέργεια πάντα, όσα βλέπει στη γη και στον ουρανό, αλλά δεν γνωρίζει ποιος είναι ο Κύριος ούτε προσπαθεί να το μάθη και όταν ακούη διδασκαλία για τον Θεό λέει· “Μα πως είναι δυνατό να γνωρίσωμε τον Θεό; Και συ από που Τον γνωρίζεις;” Θα σου πω. Μαρτυρεί το ῞Αγιο Πνεύμα. Αυτό γνωρίζει και μας διδάσκει.
“’Αλλά μήπως το Πνεύμα είναι ορατό;” Οι ‘Απόστολοι Το είδαν να κατεβαίνη σε πύρινες γλώσσες κι εμείς Το αισθανόμαστε μέσα μας. Είναι γλυκύτερο από κάθε τι γήινο. Αυτό γεύονταν οι Προφήτες και μιλούσαν στον λαό κι ο λαός τους πρόσεχε. Οι ῞Αγιοι ‘Απόστολοι πήραν ῞Αγιο Πνεύμα και κήρυξαν σωτηρία στον κόσμο χωρίς να φοβούνται τίποτε, γιατί το ῞Αγιο Πνεύμα τους ενίσχυε. ‘Ο ‘Απόστολος ‘Ανδρέας είπε στο ηγεμόνα των Πατρών που τον απειλούσε πως θα τον σταυρώση, αν εξακολουθή να κηρύττη· “῎Αν φοβόμουν τον Σταυρό, δεν θα τον εκήρυττα”. Το ίδιο και όλοι οι άλλοι ‘Απόστολοι και μετά οι μάρτυρες και ύστερα οι άγιοι ασκητές πήγαιναν χαρούμενοι στο μαρτύριο και τα πάθη. Κι όλα αυτά, γιατί το ῞Αγιο Πνεύμα, το αγαθό και γλυκύ, έλκει την ψυχή στην αγάπη του Κυρίου κι έτσι η ψυχή δεν φοβάται τα βασανιστήρια, ένεκα της γλυκύτητας του ‘Αγίου Πνεύματος.
Πολλοί άγιοι μάρτυρες γνώρισαν μέσα στα βασανιστήρια τον Κύριο και τη βοήθειά Του. Πολλοί μοναχοί αντέχουν σε μεγάλη άσκηση και σε πολλούς κόπους για χάρη του Κυρίου. Κι αυτοί γνώρισαν τον Κύριο και παλαίβουν για να νικήσουν τα πάθη και προσεύχονται για όλη την οικουμένη και η χάρη του Θεού τους εμπνέει την αγάπη για τους εχθρούς. Γιατί όποιος δεν αγαπά τους εχθρούς, αυτός δεν γνώρισε ακόμη όλο τον πλούτο της χάρης του Κυρίου, ο ‘Οποίος πέθανε στο Σταυρό για τους εχθρούς και μας έδωσε τον ‘Εαυτό Του ως πρότυπο και μας έδωσε την εντολή ν’ αγαπούμε τους εχθρούς.
‘Ο Κύριος είναι αγάπη. Και μας έδωσε εντολή ν’ αγαπούμε αλλήλους και ν’ αγαπούμε τους εχθρούς.και το ῞Αγιο Πνεύμα μας διδάσκει αυτή την αγάπη. Ψυχή που δεν γνώρισε το ῞Αγιο Πνεύμα δεν καταλαβαίνει πως είναι δυνατό ν’ αγαπάς τους εχθρούς και δεν το δέχεται αυτό. ‘Ο Κύριος όμως σπλαγχνίζεται τους πάντες κι όποιος θέλει να είναι με τον Κύριο οφείλει ν’ αγαπά τους εχθρούς. ῞Οποιος γνώρισε τον Κύριο με το ῞Αγιο Πνεύμα γίνεται όμοιος με τον Κύριο, όπως είπε ο ‘Ιωάννης ο Θεολόγος.“῞Ομοιοι Αυτώ εσόμεθα, ότι οψόμεθα Αυτόν καθώς εστιν” και θα βλέπωμε τη δόξα Του.
Λες πως πολλοί άνθρωποι πάσχουν από πολλές δυστυχίες και από κακούς ανθρώπους. Σε παρακαλώ όμως, ταπείνωσε τον εαυτό σου κάτω από το ισχυρό χέρι του Θεού και τότε η χάρη θα σε διδάξη και θα επιθυμής και συ ο ίδιος να πάσχης για την αγάπη του Κυρίου. Να τι θα σε διδάξη το ῞Αγιο Πνεύμα, το ‘Οποίο γνωρίσαμε εμείς στην ‘Εκκλησία. ῞Οποιος όμως κατηγορεί τους κακούς ανθρώπους, αντί να προσεύχεται γι’ αυτούς, αυτός δεν θα γνωρίση τη χάρη του Θεού.
