Ότι ακριβώς είναι η ψυχή στο σώμα, αυτό είναι οι Χριστιανοί στον κόσμο

Οι Χριστιανοί δεν διακρίνονται από τους άλλους ανθρώπους ούτε στη χώρα που ζουν ούτε στη γλώσσα ούτε στις συνήθειες.

Διότι ούτε σε πόλεις ιδιαίτερες κατοικούν, ούτε διάλεκτο ξεχωριστή χρησιμοποιούν, ούτε επίσημο βίο ακολουθούν. Και βέβαια η διδασκαλία τους δεν έχει επινοηθεί με σκέψεις και προσπάθειες πολυάσχολων ανθρώπων, ούτε προβάλλουν αυτοί θεωρία ανθρώπινη, όπως μερικοί άλλοι.

Κι ενώ κατοικούν σε ελληνικές και ξένες πόλεις, όπως έτυχε ο καθένας, και ακολουθούν τα εγχώρια έθιμα και στην ενδυμασία και στη διατροφή και γενικά στη ζωή τους, παρουσιάζουν ομολογουμένως θαυμαστή και παράξενη τη στάση ζωής τους. Κατοικούν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους, αλλά ως προσωρινοί· μετέχουν σε όλα ως πολίτες, και όλα τα υπομένουν σαν ξένοι· κάθε ξενική γη είναι πατρίδα τους, και κάθε πατρίδα τούς είναι ξένη. Παντρεύονται όπως όλοι, τεκνογονούν, αλλά δεν εγκαταλείπουν τα παιδιά τους. Παραθέτουν τράπεζα κοινή, αλλά όμως όχι πρόστυχη. Περιβάλλονται από σάρκα, αλλά όμως δε ζουν σαρκικά. Ζουν στη γη, αλλά πολιτεύονται στον ουρανό.

Υπακούουν στους θεσπισμένους νόμους, και με τη διαγωγή τους ξεπερνούν τους νόμους. Αγαπούν τους πάντες, και από όλους διώκονται. Περιφρονούνται και καταδικάζονται, θανατώνονται και ξαναζούν. Πτωχεύουν και πλουτίζουν πολλούς. Όλα τα στερούνται και όλα τα έχουν με αφθονία. Ατιμάζονται, και μέσα στις ατιμίες δοξάζονται. Βλασφημούνται και δικαιώνονται. Κακολογούνται, κι αυτοί δίνουν ευλογίες. Υβρίζονται και τιμούν. Κάνουν το καλό και τιμωρούνται ως κακοί. Τιμωρούνται και χαίρονται σαν να τους δίνουν ζωή. Από τους Ιουδαίους πολεμούνται ως αλλόφυλοι και από τους ειδωλολάτρες καταδιώκονται, και αυτοί που τους μισούν δεν ξέρουν να πουν την αιτία της έχθρας.

Και με μια λέξη, ό,τι ακριβώς είναι η ψυχή στο σώμα, αυτό είναι οι Χριστιανοί στον κόσμο. Η ψυχή είναι απλωμένη σε όλα τα μέλη του σώματος, και οι Χριστιανοί στις πόλεις του κόσμου. Κατοικεί βέβαια στο σώμα η ψυχή, όμως δεν προέρχεται απ’ το σώμα· και οι Χριστιανοί κατοικούν στον κόσμο, όμως δεν είναι απ’ τον κόσμο. Αόρατη η ψυχή φυλάγεται μέσα σε σώμα ορατό· και οι Χριστιανοί αναγνωρίζονται μέσα στον κόσμο, όμως η θεοσέβειά τους μένει αόρατη. Μισεί την ψυχή η σάρκα και την πολεμά χωρίς να αδικείται καθόλου απ’ αυτή, επειδή εμποδίζεται να κυλιέται στις απολαύσεις· μισεί και τους Χριστιανούς ο κόσμος χωρίς να αδικείται καθόλου απ’ αυτούς, επειδή αντιτάσσονται στις ηδονές.

Η ψυχή αγαπά τη σάρκα, η οποία την μισεί, και τα μέλη του σώματος· και οι Χριστιανοί αγαπούν εκείνους που τους μισούν. Η ψυχή βρίσκεται κλεισμένη μέσα στο σώμα, αυτή όμως συγκρατεί το σώμα· και οι Χριστιανοί κρατούνται μέσα στον κόσμο σα σε φυλακή, αυτοί όμως συγκρατούν τον κόσμο. Αθάνατη η ψυχή κατοικεί μέσα σε θνητό σκήνωμα· και οι Χριστιανοί κατοικούν προσωρινά μέσα στη φθορά, ενώ περιμένουν την ουράνια αφθαρσία. Όσο ταλαιπωρείται με τη στέρηση των φαγητών και ποτών η ψυχή βελτιώνεται· και οι Χριστιανοί με τις καθημερινές τιμωρίες αυξάνουν περισσότερο. Ο Θεός τούς έβαλε σε τόσο υψηλή θέση, ώστε δεν είναι σωστό αυτοί να παραιτηθούν.

Από την προς Διόγνητον επιστολή, κεφάλαια 5 και 6
«Χριστιανική Φοιτητική Δράση»