Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Ο μοναχισμός είναι ο δρόμος της τελειότητας. Οι μοναχοί δεν είναι ούτε τεμπέληδες, ούτε ατομιστές, ούτε αποτυχημένοι, αλλά θεληματικά αποτυγχάνουν κοσμικά (ανθρωπίνως) και επιτυγχάνουν πνευματικά…
Ο μοναχός αντλεί δύναμη από τον Θεό. Οι άρχοντες όμως σκέφτονται κοσμικά και λένε: Ποιος θα μας βοηθήσει, η Αμερική ή η Ρωσία;
Ο μοναχός φεύγει μακριά από τον κόσμο, όχι γιατί μισεί τον κόσμο, αλλά επειδή αγαπάει τον κόσμο και κατ’ αυτόν τον τρόπο θα τον βοηθήσει περισσότερο, δια της προσευχής του, σε πράγματα που δεν γίνονται ανθρωπίνως, παρά μόνο με θεϊκή επέμβαση. Έτσι σώζει ο Θεός τον κόσμο. Την παράλογη απαίτηση που έχουν ορισμένοι κληρικοί (και όχι μόνο), να κατεβούν και οι μοναχοί στον κόσμο, την έχουν και μερικοί ανόητοι στρατιώτες, όταν η Μονάδα τους κινδυνεύει, να αφήσει δηλαδή και ο ασυρματιστής τον ασύρματο και να πάρει και αυτός το λιανοντούφεκό του, λες και θα σωθεί η κατάσταση, εάν προστεθεί ένα ακόμη όπλο στα άλλα διακόσια όπλα. Ενώ ο ασυρματιστής ξελαρυγγίζεται για να πιάσει επαφή με το Γενικό Επιτελείο και καταφθάνουν οι μεγάλες δυνάμεις, Αεροπορίας, Τεθωρακισμένα, Στόλος κ.λ.π. και έτσι σώζεται η κατάσταση και όχι με το λιανοντούφεκό τους.
Ο σκοπός είναι να γίνει κανείς από μέσα καλόγερος.
Οι μοναχοί δεν είναι ούτε τεμπέληδες, ούτε ατομιστές, ούτε αποτυχημένοι, αλλά θεληματικά αποτυγχάνουν κοσμικά (ανθρωπίνως) και επιτυγχάνουν πνευματικά…
Το οινόπνευμα, αν το αφήσουμε ανοιχτό το μπουκάλι, χάνει όλη την σπιρτάδα. Ούτε τα μικρόβια σκοτώνει, ούτε φλόγα μπορεί να βγάλει, αν το ανάψεις. Και αν το βάλεις στο καμινέτο, θα χαλάσει και το φιτίλι. Έτσι και ο μοναχός, αν δεν προσέξει, διώχνει την Θεία Χάρη και μετά έχει μόνο το σχήμα. Είναι σαν το οινόπνευμα, που έχασε την σπιρτάδα του και δεν μπορεί να καυτηριάσει τον διάβολο…
Αν βάζουμε την ευκολία πάνω από την καλογερική, δεν θα κάνουμε προκοπή. Η άνεση δεν είναι για τον μοναχό. Είναι ατιμία στην έρημο.
Ο μοναχισμός είναι ο δρόμος της τελειότητας.
Οι Χριστιανοί παλαιά είχαν πιο πολλή ευλάβεια στο αντίδωρο, απ’ ό,τι πολλοί μοναχοί σήμερα στην Θεία Κοινωνία.
