Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Ο Θεός βοηθάει εκεί που πρέπει, εκεί που δεν μπορεί ο άνθρωπος να ενεργήσει ανθρωπίνως. Δεν θα βοηθήσει την χαζομάρα μας.
Στην αρχή της πνευματικής ζωής ο Θεός βοηθάει τον άνθρωπο, μετά σιγά-σιγά τραβιέται, για να καταλάβει ο άνθρωπος, ότι πρέπει και ο ίδιος να κάνει ό,τι μπορεί…
Όταν εμείς αναθέτουμε τα πάντα σ’ Αυτόν, ο Θεός «υποχρεώνεται» να μας βοηθήσει. Ο Θεός βλέπει τις μικρές μας προσπάθειες και μας βοηθάει. Όταν όμως ο άνθρωπος δεν ζει πνευματικά, δεν δικαιούται την Θεία βοήθεια.
Όσοι τηρούν τις εντολές του Χριστού, αυτοί έχουν τη Χάρη του Θεού και ο Θεός είναι «υποχρεωμένος» να τους βοηθά. Ο άνθρωπος που έχει φόβο Θεού, δικαιούται την Θεία βοήθεια, γιατί βαδίζει με τον Χριστό. Πώς να το κάνουμε; Την δικαιούται…
Ο Θεός αγαπάει πάρα πολύ τον άνθρωπο, γνωρίζει το πρόβλημα του καθένα πάρα πολύ καλά και θέλει να τον βοηθήσει, πριν εκείνος φθάσει να Του το ζητήσει. Όμως η μοναδική δυσκολία που έχει ο Θεός, στο να βοηθήσει κάποιον, είναι όταν η ψυχή του δεν είναι ταπεινή. Ο Θεός τότε «δεν μπορεί» να βοηθήσει, γιατί ό,τι βοήθεια και να του προσφέρει, εφόσον δεν έχει ταπεινό φρόνημα θα βλαφτεί. Ό,τι γίνεται στον άνθρωπο, είναι απόλυτα εξαρτημένο από την ταπείνωση. Και μόνον προδιάθεση υπερηφάνειας να έχουμε μέσα μας, εμποδίζουμε τον Θεό να μας βοηθήσει, έστω και αν αγωνιζόμαστε και προσευχόμαστε ίσως και περισσότερο απ’ ό,τι χρειάζεται.
Πράγματα που γίνονται από τους ανθρώπους, να μην τα ζητάμε από τον Θεό. Να ταπεινωνόμαστε στους ανθρώπους και να ζητάμε την βοήθειά τους. Ο Θεός βοηθάει εκεί που πρέπει, εκεί που δεν μπορεί ο άνθρωπος να ενεργήσει ανθρωπίνως. Δεν θα βοηθήσει την χαζομάρα μας. Σου λένε λ.χ. να βάζεις το βράδυ τον σύρτη στην πόρτα και εσύ δεν τον βάζεις, γιατί βαριέσαι και λες ότι θα φυλάξει ο Θεός. Δεν είναι ότι έχεις εμπιστοσύνη στον Θεό και δεν βάζεις τον σύρτη, αλλά δεν τον βάζεις, γιατί βαριέσαι. Πώς να βοηθήσει τότε ο Θεός; Να βοηθήσει δηλαδή τον τεμπέλη; Όταν λέω σε έναν να βάλει τον σύρτη και δεν τον βάζει και μόνο για την παρακοή του θέλει τιμωρία.
Για να βοηθήσει ο Θεός, πρέπει να καταβάλλει ο άνθρωπος την προσπάθεια που μπορεί. Δηλαδή είναι μερικά πράγματα, που πρέπει να κάνει ο ίδιος ο άνθρωπος, για να βοηθήσει μετά ο Θεός. Σε καμμιά περίπτωση δεν βοηθιέται, αν δεν θέλει να βοηθήσει ο ίδιος τον εαυτόν του. Ό,τι σπείρουμε, θα θερίσουμε. Αν όμως δεν οργώσουμε, πώς θα σπείρουμε; Και αν δεν σπείρουμε, τι θα θερίσουμε;
Να μην θέλουμε εύκολα να μας βοηθάει ο Χριστός· να μην ζητάμε οικονομίες, γιατί τότε θα είμαστε αδόκιμοι, ανεκπαίδευτοι. Και στον στρατό, όσοι εκπαιδεύονται καλά, αυτοί δεν σκοτώνονται. Όταν ο άνθρωπος βοηθιέται συνέχεια, τελικά δεν βοηθιέται. Εμένα με συγκινεί που δεν βοηθάει συνέχεια ο Χριστός. Νιώθω σαν να είμαι μαθητής και οι καθηγητές έχουν από τους μαθητές απαιτήσεις. Και για να περάσει κανείς στις πνευματικές εξετάσεις, είναι δύσκολο· χρειάζεται συνεχή παρακολούθηση του εαυτού του και βία, αλλά έτσι προοδεύει πνευματικά.
Μήπως είναι δύσκολο στον Θεό να βοηθάει συνέχεια τον κάθε άνθρωπο; Αλλά δεν βοηθιέται με αυτόν τον τρόπο ο άνθρωπος. Ένα παιδί κακομαθημένο, που του δίνουν οι γονείς του συνέχεια σοκολάτες και θέλει όλο να του δίνουν, θα γίνει τεμπέλικο, κακορίζικο, κακομοίρικο. Το ίδιο και ο άνθρωπος, αν δέχεται συνέχεια την βοήθεια του Θεού, χωρίς να κοπιάζει ο ίδιος, δεν θα ωριμάσει ποτέ πνευματικά. Γι’ αυτό, ενώ στην αρχή της πνευματικής ζωής ο Θεός βοηθάει τον άνθρωπο, μετά σιγά-σιγά τραβιέται, για να καταλάβει ο άνθρωπος, ότι πρέπει και ο ίδιος να κάνει ό,τι μπορεί…