῎Αν θέλης να μάθης πόσο μας αγαπά ο Κύριος, μίσησε τις αμαρτίες και τους κακούς λογισμούς και προσευχήσου ένθερμα μέρα και νύχτα και θα σου δώση ο Κύριος τη χάρη Του και θα γνωρίσης με το ῞Αγιο Πνεύμα τον Κύριο και μετά θάνατον, όταν θα πας στον παράδεισο, θ’ αναγνωρίσης κι εκεί με το ῞Αγιο Πνεύμα τον Κύριο, όπως τον γνώρισες στη γη.
Και στον ουρανό και στη γη ο Κύριος γνωρίζεται μόνο με το ῞Αγιο Πνεύμα και όχι με την επιστήμη. Και τα παιδιά που δεν σπούδασαν καθόλου γνωρίζουν τον Κύριο με το ῞Αγιο Πνεύμα. ‘Ο ῞Αγιος ‘Ιωάννης ο Βαπτιστής βρικόταν ακόμα στην κοιλιά της μητέρας του όταν αισθάνθηκε την έλευση του Κυρίου. ‘Ο Συμεών ο Στυλίτης ο Θαυμαστορείτης ήταν εφτά χρονών, όταν Του φανερώθηκε ο Κύριος και Τον εγνώρισε. ‘Ο ῞Οσιος Σεραφείμ του Σάρωφ βρισκόταν σε ώριμη ηλικία όταν ο Κύριος του εμφανίστηκε κατά την ώρα της Λειτουργίας. Κι ο Συμεών ο Θεοδόχος εγνώρισε τον Κύριο στα βαθειά γηρατειά του και Τον δέχτηκε στα χέρια του. ῎Ετσι ο Κύριος προσαρμόζεται μ’ εμάς, για να παρηγορήση κάθε ψυχή όσο το δυνατόν περισσότερο.
‘Η αγάπη του Κυρίου δεν γνωρίζεται αλλιώς, παρά με το ῞Αγιο Πνεύμα. Και ειρηνική ψυχή, που κρατά καθαρή τη συνείδηση, από τη θεωρία της δημιουργίας γνωρίζει τον Θεό, γιατί αυτός έκτισε τον ουρανό και τη γη. Κι αυτό είναι, παρότι μικρό ακόμη, έργο της χάρης. Χωρίς όμως τη χάρη δεν μπορεί ο νούς μας να γνωρίση τον Θεό, αλλά σύρεται πάντα προς τη γη, προς τον πλούτο, προς τη δόξα, προς τις ηδονές.
῞Οπως η αγάπη του ‘Ιησού Χριστού, έτσι και τα πάθη Του υπήρξαν τόσο μεγάλα, που δεν μπορούμε να τα καταλάβωμε, γιατί αγαπούμε λίγο τον Κύριο. ῞Οποιος όμως αγαπά περισσότερο, αυτός μπορεί να καταλάβη βαθύτερα και τα πάθη του Κυρίου. ‘Υπάρχει αγάπη μικρή, υπάρχει μέση, υπάρχει και η τέλεια αγάπη. Κι όσο τελειότερη είναι η αγάπη, τόσο τελειότερη η γνώση.
Γενικώς καθένας μας μπορεί να κρίνη για τον Θεό κατά το μέτρο της χάρης του ‘Αγίου Πνεύματος που εγνώρισε. Γιατί πως είναι δυνατόν να σκεφτώμαστε και να κρίνωμε για πράγματα που δεν είδαμε ή για το οποία δεν ακούσαμε και δεν ξέραμε; Να, οι ῞Αγιοι λέγουν πως είδαν τον Θεό. ‘Αλλά υπάρχουν και άνθρωποι που λέγουν πως δεν υπάρχει Θεός. Είναι φανερό πως μιλούν έτσι, γιατί δεν γνώρισαν τον Θεό· αυτό όμως δεν σημαίνει καθόλου πως ο Θεός δεν υπάρχει.
Οι ῞Αγιοι μιλούν για πράγματα που πραγματικά είδαν και γνωρίζουν. Δεν μιλούν για κάτι που δεν είδαν. Δεν λέγουν, επί παραδείγματι, πως είδαν ένα άλογο ένα χιλιόμετρο μήκος ή ένα πλοίο δέκα χιλιομέτρων, που δεν υπάρχουν. Κι εγώ νομίζω πως, αν δεν υπήρχε Θεός, δεν θα μιλούσαν καν γι’ Αυτόν στη γη. Οι άνθρωποι όμως θέλουν να ζούν σύμφωνα με το δικό τους θέλημα, και γι’ αυτό λένε πως δεν υπάρχει Θεός, βεβαιώνοντας έτσι μάλλον πως υπάρχει.