Στα ερχόμενα χρόνια, πολλοί άνθρωποι θα γίνονται μοναχοί, επειδή θα βαριούνται τα μπουζούκια και θα υποφέρουν, από κενό στην ψυχή τους. Θα έρχονται στο μοναστήρι και θα κάνουν άσκηση, νηστείες, αλλά δεν θα βρίσκουν τίποτε, διότι θα τους λείπουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Διότι, για να βρεις, πρέπει να έχεις αυτές τις προϋποθέσεις. Το πρώτο είναι η ευαισθησία. Αν δεν έχεις ευαισθησία, θα μείνεις σε μια ξερή ασκητικότητα, ό,τι και αν κάνεις…
Οι γυμνοί (αόρατοι) ασκητές που ζουν στον Άθωνα, είναι οι ασύρματοι της γης προς τον Θεό.
Πέρασαν από το Καλύβι δύο Ρωμαιοκαθολικοί αρχιτέκτονες από την Ρώμη. Είχαν άγνοια, αλλά καλή διάθεση. «Τι κάνουν οι μοναχοί, μου λένε και κάθονται εδώ; Γιατί δεν πηγαίνουν στον κόσμο να κάνουν κοινωνικό έργο;». «Οι φάροι, τους λέω, δεν πρέπει να είναι πάντοτε πάνω στα βράχια; Τι, πρέπει να πάνε στις πόλεις, να προστεθούν στα φανάρια; Άλλη αποστολή έχουν οι φάροι, άλλη τα φανάρια». Ο μοναχός δεν είναι φαναράκι, για να τοποθετηθεί στην πόλη σε μια άκρη του δρόμου και να φωτίζει τους διαβάτες, να μην σκοντάφτουν… Είναι φάρος απομακρυσμένος, στημένος ψηλά στά βράχια, που με τις αναλαμπές του φωτίζει τα πελάγη και τους ωκεανούς, για να κατευθύνονται τα καράβια και να φτάνουν στον προορισμό τους, στον Θεό.
Αν τα Μοναστήρια δεν έχουν κοσμικό φρόνημα και έχουν πνευματική κατάσταση, αυτό θα είναι η μεγαλύτερη προσφορά τους στην κοινωνία. Δεν θα χρειάζεται, ούτε να μιλούν, ούτε να κάνουν τίποτε άλλο, γιατί θα μιλούν με την ζωή τους. Απ’ αυτό έχει ανάγκη σήμερα ο κόσμος. Όταν οι άνθρωποι πηγαίνουν σε ένα Μοναστήρι που ζει σωστά, βοηθιούνται, γιατί νοιώθουν ασφάλεια και αυτό τους δίνει κουράγιο, για να συνεχίσουν τον αγώνα τους.
Όταν πηγαίνουν κοσμικοί σε ένα μοναστήρι και βλέπουν σωστούς μοναχούς, τότε και άπιστοι να είναι, αν έχουν καλή διάθεση, γίνονται πιστοί. Πολλοί άθεοι επιστήμονες που ήρθαν μόνο για μια επίσκεψη στο Άγιον Όρος, άλλαξαν ζωή. Προβληματίζονται με την καλή έννοια και βοηθιούνται. Βλέπουν νέους ανθρώπους, χαρούμενους, που είχαν όλες τις προϋποθέσεις να αναδειχτούν στον κόσμο, να αφήνουν πλούτη, θέσεις κ.λπ., και να ζουν ασκητικά, με προσευχή και αγρυπνία και λένε: «Τι γίνεται; αν όντως υπάρχει Θεός, αν υπάρχει άλλη ζωή, αν υπάρχει κόλαση, εγώ τι κάνω;». Έτσι φρενάρουν την αμαρτωλή ζωή τους ή και την διορθώνουν. Ξέρω μια περίπτωση· μια κοπέλα είκοσι χρονών έκανε απόπειρα αυτοκτονίας, έκοψε τις φλέβες της, αλλά την πρόλαβαν. Βρέθηκε μετά ένας μοναχός, την πήρε και την πήγε σε ένα γυναικείο μοναστήρι. Ήταν η καημένη αγριεμένη. Όταν όμως είδε εκεί τις μοναχές, συνήλθε. «Βλέπω άλλον κόσμο εδώ, είπε. Μπορώ να μείνω;»…