Και των εθνικών η ψυχή αισθανόταν πως υπάρχει ο Θεός, αν και δεν ήξεραν να λατρεύουν τον αληθινό Θεό. Το ῞Αγιο Πνεύμα όμως δίδαξε τους άγιους Προφήτες, έπειτα τους ‘Αποστόλους, κατόπι τους άγιους Πατέρες και τους επισκόπους μας κι έτσι έφτασε μέχρι εμάς η αληθινή πίστη. Και εμείς γνωρίσαμε τον Κύριο με το ῞Αγιο Πνεύμα, και όταν Τον γνωρίσαμε, τότε στερεώθηκε σ’ Αυτόν η ψυχή μας.
Γνωρίσατε λαοί, πως κτισθήκαμε για να δοξάσωμε τον ουράνιο Θεό και μην προσκολλάσθε στη γη, γιατί ο Θεός είναι Πατέρας μας και μας αγαπά σαν πολυπόθητα παιδιά Του.
‘Ο ‘Ελεήμων Κύριος έδωκε το ῞Αγιο Πνεύμα στη γη και στο ῞Αγιο Πνεύμα στερεώθηκε η αγία ‘Εκκλησία.
Το ῞Αγιο Πνεύμα μας απεκάλυψε όχι μόνο τα επίγεια, αλλά και τα επουράνια. Με το ῞Αγιο Πνεύμα γνωρίσαμε την αγάπη του Κυρίου. ‘Η αγάπη του Κυρίου είναι φλογερή. Γεμάτοι από αγάπη οι άγιοι ‘Απόστολοι διέτρεξαν όλη την οικουμένη και διψούσε το πνεύμα τους, να γνωρίσουν όλοι οι άνθρωποι τον Κύριο.
Το ῞Αγιο Πνεύμα χαροποιούσε τους αγαπημένους του Θεού Προφήτες κι ο λόγος τους ήταν δυνατός και ευχάριστος, γιατί κάθε ψυχή επιθυμεί ν’ ακούση το λόγο του Κυρίου.
῎Ω θαύμα! ‘Ο Κύριος δεν με παρέβλεψε, εμέ τον τόσο μεγάλο αμαρτωλό, αλλά μου έδωσε να Τον γνωρίσω με το ῞Αγιο Πνεύμα.
῞Ω Πνεύμα ῞Αγιο, Μεγάλε Βασιλιά! Τι να σου ανταποδώσω εγώ, η αμαρτωλή γη; ‘Εσύ μου απεκάλυψες ένα ακατάληπτο μυστήριο. ‘Εσύ μου έδωσες να γνωρίσω τον Κτίστη μου. ‘Εσύ μου έδωσες να γνωρίσω πόσο άμετρη είναι η αγάπη Του για μας.
‘Ο Κύριος είπε· “ουκ αφήσω υμάς ορφανούς”. Και βλέπομε πως πραγματικά δεν μας εγκατέλειψε, αλλά μας έδωσε το ῞Αγιο Πνεύμα.
Το ῞Αγιο Πνεύμα δίνει αοράτως στην ψυχή τη γνώση. Στο ῞Αγιο Πνεύμα βρίσκει η ψυχή την ανάπαυση. Το ῞Αγιο Πνεύμα ευφραίνει την καρδιά και της δίνει χαρά επί γης. Πόση άραγε θα είναι η χαρά και η αγαλλίαση στους ουρανούς; ‘Εμείς γνωρίσαμε με το ῞Αγιο Πνεύμα την αγάπη του Θεού, αλλά εκεί η αγάπη του Θεού θα είναι τέλεια. ῞Ω, εγώ ο αδύναμος άνθρωπος! ‘Εγνώρισα μόνο στην τελειότητά της την αγάπη του Θεού, αλλά δεν μπορώ να την αποκτήσω και καθημερινά θρινεί η ψυχή μου και συνεχώς σκέφτομαι· “ακόμη δεν έλαβε η ψυχή μου αυτό που ποθεί”.
῞Οταν το ῞Αγιο Πνεύμα επεφοίτησε στους ‘Αποστόλους, τότε έμαθαν με την πείρα τους τι είναι η αγάπη του Θεού και η αγάπη για τον άνθρωπο.
“Τεκνία μου, ούς πάλιν ωδίνω, άχρις ου μορφωθή Χριστός εν υμίν”, λέγει ο ‘Απόστολος (Γαλ. δ´ 19).
Πόσο ευτυχής θα ήμουν αν όλοι οι λαοί εγνώριζαν τον Κύριο!
Κύριε, δώσε Συ ο ῎Ιδιος, να Σε γνωρίσουν με το ῞Αγιο Πνεύμα· όπως έδωσες στους ‘Αποστόλους το ῞Αγιο Πνεύμα και Σε γνώρισαν, δώσε έτσι και σ’ όλο τον κόσμο να Σε γνωρίση με το ῞Αγιο Πνεύμα.
